| Bevinden we ons in een tafelpoot van God? |  |
| Deze vraag hield mij bezig vanaf het moment dat ik de analogie ontdekte tussen een atoom en een zonnestelsel
|
Mijn belangstelling voor systemen was gewekt. Zijn wij niet altijd onderdeel van een groter geheel?
Volgens het woordenboek zijn er 2 betekenissen voor een systeem:
– iets dat op een samenhangende manier is opgezet of georganiseerd
– manier waarop iets is opgezet of georganiseerd.
Tijdens mijn elektronica opleiding had ik iets anders over systemen geleerd.
Systemen die ‘zichzelf’ controleren…
Een simpel voorbeeld hiervan is de FET (field-effect-transistor)
Hoeveel er van Drain naar Source stroomt wordt beïnvloed door de Gate.
Informatie terugkoppelen naar de Gate creëert dan een ‘zichzelf’ controlerend systeem. Terugkoppeling is dus essentieel bij systemen.
Hoe essentieel dit is ondervond ik toen ik eens, zonder veel kennis van koffiezetapparaten, deze voor een collega repareerde. Het onderdeel dat niet werkte leek geen functie te hebben en heb ik er dus maar uitgelaten. Het gevolg was dat het koffiezetapparaat bij het eerstvolgende gebruik in elkaar smolt. Ik schaamde me diep. De terugkoppeling dat het apparaat warm werd, te warm, had ik weggelaten.
Zo herkende ik naast een koffiezetapparaat vele systemen om mijn heen,
– De centrale verwarming.
– Ons lichaam.
– Het ecosysteem.
– De samenleving.
Door in mijn werk technische en sociale systemen te beschouwen kon ik heel effectief zijn. Over grenzen heen kijken, laat je dingen zien, die vanuit de eigen discipline niet opgelost kunnen worden.
Volgens wiki is “Systeemdenken een wetenschappelijke benadering die tracht overzicht van het geheel te behouden, in plaats van zich te concentreren op afzonderlijke onderdelen/.. ../niet als een simpele keten van oorzaak-gevolg-relaties, maar als het samenspel van met elkaar interagerende deelsystemen, waarbij terugkoppeling een belangrijke rol speelt.”
Ook volgens Peter Senge bestaat de essentie van systeemdenken uit twee zaken:
het zien van onderlinge verbanden in plaats van een lineaire opeenvolging van oorzaak en gevolg,
het zien van processen van verandering in plaats van momentopnames.
Voor het goed beschouwen van het samenspel van met elkaar interagerende deelsystemen zou je eigenlijk een goede bril nodig hebben, laat nu het INK-managementmodel zo’n vierdimensionale bril aanreiken.
Om een goed oordeel over de kwaliteit van de organisatie te kunnen vormen, bevat het INK-managementmodel een vierdimensionale bril, op het niveau van de activiteit, het proces, de organisatie als geheel en de keten. De vier dimensies geven van micro naar macro telkens een verbreding van de systeemgrenzen.
Ik weet nog steeds niet van welk groter systeem wij onderdeel zijn, is het die tafelpoot of iets anders.
Wel kan ik met mijn bril proberen te begrijpen hoe zaken om ons heen elkaar beïnvloeden en wat goede interventies zijn om daarmee te spelen.
Delen op:
