Mijn linkerzijde begint op te spelen. Aan de andere kant van deze bolle weg gaan lopen, denk ik. Al ruim een uur loop ik door het Zuid Hollandse land, trainend voor de marathon. Een lange rechte weg trekt een streep tussen twee weilanden. Aan het eind van deze weg een bossage. “Zie ik daar een vos lopen?” Wat een gracieuze verschijning, perfect in balans. De vos lijkt even naar mij te kijken en verdwijnt dan uit mijn zicht. In gedachte kijk ik naar mezelf en probeer mijn loophouding aan te passen.

“Organisaties zijn als een waterbed, als je ergens heel hard drukt ontstaat er op een andere plek een bobbel”. Het INK model is een weergave van de besturing van organisaties. Aan de ene kant de resultaat gebieden en de andere kant de organisatie gebieden. Het is een weergave van het waterbed. Teveel aandacht voor één gebied heeft altijd gevolgen in een ander gebied.

Balans is het centrale woord in deze “INK/EFQM-assessor training“. De gedachte is dat je kijkt naar de resultaten van de stakeholders van een organisatie. Medewerkers, klanten en partners, bestuur en financiers en de maatschappij. Vanuit de blik op de resultaten analyseer je hoe de organisatie ingericht zou kunnen worden. Er zijn altijd meerdere wegen naar Rome. Een assessor werkt dan ook nooit alleen, maar in een team met meerdere expertises en achtergronden. Zo kom je tot een gezamenlijk beeld wat het beste is voor de organisatie. Het is de kunst om de juiste balans tussen de verschillende gebieden te vinden, de waterbed metafoor.

In mijn gedachte trekt ik de balans door naar het leven. Of het nu organisatie of organisme zijn. De juiste balans houden is de kunst. Ook de werk/privé verhouding vraagt om de juiste balans, maar het INK model op de keuken tafel leggen…

Oeps, greppel! Mijn voet blijft steken ik de drassige grond, waarmee ik een seconde later, niet al te zacht in aanraking kom. Ook tijdens het hardlopen is de juiste balans houden belangrijk bemerkt ik weer. Een ervaring en wat modder rijker vervolg ik mijn weg.

Delen op:

“Oh fijn, dat is echt handig, een nieuwe kurkentrekker.”
“Mooi dan kunnen we die oude weggooien.”
“Nou, wacht nog even, die gebruik ik voor…”
Hebben jullie dat nu ook?
Nieuwe spullen voor Sinterklaas gekregen en straks met kerst weer, maar wordt er ook iets weggedaan? Het huis wordt steeds voller. De stapel ‘daar doe ik nog wat mee’ dingen groeit gestaag.

Sommige IT infrastructuur kun je vergelijken met het steeds voller wordend huis.
Complexe IT infrastructuren ontstaan, die bouw je niet, door het niet opruimen van oude systemen. Klanten en gebruikers voelen vaak geen noodzaak, zeker bij veel overheden, waar niet wordt doorbelast. In tegendeel ‘daar doe ik nog wat mee’ kent de IT ook. “Wat extra capaciteit voor drukke tijden” is ook nooit weg.

“Life Cycle Management” is een van de oplossingen voor dit probleem. Het gaat er vanuit dat alles in IT een levenscyclus heeft. Het wordt bedacht, ontwikkeld, gebruikt en ook weer afgevoerd. Als je al bij het bedenken rekening houdt met dat je het straks ook weer moet afvoeren, kan je daar vroegtijdig afspraken over maken. Dit voorkomt discussies, bv. over kosten, achteraf.

Zo simpel als dit klink vergt dit wel een heel volwassen organisatie. Een organisatie die inzicht heeft in gebruikt, levensduur en kosten van zijn business en IT services. Veel organisaties zijn nog niet zover. Wie ruimt dan de ‘rommel’ op en belangrijker wie gaat dat betalen. Welk budget heeft daar rekening mee gehouden? Als alle IT systemen een levenscyclus hebben, waarom dan niet geld van te voren reserveren. Misschien in een apart potje? Vergelijk het met de verwijderingsbijdrage die je tegenwoordig betaald bij aanschaf van een elektrische apparaten. Vooraf betalen, voor het later weer afvoeren, van je IT systeem.

OK, ik gooi die oude kurkentrekker weg als jij dat oude tosti-ijzer weg doet. Dààr hebben we al voor betaald.

Delen op:

Langzaam zak ik weg in mijn stoel,
Vandaag heb ik niet zo’n grote smoel,
Alles draait om mij,
En komt langzaam naderbij.

Ik voel me moedeloos en suf,
Vandaag heb ik geen puf,
Mijn hoofd is een watten bol,
Het liefst kruip ik onder de wol.

Duizend dingen wil ik nog doen,
Vandaag zie ik alles in een visioen,
Dromen met de rillingen langs mijn rug,
Alles gaat me net iets te vlug.

Soms kan je niks veranderen,
Vandaag wordt het werk gedaan door anderen,
Uitzieken is het devies,
Dat kreeg ik als gratis advies.

Sommige zaken kun je niet dwingen,
Dan gaat het alleen maar meer wringen,
Als alles even tegenzit,
Raakt iedereen vaak verhit.

Trainers worden ontslagen,
Bestuurders gaan klagen,
Maatregelen volgen,
Zonder zicht op de gevolgen.

Soms misschien terecht,
Als het gaat heel slecht,
Soms te draconisch,
Dan wordt de kwaal eerder chronisch.

Veranderen is mijn hart en ziel,
Veranderen doe je heel subtiel,
Soms strijk je tegen haren in,
Stilzitten doe je evenmin.

Laat het soms begaan,
En blijf even staan,
Observeer wat er gebeurt,
Wacht op je beurt.

Soms zie je na een tijdje,
Zaken vormen een rijtje,
Alles gaat als vanzelf weer aan de gang
En het duurde niet eens zo lang.

Go with the flow en een prettige Sinterklaasavond.

Delen op:

Als dromen werkelijkheid worden moet je opzoek naar een nieuwe droom.

Half mei werd ik wakker uit mijn dromen.
Mijn droom om een nieuwe baan te vinden was gelukt.
Mijn droom om blogger te worden was gelukt.
Mijn droom om bij de cursus ‘IMAGE | ABILITY – Visualizing the Unimaginable’ in ‘the hall of fame’ te komen was gelukt. Sterker nog ik was de winnaar van de week:
Then the winner for week 5. Totally going out of the box… pinterest.com/fratersyesiltep/laurentfraters
Laurent re-styled a hand drawing from week 4 into a MineCraft 3D model !!! AMAZING !!!
Well done, you get a package of dutch stroopwafels Laurent, they contain enough energy to do another MOOC.

En nog steeds stond er ‘niet gelukt‘ als laatste blog op mijn website.

Als je wakker wordt uit je dromen moet je opzoek naar een nieuwe droom.
Hiervoor had ik een ‘reset’ nodig en even liet ik alles uit mijn handen vallen.
Mijn gezin en werk niet, dat is mijn basis droom, maar alles wat ik daarnaast nog deed wel.

Mijn lichaam schreeuwde om aandacht, zeker nadat ik de bovenstaande cursus zo succesvol had afgerond. Tot diep in de nacht was ik doorgegaan. Deze keer zou het lukken. Blij en uitgeput was ik. Totaal naar de kl… En toen werd ik wakker. Verstijfd en stram als een oude man liep ik de dagen erna rond. Dit was geen droom maar een nachtmerrie. Kon in mijn lichaam weer in orde krijgen, meer energie hebben. Geen stramme gewrichten en stijve spieren?

Een nieuwe droom ontstond of een oude droom bloeide weer op. Kon ik minstens 1x in mijn leven een marathon lopen. Al snel bleek dat Polar ‘toevallig’ trainingsprogramma’s introduceerden die op mijn horloge paste. Al trainend ging ik de zomer vakantie in. En durfde ik weer te dromen. Dromen die ik wel waar wil maken.

Zo kwam ik langzaam weer in ‘shape’ en ontstond een nieuw ritme. Dat ritme maakt dat ik mijn nieuwe dromen weer kan delen. En nu ben ik terug van weggeweest.
Dromend van teambuilding met elektronica.
Dromend van spelvormen die de echte wereld verbinden met de virtuele.
Dromend van de marathon in Rotterdam
Mijn leven, mijn gezin en werk dromend naar een betere toekomst…

Delen op:

Nu heb ik niets.

Mijn Pinterest bord van deze week is nog leeg.
Te hoog gegrepen? Te lang doorgegaan op de verkeerde weg?

Deze week de moeilijkste opdracht van mijn cursus: MOOC, “The IMAGE | ABILITY”, waar ik vorige week over vertelde. Als je opvalt kom je in de Hall of Fame. Dat was me de afgelopen weken niet gelukt.

“Laat ik eens wat anders proberen”, dacht ik. 3D in Minecraft. Mooie oefening voor het andere project wat ik in Minecraft probeer te realiseren.

Monter begon ik te bedenken wat ik wilde realiseren. Complexiteit helder weergeven zonder het te versimpelen. Als je iets complex wilt weergeven, geeft een versimpeling niet de uitdaging weer van de complexiteit. Dus is helder weergeven van complexiteit iets anders dan het versimpelt weergeven, stelt de cursus. Ze geven voorbeelden uit de bouw architectuur. En laten technieken zien om dit te realiseren. Een ervan is ‘exploderen’ De onderdelen die je wilt verduidelijken naar buiten laten komen. Zo behoud je het complexe geheel en geeft je toch inzicht in de uitdagingen van bepaalde onderdelen.

‘Exploderen’ lijkt me een mooie techniek om toe te passen. Als onderwerp kies ik de Covey cirkels. In mijn eigen ervaring hebben deze ‘Cirkel van betrokkenheid’ en Cirkel van Invloed’ veel betekend. Als betrokken persoon maakte ik me druk over heel veel dingen. Daarbij merkte ik ook dat ik me steeds meer een roepende in de woestijn voelde. Het inzicht dat Steven Covey mijn gaf met deze 2 cirkels zetten mij op een nieuw spoor. Een spoor waar ik mijn betrokkenheid koesterde en mijn acties zetten op daar waar ik iets kon beïnvloeden.

Mooi dan bouw ik de Arena van het leven en explodeer ik de ‘Cirkel van invloed’ uit deze ovale Arena, die daarbij de ‘Cirkel van betrokkenheid’ weergeeft.

Het resultaat is bekend. Ik heb niets.

Iets bouwen in Minecraft gaat niet zo simpel. Toch heb ik veel geleerd. Ik kan nu in Minecraft hele structuren van de ene wereld naar de andere kopiëren. Daarmee kan ik mijn doel nog steeds bereiken. Aan het eind van de cursus krijgen we de kans om alles te verbeteren. Dit lijkt me een mooi doel. Dan eerst maar een tekening maken en deze ‘te laat’ inleveren. Daarna ‘Time boxen’, daarover volgende week meer.

Delen op:

Het geluid van de kabbelende beek, de lentegeur van het ontluikende groen en de warmte van de avondzon vormen een prachtig decor. Zittend en rustend na een mooie wandeling door de oude bergen van de Ardennen. Langzaam zak ik achterover kijkend naar de wolkeloze lucht.

Een vogel verschijnt, daarna gevolgd door vele anderen. De zwerm zwenkt van links naar rechts over mijn decor, geleidt door een onzichtbaar doel. Samen vormen ze prachtige patronen aan de avondhemel. Patronen van groepjes vogels die een heel eigen weg lijken in te slaan. Altijd weer samenkomend in de harmonie van de zwerm. Af en toe fladdert er eentje buiten de zwerm, hoog boven de anderen, los van de rest. Alsof hij even bekijkt of het doel al is bereikt.

Sinds enige weken volg ik een MOOC. “The IMAGE | ABILITY” van de universiteit van Delft. Een van de onderwerpen is vergelijkingen. Een vergelijking, bv een metafoor, die je kunt gebruiken om iets complex te verduidelijken door het te vergelijken met iets wat iedereen kent. Dit sluit nauw aan bij de opzet van mijn blogs, waar een vergelijking vaak de basis is van mijn verhaal. Het beeld van het verhaal laat ik ontstaan in het hoofd van de lezer. Soms voeg ik er ook zelf een visualisatie toe. Hoe lastig dit is is te zien aan het te vaak ontbreken hiervan. In de cursus geven wat handvaten:

1. Kies een thema
2. Binnen het thema kies een moeilijk te voor te stellen onderwerp dat je kunt duiden door een vergelijking.
3. Bedenk een vergelijking die herkenbaar of voorstelbaar is voor een grote groep mensen.
4. De vergelijking kan kwantitatieve of kwalitatieve, bij de eerste heb je ‘cijfers’ nodig
5. Vindt een beeld dat past bij je vergelijking.
6. Test je beeld op vrienden, familie en collega’s, als zij het begrijpen zit je goed.
7. Verfijn je beeld zo helder en duidelijk mogelijk.

Een zwermvogels als metafoor voor een netwerksamenleving. Waar halve cirkels of bollen toch te technisch blijven overkomen, verwoorden de vogels de kracht van het samenwerken. Vogels in cadans met elkaar en de omgeving. Met één doel vormen ze patronen, afwisselende patronen, al naar gelang het doel of de harmonie hier om vraagt nemen de vogels andere posities in. Dan weer als onderdeel van het ene of het andere patroon. Zo nu en dan even alleen, even afstand nemen om te beschouwen hoe het gaat.

Dan wordt ik wakker. Het is inmiddels donker langs de beek. Een vleermuis scheert langs mijn hoofd als ik opsta. Tijd om terug naar de camping te gaan.

Delen op:

De gruwelijk klap kwam ongenadig hard terecht. Een mooi gevormde eivormig bol verworden tot een orgie van uiteenspattend levend materiaal. Achterloos achterlatend opzoek naar de volgende vijand. We zijn in de wereld van Tolkien met Elfen, Hobbits, Dwergen, Tovenaars, Draken en Orks. Dungeons and Dragons een fantasiespel dat ik speel met mijn kinderen en hun vriendjes. Als spelleider bepaal je het verhaal en neemt de spelers mee op hun reis door de wereld die Tolkien ooit geschapen heeft. Onderweg neem je het op tegen de slechte schepselen in deze wereld. Ga je dood in het spel, dan dobbel je gewoon een nieuw karakter en speel je weer verder. Zo simpel, alles kan en de enige consequentie is dat je opnieuw moet beginnen. Samendrommend voor een donker grijze poort. Onheilspellend, sterk en ondoordringbaar ziet hij uit, toch leidt hun weg door deze poort, maar hoe? Koortsachtig overleg wordt gestart, terwijl de omgeving scherp in de gaten gehouden wordt. Je weet nooit wat er opeens uit de omringende duisternis tevoorschijn komt…

Onder druk een probleem oplossen daarvoor moet je rustig blijven. Goed op je omgeving letten en stap voor stap dichterbij de oplossing komen. Samenwerken helpt daar enorm bij. Met z’n allen weet je gewoon meer, zijn er meer ideeën en kun je ook combineren. Samenwerken gaat vaak niet vanzelf. We zijn vaak individualistisch ingesteld en worden afgerekend op onze persoonlijke prestatie. Bij technische mensen speelt nog dat je wordt aangenomen op basis van je kennis, je certificering voor bepaalde technieken. Dat is je onderscheiden vermogen. Vragen om samen te werken, problemen en kennis te delen ligt niet direct voor de hand. Zeggen dat je ergens niet uitkomt wordt ervaren als een brevet van onvermogen. En je kennis delen maakt je minder uniek.

Daarentegen kennis delen verrijkt je kennis en samenwerken leidt tot snellere oplossingen. En ook vele snappen dit. En zo zie je steeds meer samenwerkingsexperimenten in de technische wereld.

Agile, scrum e.d. zijn voorbeelden van samenwerkingsexperimenten . Deze komen uit de software ontwikkeling, wij passen het nu toe op een beheersorganisatie. Belangrijke zaken hierbij zijn:

• Kijken wat werkt en wat niet.
  Giet zaken niet gelijk in beton, leg zaken vast en pas aan indien nodig.
• Hou hiervoor korte lijnen met de werkvloer en ben aanspreekbaar.
  Ben aanwezig op de vloer en voer regelmatig gesprekken.
• Laat merken wat je doet met feedback.
  Geef duidelijk aan waarom je wel of niet iets met de feedback doet.
  Geef aan wanneer en wat er wel gaat gebeuren.
• Vier successen.
  Laat regelmatig merken als er iets bereikt is, hoe klein ook. Deze positieve grondhouding is
  belangrijk om de energie er in te houden. Alleen wijze op fouten werkt demotiverend.
• Spreek mensen aan op houding en gedrag.
  In samenwerking is het belangrijk dat iedereen meedoet en een bijdrage naar kunnen levert.
• Aanvulling? Wat is nog meer belangrijk?

Problemen oplossen is een wezenlijk onderdeel van het spel Dungeons and Dragons. Als beloning geef ik, als spelleider, vaak een gevecht, want daar zijn punten en geld mee te verdienen. Na afloop praten ze over de heroïsche gevechten, de klinkende overwinningen en gigantisch buit die ze behaald hebben. Na deze vaak korte eufonische stemming wordt er dan nog lang nagepraat over de obstakels. Hoe deze wel of juist niet goed overwonnen zijn en wat er eventueel beter had gekund.

Delen op:

“De basisvorm voor het hoofd: een eitje” “Deze basisvorm heeft enkele kleine aanpassingen nodig, maar als uitgangspunt is hij prima.” Netjes volg ik de aanwijzingen uit mijn tekenboek en richt mijn aandacht op mijn tekenvel. Het ene na het andere eitje verschijnt op mijn papier. Hoe ik ook mijn best doe, geen enkele lijkt op het ei in het boek. Sterker nog ze lijken ook geheel niet op elkaar. Een ei! Hoe moeilijk kan het zijn. Geconcentreerd kijk ik naar het tekenvel, plaats mijn potlood op het denkbeeldige begin van het ei en begin een ovale lijn naar beneden te trekken. Niet helemaal ovaal want een ei is aan de onderkant dikker, dat weet toch iedereen. Mijn vorderingen gaan langzaam, al volg ik nu al enige maanden nauwgezet alle aanwijzingen uit het tekenboek. Technisch klopt het wat ik doe, maar het resultaat is belabberd.

Is dat nu een euvel van technisch gerichte mensen? Ik zie het vaker om me heen. Iemand die nauwgezet de aanwijzingen volgt en denkt dat het zo goed moet zijn. Kan iemand die perfect de noten van papier leest ook zingen? Een IKEA kast, precies volgens de handleiding in elkaar schroeven. Lukt jou dat wel? Om tot goede resultaten te komen is de juiste en accurate informatie, de documentatie, belangrijk. Weten hoe het moet. Toch geeft ieder stappenplan, hoe gedetailleerd ook, geen garantie op het juiste eindresultaat. Daarom is het belangrijk te blijven kijken naar het eindresultaat.

De 2de zin uit het Agile Manifesto, aangepast zodat hij breder is dan software ontwikkeling:

“Een werkende product boven allesomvattende documentatie”

“Ik moet helaas 😉 toegeven dat hij lekker is.” Zei de bij mijn ouders op bezoek zijnde kapelaan die van mijn taart proefde. Tijdens het bakken had hij mij, jongen van een jaar of 10, gewaarschuwd niet van het recept af te wijken. De taart die ik voor ogen had zag er anders uit en ik paste toch de nodige zaken aan in het recept. Mijn tekenen van nu? Laatst werd ik er op gewezen, niet te kijken op mijn tekenvel. “Kijk goed naar wat je wilt tekenen, let niet op hoe je het tekent, dan gaat het vanzelf goed”. Vol ongeloof probeerde ik het uit, zou dat echt kunnen?

Delen op:

De zon op mijn gezicht. Lekker in het park. Twee ganzen vliegen over het water gracieus en lomp tegelijk. Eenden schetteren als ik langs loop, een hond kijkt me argwanend aan. Links om de heuvel op, even flink doortrekken tot de top. Bijna maximale hartslag, tevreden loop ik verder. Vandaag was mijn voetbalwedstrijd uitgesteld, dus tijd om lekker te rennen en mezelf even flink te testen. Ik loop ook hele stukken rustig, gelijkmatige hartslag, goed voor de vetverbranding. Dat heb jij toch niet nodig, hoor ik mezelf nog steeds denken. Dat stemmetje in mijn hoofd blijft, al weet ik inmiddels dat het anders zit.

“Als je ooit de marathon wilt lopen moet je vet verbranding trainen” zei een oude vriend van mij eens. “Na 30 kilometer is al je ‘snelle’ brandstof op en schakelt je lichaam over op vetverbranding. Als je dát dan niet getraind hebt val je volkomen stil.”

“Ik zoek een verandermanager die ook de stabiele situatie wil managen.” sprak mijn toekomstige baas bij mijn sollicitatiegesprek. Precies binnen het beeld dat ik voor ogen heb. Zoals ik aangeef in mijn blog van vorige lente: Van moestuin tot innovatie gaan verandering en stabiliteit altijd hand in hand. De neiging bij veel mensen is dan ook om hier één proces voor te bedenken. Gaat dat werken? Gartner denkt van niet en noemt het alternatief in 2014 ‘Bimodal IT‘. Gartner noemt 2 modes of IT. Één Sequential: Stabiel en betrouwbaar en één Exploratory: Agile en wendbaar. Gartner redeneert vanuit vraag die de IT afdeling bereikt. Simon Wardley ziet in 2010 het meer in de ontwikkeling van producten. Waar een product begint als innovatie, groeit het door naar een stabiele service met meerdere aanbieders op een ‘marktplaats’. Innovatie heeft baat bij het Agile gedachtegoed. Waar service op een marktplaats meer gebaat zijn bij Lean en 6sigma methodes aldus Simon Wardley. Hij haalt de innovation-paradox van Salaman & Storey erbij. En concludeert net als Gartner 4 jaar later dat de ‘magic bullet’ niet bestaat.

Ik loop graag in de duinen, liefst zo ruig mogelijk. Lekker uitdagend. Mijn hartslag opjagend tot maximaal en mezelf testen tot het uiterste. Met de marathon als doel, zoek ik naast de intense training toch ook de vlakkere wegen en de regelmaat. Het runnen van een bedrijf of organisatie is meer als trainen voor de marathon, overleven op de lange termijn. De balans tussen innovatie en stabiele levering van de standaard producten.

Delen op:

Jan was een man met een plan. Hij hield niet van onzekerheden en stippelde zijn routes altijd nauwkeurig uit.
– Een lijst met spullen voor op reis.
– Een lijst met bezienswaardigheden,
– Een lijst met adressen van te bezoeken mensen, en nog veel meer.
Alles werd keurig vastgelegd. Er kon nu niets meer misgaan.

Al fietsend langs en door de mooie Hollandse polders zat Jan tevreden op zijn fiets.
“Tring tring ping” Ah tijd voor thee. Jan stapte af en begaf zich op het bankje langs de weg. Precies zo als hij van te voren gepland had. Na de thee pakte Jan zijn regenpak en trok het aan. Er was regen voorspeld en Jan was voorbereid.

“Pssst”
“Ahum, dat zit niet in de planning”, zei Jan hardop. Zijn fietsband liep leeg. Natuurlijk was Jan voorbereid op deze kleine tegenslag en niet veel later zat Jan weer op de fiets.
“Mmmm, 10 minuten vertraging, als ik nu wat harder doortrap haal ik dat die vertraging zo weer in,” dacht Jan. Al trappend kreeg Jan het steeds warmer. Het extra trappen én de zon op zijn plastic regenpak maakte dat hij steeds meer ging zweten. Bij de volgende stop zou hij zijn regenpak toch maar weer uit doen. Van de voorspelde regen was in geen velde of wegen iets te zien.

Gutsend van het zweet stapte Jan van zijn fiets, hier was zijn favoriete rustplaats. Hij was nog maar 5 minuutjes achter op schema. “Als ik de pauze wat inkort lig ik weer helemaal op koers,” was zijn gedachte op weg naar de deur van het café. “Op slot?” Jan rammelde aan de deur, zat die alleen klem?

“Wegens ziekte gesloten”, stond er op het briefje achter de ruit. Geenszins uit het veld geslagen liep Jan terug naar zijn fiets. Hij raadpleegde zijn lijst met adressen. 10 minuten verder was nog een ander café, ietwat vervuild, niet echt wat hij voorstond. Of een extra kwartiertje fietsen, een klein beetje om een zaak met een prachtig terras. Nu met de zon was dat wat waar Jan voor ging. Hij paste zijn plan aan, dan maar wat later vandaag. Het regenpak ging in de tas en vrolijk ging Jan weer op pad. De dag liep verder voorspoedig en Jan vorderde snel.

Inspelen op verandering boven het volgen van een plan, Jan wist niet van het Agile Manifesto en al fietsend kwam langzaam de onrust weer terug. Gelijk met de dreigende wolken en de eerste spatjes regen. Jan zette weer aan. Kon hij voor de regen bij zijn volgende rustplaats zijn?

Delen op:

‘Mensen en hun onderlinge interactie boven processen en hulpmiddelen.’

Vorige week haalde ik het Agile manifesto aan. In een link over manier van werken.
Is het je opgevallen?
Geen epistel van honderden pagina’s, eigenlijk maar 4 zinnen.
4 zinnen waar de linkerkant van de zin meer waarde heeft voor de opstellers dan de rechterkant.

‘Mensen en hun onderlinge interactie boven processen en hulpmiddelen.’

Zo logisch en zo waar, maar wie kent niet het verhaal van de paarse krokodil?
Kanniewaarzijn een tv programma waar op humoristische wijze vaak de draak gestoken wordt met mensen en bedrijven die zich verschuilen achter het proces.

Soms heb je geen boekwerk nodig. De 4 zinnen uit het Agile manifesto hebben al heel wat teweeggebracht. Het manifesto komt vanuit de software ontwikkeling. We kunnen dit veel breder toepassen denk ik. De vertaling maken naar ons eigen werk.

‘Mensen en hun onderlinge interactie boven processen en hulpmiddelen.’

Vandaag ga ik het weer proberen, jij ook?

Delen op:

“Loop even mee door de V&D. Aan de andere kant zit die leuke schoenenzaak van Dolcis.”
“Hoe lang ben jij niet in de stad geweest? De V&D bestaat al jaren niet meer en Dolcis?”
“Je hebt gelijk. De winkelstraat is veranderd, ik loop hier rond als een vreemde.”
“Kom mee met mij, ik weet hier om de hoek een café, daar laat ik je een paar leuke schoenen zien.”
“In een Café?”

De wereld van de retail lijkt wel op z’n kop te staan. Of er iedere week een andere keten op de schop gaat. De rol van de consument is totaal veranderd. Veel winkeliers klagen dat men alleen nog maar in hun winkels komt om te passen. “Sommige mensen vragen brutaal om de Wifi gegevens en bestellen dan online. Zo waar je bij staat.”

Niet alleen het beeld in de winkelstraat verandert. Onze manier hele manier van denken is aan het veranderen, vaak gedreven door nieuwe technologieën. Technologieën die er voor zorgen dat we beter geïnformeerd zijn en meer met elkaar verbonden. Waardoor niet alleen de consumentenmarkt veranderd, maar ook de arbeidsmarkt aan het veranderen is. Organisaties, bedrijven en instellingen proberen op deze ontwikkelingen in te spelen.

Deze voor bedrijven dubbele uitdaging van consument en werknemer maakt het huidige ondernemersklimaat heel dynamisch. Een klimaat waar verandering de norm is. Inspelen op de veranderingen, verandering proberen te voorspellen en de eerste te zijn, is cruciaal geworden. Lange termijn planningen en strategieën van boven af lijken minder effectief. Er wordt nu ingezet op zelfsturende teams, die direct kunnen reageren en Agile manieren van werken met waarde voor de klant centraal.

In deze ontwikkeling kan de IT-architect een belangrijke rol spelen. Enerzijds is deze vanuit de technologie gedreven verandering op het lijf geschreven van de IT-architect. Anderzijds merkt de IT architect dit ook aan den lijve en gaat zijn rol ook veranderen. Bij de sturing van bovenaf was de IT-architect de centrale speler die alle businesswensen vertaalde naar ‘nieuwe’ technologie. In de nieuwe Agile manieren van werken sluit dat niet meer aan. De zelfsturende teams zien de architect als een remmende factor die nog van alles in centraal geleide principes wil vastleggen. Eveneens kent Agile zijn eigen uitdagingen. Het constant gericht zijn op waarde voor de klant vormt nieuwe uitdagingen. Bijvoorbeeld in het realiseren van ondersteunende diensten die niet gelijk zichtbaar zijn voor de klant. Ook de wat langere termijn, hoe dynamisch die ook is, moet niet geheel uit het oog verloren raken.

In dit speelveld zien wij de rol van de architect 3-ledig. Als vertegenwoordiger (stakeholder) vanuit de IT, het Verbinden van alle stakeholders en het Verbeelden van het gemeenschappelijk beeld (Verlangen). Zoals wij al aangaven tijdens onze track Landelijk Architectuur Congres 2015: ”Op reis met de VVV”. Frans en ik zijn naar aanleiding van deze track een artikel aan het schrijven over deze ontwikkeling. De tekening was het eerste beeld dat ik gecreëerd had vanuit onze aantekeningen.

“In het café kunnen we gelijk kijken of de schoenen staan bij die rode jurk die je vorige week gekocht hebt”
“Die jurk heb ik toch niet aan?”
“Dat maakt niet uit, ze hebben daar de nieuwste Virtual Reality, zo bij de koffie.”
“Ik ga me toch niet omkleden midden in een café!”
“Helemaal niet nodig, kom nou maar mee…”

Delen op:

Eerst de tekening…

…dan de tekst.  😉

Delen op:

De heerlijke warmte van de late lentezon op mijn gezicht. De wind waait vanachter door mijn haren. Ik zet mijn kraag iets omhoog. De geur van zee, zand en stand worden vermengd met de geur van koffie, gebak, snoep en ijs. Muziek uit de strandtenten klink dan weer harmonisch dan weer kakofonisch door elkaar.
“Ter hoogte van welke strandtent zijn we nu, denk je?”
Ik luister naar de muziek en doe een gok. Hoe weinig namen ik me weet te herinneren.

Geluiden van voorbijgangers klinken zo dichtbij. Ik schrik, een skater of een fiets? Ik probeer het los te laten. Concentreer me op deze zilte geur van de zee, de koude wind langs mijn nek en de rustige stem van mijn vrouw. Mijn arm stevig gehaakt in de hare. Ik probeer te ontspannen. Mijn hand voelt verkrampt aan. Het lukt blijkbaar niet al te best.

“Lekker zo hé, ontspannend, zo met je gezicht in de zon.”
“Nou niet echt” Ik gluur door mijn oogharen, zijn die skaters echt zó dichtbij?
“Vertrouw je me niet?”
“Nee dat is het niet, maar als controlfreak kan ik moeilijk loslaten.”

Bang voor vliegen? Niet echt, maar prettig is anders. Het idee dat je niks kan doen als het toestel naar beneden komt. Bij een zinkende boot kan je nog zwemmen, denk je dan. Zelf vliegen gaat het niet worden. Toch heb ik op een van mijn eerste vliegreizen gevraagd of ik in de cockpit mocht komen kijken, dat mocht. Relax praten de piloten met mij. Geen handjes aan het stuur, de automatische piloot deed zijn werk. Toch zat ik daarna een stuk prettiger, een beetje controle had ik terug.

Is het als manager ook belangrijk om de controle los te laten? Zeker als je, zoals ik, zelfsturende teams bepleit. Professionals zijn er het meest bij gebaat als je ze niet voor de voeten loopt. Dienend leiderschap. Als mensen nou jarenlang gewend zijn aan directieve sturing? Van jou duidelijkheid verwachten en je vragen: “Wat moet ik doen!”
Of als je de teamleden vraagt wat ze vinden van de nieuwe vrijheid en verantwoordelijkheid die komt met zelfsturende teams. “Ik kan hier goed mee omgaan, maar er zullen er vast zijn die er misbruik van maken.” Is bijna de standaard reactie die je krijgt.

Loslaten en de dynamiek van de groep zijn werk laten doen. Als er iemand gaat verzaken, zorgt dit voor spanning in de groep. Als je daar scherp op bent, kun je zien of het team er zelf uitkomt. Het proces ondersteunen en waar nodig het gesprek faciliteren. De controle loslaten, daar gaat het om.

Na 10 minuten begint het te wennen om met gesloten ogen te lopen. Eindelijk kan ik genieten van de zon, de geuren en het geluid. Dan slaan we linksaf naar huis. De koude wind slaat ineens vol op mijn gezicht. De zon is verdwenen achter de huizenblokken. Op weg naar huis, het weekend is bijna voorbij.

Delen op:

De welverdiende koffie geurt ons tegemoet. Door de drabbige grond lopen we richting de grote tent. De afgelopen dagen heeft het hier aan een stuk geregend. Vandaag hebben we geluk. Het is droog. Er komt zelfs af en toe een straaltje zon door de wolken. Ik kijk eens rond in de tent. De boer maakt de houtkachel aan, het is best koud buiten. Veel jonge mensen, vrienden van de kinderen van de boer. We zitten verspreid over de banken en tafels die op de houten vloer van de tent staan. Mijn steenkoude handen warm ik aan de vers gezette koffie. Roze en gevulde koeken gaan langs de tafels. Even een rust moment. Wat is het toch leuk om met z’n allen te werken. Samen maken we de boerencamping klaar voor het komende seizoen.

Weer kom ik geïnspireerd terug van een bezoek aan de boerderij. Een klus geklaard, genoten van de gastvrijheid en het samenwerken aan één doel. Dát valt me deze keer op. Als we op de boerderij aankomen is het dagelijks werk al gedaan. Iedereen betreedt het veld met de tenten en gaat aan de slag. Als je niet weet wat te doen, loopt er altijd wel iemand die je de weg wijst. Verder pak je op waar je andere kan ondersteunen. Vele handen maken licht werk en meer van dat soort gezegden zijn hier van toepassing.

De lunch vindt plaats in de keuken van de boerderij. Deze is duidelijk niet berekend op zoveel mensen. Het is passen en meten tot iedereen een plaatsje en een bord heeft gevonden. Soep en keizerbroodjes. Eiersalade en boerenkaas. Als je buiten gewerkt hebt smaakt alles ineens veel lekkerder. Dezelfde sfeer van samenwerken hangt ook in de overvolle keuken. Geen wanklank te horen, wel een dankgebed van de boer voor en na het eten.

Op de terugweg in de auto vraag ik me af. Zou dit ook werken in mijn team. Niet zo nu en dan een bakkie uit de automaat, maar koffie en koeken met z’n allen rond een uur of elf. En dan lunchen niet in de kantine of wandelend door de stad, maar samen in een gezellige ruimte met soep en brood? Zou dit het werken beter maken? En dan samen voor één doel.

Delen op:

Soft reset, hard reset, fabrieksinstellingen terugzetten, virus en malware verwijderen, trojan killer gebruiken. Alles opnieuw installeren, stappenplan, firmware downloaden, speciale programma’s installeren, root access, custum rom…
Mijn zoons telefoon liep helemaal vast. Als eerste van alles eraf gegooid, maar dat kwam al net zo snel weer terug. Blijkbaar had hij er een virus op zijn telefoon. Zelfs het terugzetten naar de fabrieksinstellingen werkte niet meer. Wat nu?
Een zoektocht op Internet. Ik loop steeds meer vast in de technische details hoe je een telefoon hackt en er een totaal nieuw systeem opzet. Dat wil ik helemaal niet. Ik wil gewoon de telefoon herstellen in zijn oude staat. Bijna ten einde raad zie ik op een discussie forum dat het standaard programma ‘Samsung Kies’ genoemd wordt. Kan dat daarmee? Zo simpel?

Bij visualisatie van IT architectuur gebruiken we dan Visio, Powerpoint of de op ArchiMate® gebaseerde tools als Archi of BiZZdesign Architect? De plaatjes uit deze tools komen vaak niet verder dan blokjes en pijltjes plaatjes, als deze van de archimate.nl website. Voor technische onderlegde mensen heeft dit zeker zijn toegevoegde waarde.

Voor de vorming van het gemeenschappelijk beeld en als plaat voor de gezamenlijke discussie zijn deze visualisaties vaak veel te technisch.
Sjako ten Haken maakt veel betere visualisatie voor dit doel met Interactive Dynamic Enterprise Architecture (IDEA). 3D animaties die je van alle kanten kan bekijken.

IDEA is de methode voor architectuurvisualisatie die ontwikkeld is door de ICTU.

IDEA is vrij te gebruiken de visualisaties worden gemaakt in Blender. Blender is de beste open source 3D-suite; deze kun je gratis downloaden op blender.org. Met Blender kun je mooie resultaten boeken, en de leercurve van Blender is erg stijl. Blender heeft veel mogelijkheden, maar is niet eenvoudig te leren. De vraag die op kwam in de laatste VEA werkgroep vergadering was dan ook: Hoe kunnen we IDEA laagdrempeliger maken?

MineCraft is een spel dat onze kinderen spelen. Misschien is dat wel geschikt. Mijn kinderen vragen al tijden of ik dit wil aanschaffen en met hun wil spelen. Ze bouwen er hele 3D werelden in. Architecturen, bouwwerken, grotten. Je kan het zo gek niet bedenken. Waarom dat niet gebruiken voor IT architectuur? Dat gaan we proberen besluiten we in de VEA werkgroep. Sjako stuurt de dag erna een link, dat we niet de enige zijn die denken dat MineCraft meer is dan een spel.

‘Samsung Kies‘ heb ik lang geleden verwijderd van mijn PC, het had geen toegevoegde waarde voor mij. Ik installeer het nu opnieuw, verbind te telefoon met de PC en zet in ‘no time’ de telefoon terug in zijn oorspronkelijke staat.

Delen op:

Mijn dochter zit driftig te pennen. Ze schrijft het een na het andere blaadje vol. Ondertussen vuurt ze in hoog tempo vragen op ons af. Het is zaterdagavond, mijn vrouw en ik zitten rustig op de bank, een beetje kletsend de week door te nemen. Onze dochter is voor ons komen zitten, geknield voor de salontafel. Ze is een boek aan het schrijven. Een gedachte tijdens het eten heeft haar hiertoe aangezet. Ze heeft al een beeld van het verhaal in haar hoofd en probeert dat nu op papier te zetten. Hierbij vraagt ze nu en dan onze hulp. Onze antwoorden vallen soms wel en soms niet in goede aarde. Afhankelijk of het wel of niet in haar beeld van het verhaal past.

Verhalen helpen onze beelden te vertalen naar gesproken woord, zodat we kunnen overbrengen wat we in ons hoofd hebben. Visualiseren van onze gedachten door middel van een verhaal. Bij het overbrengen van je gedachten wil je ook dat het landt bij de ander. Dat de ander precies dat beeld oppikt wat jij wilt overbrengen. Dat maakt dat we bij het creëren van ons verhaal niet alleen rekening moeten houden met het beeld in ‘ons’ hoofd. Ook de beelden in andermans hoofd bepalen of iemand ons beeld begrijpt. Een mooi voorbeeld vind ik de avond die ik bezocht waar een Boliviaanse maaltijd geserveerd zou worden. Gek van lekker eten, kwam ik hongerig aan op de afgesproken locatie. De beelden van prachtig bereidde maaltijden in mijn hoofd. Ik hou erg van de buitenlandse keuken en was voorbereid op het lekkerste exotische eten. De tafels waren karig gedekt, versleten bordjes en smoezelige glazen, dit pasten niet helemaal in het beeld dat ik van de avond had. Niet te snel ontmoedigd probeerde ik de geuren van de komende maaltijd op te vangen. Het was stil.

Na een korte introductie over Bolivia en de heersende armoede onder de straatkinderen aldaar zou de maaltijd beginnen. Eén armzalig hompje oud brood belande op mijn versleten bordje en mijn glas werd gevuld met niet al te helder water. Al gauw bleek dat ik de aankondiging van uiterst goedkope maaltijd totaal verkeerd had begrepen. Mijn beeld van exotische maaltijden had mijn beoordelingsvermogen totaal vertroebeld. En de wens was de vader van de gedachte geworden. Bij goed nalezen van de aankondiging zag ik dat er voldoende hints waren geweest, dat dit een armzalig maaltijd zou worden. Het leven ervaren van de straatkinderen.

Mijn vorige blog eindigde ik met de zin: “Niet het eindbeeld is belangrijk, maar de gezamenlijke reis er naar toe” In deze reis stemmen we de onderlinge beelden af, zodat we één gezamenlijke beeld krijgen van onze reis. Door blijvend af te stemmen kunnen we op koers blijven in de huidige dynamische wereld.

De volgende ochtend zie ik mijn dochter al weer druk schrijvend aan te tafel zitten. Vol trots kijk ik naar haar. Negen jaar en nu al bezig met haar eerste boek.

Delen op:

Vorige week vertelde ik dat het hebben van gezamenlijk doel pas het halve verhaal is. Ik voegde daar aan toe dat een vertrekpunt net zo belangrijk is om niet in een Braziliaanse jungle te belanden.

“Ah, nou snappen we het weer”, hoor ik de IT architecten onder u roepen: “IST en SOL bepalen en dan de stappen daar tussen in. Dan kunnen we stap voor stap van IST naar SOL bewegen.”

Dit is vaak de wereld van de IT architecten. Een hele blauwe wereld om in de kleuren van de Caluwé te spreken. De maakbare wereld. Een veranderaar die er in gelooft dat je een verandering kunt plannen. In mijn ogen zijn veel dingen niet te plannen. Neem nou de man opzoek naar zijn vriend in de Braziliaanse jungle. Als hij het vertrekpunt geweten had, zou hij dan van te voren kunnen plannen hoe hij bij zijn vriend komt? Of zou hij onderweg nog dingen tegen kunnen komen die hij niet voorzien had? Zou zijn weg er achteraf niet heel anders uitgezien hebben dan hij van te voren bedacht had? En dan is zo’n tocht nog redelijk makkelijk te plannen. Het oerwoud, blijft nog wel even het oerwoud, voor zover hij geen ontbossers tegenkomt. En het huis van zijn vriend zal ook niet gelijk heel veel van plaats veranderen.

Met verandertrajecten waar mensen bij betrokken zijn, wordt dit nog wat complexer. In onze huidige dynamisch tijd verandert de wereld constant. Daarbij komt dat wij allen een ander beeld van de werkelijkheid hebben en deze werkelijkheid creëren in interactie met die wereld om ons heen. Iedere interventie in een verandertraject, verandert het traject of hoe het waargenomen wordt door de deelnemers. Eigenlijk verandert de wereld om ons heen al bij de eerste stap die we zetten in het verandertraject. Wij veranderen en beïnvloeden elkaar continue. Mijn voorkeur gaat dan ook uit naar wat de Caluwé de witte veranderaar noemt. Hij die denkt dat veranderingen autonoom gebeuren en de veranderaar slechts tot taak heeft blokkade en obstakels weg te halen. Dit sluit mooi aan bij de Lean poster laatst op mijn werk: De manager wordt geacht blokkades weg te halen, anders wordt hij zelf de blokkade.

“Wat hebben we dan aan een IST en SOL?” hoor ik de blauwe IT architect al vragen.

In een woeste zee ben je op zoek naar een baken waar je op kan sturen. Door gezamenlijk een beeld te creëren van waar je staat en naar toe wil. Heb je een richting. Die richting kun je vasthouden door regelmatig bij te sturen, 0pnieuw te bepalen waar je staat en waar je heen wilt. De richting zal bepalen dat je daar komt waar je wilt zijn. Dit zal vast anders zijn dan wat je dacht toen je vertrok. Maar is dat erg? De wereld is ondertussen veranderd en je verandert mee.

Twee tracks, tijdens onze LAC track van november 2015, die gingen over veranderingen met beelden, kwamen ook beide met dezelfde conclusie. Niet het eindbeeld is belangrijk, maar de gezamenlijke reis er naar toe.

Delen op:

Mag ik een vraag stellen?
“Op een van uw vorige sheets stond: ‘Aanname criteria: Motivatie’.
Wat bedoelt u daarmee? Als vrije school motiveer je jongeren toch juist door de manier van lesgeven en aanbieding van de stof?”
“Nee, wij zijn geen motivatie school, uw kind moet wel gemotiveerd zijn om te willen leren. Daar selecteren wij ook op.”
Doorvragen leiden tot meer onduidelijkheid en verwarring. Dan realiseer ik mij; het vertrekpunt van de school en mijn vertrekpunt zijn anders.

Als vertrekpunten onduidelijk zijn, blijf je langs elkaar heen praten. Hoe belangrijk vertrekpunten wordt onderstreept in het verhaal van de man die zijn vriend in de Braziliaanse jungle gaat opzoeken. Een harde les over het belang van gelijke vertrekpunten kreeg ik tijdens sociale academie tijd eind jaren ’70. Het was sociaal wenselijk om het met elkaar eens te zijn. We wilden allemaal een betere wereld. Over dat soort globale vertrekpunten was men het snel eens. In de uitwerking naar een meer praktische aanpak bleef de discussie vaak eindeloos steken. Daarbij bleek dat we vanuit heel andere vertrekpunten in de discussie zaten.

De halve cirkels van vorige week geven mensen een gezamenlijk beeld van het doel. Belangrijk om samen op weg te gaan. Het is pas het halve verhaal. Als voor iedereen het doel duidelijk is, maar het vertrekpunt niet, belanden we in een Braziliaanse jungle. Wel met kaart en doel, maar zonder te weten waar we zijn. Het is dus net zo belangrijk een gezamenlijk beeld te vormen waar we zijn.

Zo vorm je alweer 2 halve cirkels met de belanghebbende. Eén met het beeld waar we zijn en één met het beeld waar we heen willen. Als iedereen het daar over eens is, wat kan er dan nog mis gaan?

“Zaten niet hier bij de vrije school, omdat we het idee hadden dat onze zoon door het regulier onderwijs gedemotiveerd raakt en daardoor niet geheel tot zijn recht komt?

“Je stelt de verkeerde vragen.” zegt mijn vrouw. Ik denk:”Ik krijg de verkeerde antwoorden.” Na afloop van de bijeenkomst spreken we een leraar aan. Als snel blijken de misverstanden opgelost. Maar thuis gekomen blijkt, wij zijn niet degene die beslissen welke school het wordt.

Delen op:

Half wakker lig ik in mijn bed. Ik tuur in de duisternis. Waarvan ben ik wakker geworden?
Kraken…, piepen…, fluiten…, rammelen. Dakpannen? Wat is dat lawaai?
De eerste februari storm raast rond ons huis. Is het raam goed dicht? Is mijn huis wel stevig genoeg? De regen klettert tegen de ramen. Het gaat er heftig aan toe. Het lijkt wel herfst. Ik woel onrustig in mijn bed.

Schoenenwinkels, elektronicaketens en zelfs een groot concern als V&D vallen om. Lege panden en banen staan op de tocht. Een orkaan raast door de winkelstraat. Er verandert echt iets in de retail.
Schoenen en elektronica worden nog wel verkocht, maar het zijn andere online spelers.
De nieuwe technologie is mede de oorzaak van de disruptie. Hebben de ‘oude’ winkels vergeten aan te passen aan de nieuwe technologie? Er is meer aan de hand. Gerlant Lettinga noemt ‘5 trends uit het rapport Het nieuwe Winkelen‘ Zeker drie daarvan zijn volgens mij direct of indirect gekoppeld aan de veranderingen door de nieuwe technologie.
– De consument wil overal en altijd kunnen kopen
– Persoonlijke aandacht wordt steeds belangrijker
– Ken je klant door en door!
Daarbij is de klant nog eens veel mondiger geworden. Gerlant noemt dit de ‘Digitale Super Consument’: “Het internet heeft de consument veranderd in een expert die dagelijks op de hoogte blijft van het laatste nieuws via online en offline bronnen. Zowel websites als sociale media spelen hierbij een rol. …”

De nieuwe technologie verbindt ons. We wisselen dagelijks ideeën uit. We vormen groepjes op basis van deze ideeën of interesse. De grens van ons werk is allang niet meer beperkt tot onze werkgever. Er ontstaat steeds meer een netwerk maatschappij. Bedrijven die dat faciliteren overleven deze tijd van disruptie: “Exponentiële organisaties vragen om een andere stijl van leidinggeven en vragen om kleine, zelfstandige en flexibele teams. Zorg dat iedereen zichzelf organiseert en stuurt, meer samenwerkt en sneller leert.” aldus Yuri van Geest.

Met de werkgroep VEA bedachten we hoe IT architecten dit binnen bedrijven zouden kunnen faciliteren. Daarop doordenkend kwam ik tot de verbinding van netwerken op basis van inhoud en niet hiërarchie. Het is pas een eerste gedachte kronkel:

“Kloink” ik zit rechtop in bed. Er vloog iets tegen de ramen. Ik overweeg wat ik nu nog kan doen…
Afwachten, tot de storm voorbij geraasd is. Gelukkig is nog helemaal geen februari storm. Het is pas januari, dan zal de wind wel zo gaan liggen. Morgen zal ik mijn huis beter voorbereiden op de volgende storm. En met een minuutje ben ik weer in dromenland.

Delen op:

“Is hier dan echt een leeuw binnen?” “En hier een brullende stier?”
“Nee, dat is slechts de naam.”
De buitenaardse vreemdeling wordt langs de verschillende herbergen geleid en spreekt zijn verbazing uit over de namen. “Waar zijn die leeuw en stier?”, vraagt hij zich af
“Waarom zetten ze dat op de gevel, als je het binnen geen leeuw of stier aantreft?”
“Het is nu eenmaal populair om je herberg een dierennaam te geven.” De verbazing van de vreemdeling uit dit stripverhaal wat ik ooit las, is het enige wat mij is bijgebleven.

We geven nog steeds namen aan zaken, waarvan het maar de vraag is of het de lading dekt. Gezond voedsel heet ineens superfood. Vaak al bestaande computersystemen werden ineens Cloud computers genoemd. En veel Big Data systemen bestonden ook al, voordat de term was uitgevonden.

Is dit visualisatie? (Zonder de gele bollen, die zijn nodig voor de uitleg)

Gebruikt men hier visualisatie als hulpmiddel, zoals de kop van het artikel waar deze visualisatie bij hoort suggereert? “Visualisatie als hulpmiddel om innovatie mogelijkheden te identificeren. Innoveren door elkaar te begrijpen.” Wat doe ik als iemand mij een artikel over visualisatie stuurt? Dan kijk ik eerst naar de plaatjes en dan naar de tekst. En dat viel tegen.

Wat is visualisatie voor mij?
Voor mij is dat beelden creëren in iemand hoofd. Marketing en reclame maken hier gebruik van om het ideale beeld van hun product in ons hoofd te krijgen. Ik gebruik het als ‘gewone’ communicatie niet werkt. Als ik merk dat iemand me niet goed begrijp. Zoek ik naar een gezamenlijk beeld dat we wel alle 2 begrijpen. Beeldspraak noem ik dat. Beeldspraak is altijd een uitstapje naar de beeldende wereld, waar je niet wilt blijven hangen. De fantasie is oneindig en daarin kun je elkaar altijd wel vinden, maar ook net zo snel weer kwijtraken. Een kort uitstapje kan voor verheldering zorgen, maar je wilt je oorspronkelijke bedoeling niet kwijtraken. Vandaar dat ik stapje voor stapje terug keer naar de gewone communicatie. Waarin we elkaar dan weer wel begrijpen.

In de IT, waar ik ook werk, is er op dit moment grote behoefte aan goede communicatie. Technisch gezien kunnen we het vaak wel voor elkaar krijgen. Het mislukken van IT projecten heeft meestal een menselijke oorzaak, die is terug te voeren op communicatie. Ook het aangehaalde artikel begint hiermee. Wat zij doen is niet eens zo slecht. Want in plaats van dikke rapporten, zetten ze alles op één vel. Dit help zeker de communicatie te verbeteren. Is het visualisatie? Is het belangrijk of het visualisatie is? Dat niet, maar als je het zo noemt vind ik dat het visueel ook aantrekkelijk moet zijn. Zoals ik beschrijf in mijn blogs over infographics. Anders wordt visualisatie net als superfood een mode woord. Jij doet toch ook aan visualisatie?

Share on:

Ik klap de laptop dicht en leg hem op de stoel. Terwijl ik dit doe, stoot ik met de geheugenkaart tegen de stoel. De geheugenkaart vliegt onder mijn bed. Onder mijn bed staan allemaal platte rolcontainers. Daar moet de geheugenkaart onder liggen. Ik probeer de containers 1 voor 1 op te tillen om de geheugenkaart er onderuit te halen. Tot mijn verbazing zie ik onder geen van de containers de geheugenkaart liggen.

Dan heb ik hem waarschijnlijk met de wieltjes weer onder een andere geduwd. Ik schuif het bed opzij zodat ik meer ruimte heb om er onder te komen. Een voor een kijk ik nog eens onder alle containers. Dit keer let ik er extra op dat de geheugenkaart niet achter een wieltje ligt en ongezien verschoven wordt. Weer niks te zien. Ik controleer de laptop of de geheugenkaart er werkelijk uit is en dat blijkt het geval. Ik kijk aan de andere kant van het bed of de geheugenkaart misschien helemaal doorgeschoven is. Alles zonder resultaat.

Dan maar alles onder het bed vandaan halen.

Bij de tweede container die ik onder het bed vandaan haal, zie ik het geheugenkaart kaartje OP de container liggen. Hoe een foute aanname het zoekproces beïnvloedt…

Heb je dit ook wel eens, dat je jezelf helemaal op het verkeerde spoor zet?

Delen op:

“Hooo, stop idxxxt, je rijdt de vuilcontainer omver”
Een veel te lange vrachtwagen probeert de bocht te nemen in de Keizerstraat.
Na enkele keren steken kan hij niet meer vooruit of achteruit. De rij met auto’s achter hem wordt steeds langer. Menig automobilist wordt ongeduldig en laat de claxon klinken. Het publiek wordt talrijker en gaat zich er mee steeds heftiger mee bemoeien. De sfeer wordt grimmiger.
“Dat kon je toch zien! “Dat haal je nooit” “Hoe kan je dat nou doen!” “Ik bel de politie.”
Zwaailichten van verschillende politieauto’s komen dichterbij. Politieagenten stappen uit. Terwijl ze naderbij komen zie je hun wapenstok, pepperspray en holster aan hun riem hangen. Hier gaan de zaken op orde gesteld worden. “Pak je bonnenboekje maar alvast, hier staat iemand fout geparkeerd, roep een omstander.”

Bij een vorige werkgever hadden we op de gang 2 afdelingen. De ene werd geleid door een echte manager. Hij wist alles. Iedereen kon hem raadplegen. Hij duldde geen tegenspraak en verwachte van iedereen het zelfde hoge niveau als hij zelf bezat. Fouten werden niet getolereerd, dat was een zwakte, dan kon je bij wijze van spreken gelijk vertrekken. Als de unit directeur langs kwam kon de manager altijd tot op detail niveau vertellen hoe het ervoor stond. Hij had zijn zaakjes op orde.
De andere afdeling had een heel ander soort manager. Deze delegeerde de verantwoording. Ieder had zijn eigen professionaliteit en verantwoordelijkheid. Zaken werden vaak besproken. Input van een ieder werd verwacht en serieus genomen. Fouten waren leermomenten. “Hoe lossen we het op?”, was de eerste vraag. Daarna kwam de analyse hoe de fout gemaakt was en hoe deze voortaan voorkomen kon worden.
De unit directeur kwam ook bij deze afdeling langs. Toen hij een vraag aan de manager stelde kon deze niet gelijk ieder detail vertellen. Er werd iemand bij geroepen, die er vervolgens weer een ander bijhaalde. Uiteindelijk kreeg de unit directeur het hele verhaal te horen. Hij fronste zijn wenkbrauwen.

Waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt. Iedere dag nemen we vele beslissingen in ons werk. Nemen we deze weg of pakken we toch een andere afslag. Hoe gaan we met die fouten om? Toen er iets gigantisch mis liep waar beide afdelingen bij betrokken waren, kwam de unit directeur er achter dat de sfeer op beide afdelingen volkomen anders was. Op de ene afdeling was het net een bijenkorf. Het zoemde er. Iedereen was er druk bezig, onderzoeken analyseren en overleggen. Hoe kon dit probleem zo snel mogelijk opgelost worden. Op een ander afdeling heerste een ijzige stilte. Iedereen zat verscholen achter zijn bureau, er bijna onder. “Wie heeft er hier een stommiteit begaan”. De manager kwam bulderend de gang op. Op zoek naar de schuldigen. De unit directeur fronste opnieuw zijn wenkbrauwen.

“Mijn collega komt even naast u zitten, dan kunnen we door de portofoon elkaar verstaan”. De politie had de straat afgezet. De auto’s die stonden te wachten naar achteren geleid. Een takelwagen laten komen om een geparkeerde auto te verplaatsen. En nu nam een politieman plaats naast de chauffeur. Met vereende krachten, zelf iemand uit het publiek hielp mee, werd de vrachtwagen voorzichtig langs de vuilcontainer geleid. “Hoe kwam het nu dat je hier vast kwam te staan”, vroeg de agent net voor hij uitstapte. Een halfjaar geleden kon ik hier makkelijk langs, maar ik wist niet dat hier een vuilcontainer was geplaatst, zie de vrachtwagenchauffeur verontschuldigend.
“Dat is waar, we gaan eens met de gemeente overleggen wat we daar aan kunnen doen, prettige dag verder.”

Delen op:

“Als je een schip wil bouwen, roep dan geen mannen bij elkaar om hout te verzamelen, het werk te verdelen en orders te geven. In plaats daarvan, leer ze verlangen naar de enorme eindeloze zee.” Een citaat van Antoine de Saint-Exupéry. Dromen doen je besluiten om in actie te komen.

Ik droom van een wereld waarin iedereen tot zijn recht komt. Als kind nam ik bij het begin van de vakantie dat ene plantje mee. Dat plantje dat het niet zo goed deed en door de juffrouw eigenlijk al opgegeven was. Trots kwam ik na de vakantie op school, de groene vingers van mijn moeder hadden weer wonderen gedaan. Mijn droom van 30 miljoen is om een organisatie te starten die mensen laat bloeien. Ieder mens is mooi. Ieder mens heeft potentie, meer dan jij jezelf realiseert. Om onze capaciteiten tot bloei te laten komen, spelen andere mensen vaak een belangrijke rol. Ook de directe omgeving, de wereld waarin we leven bepaalt mee wie we zijn. Daarom is mijn droom om mensen te laten bloeien in samenhang en balans met hun directe omgeving.

De organisatie die ik wil starten gaat investeren in mensen. Wat kan je al niet doen met 30 miljoen. Dan heb je heel snel heel veel mensen om je heen. Maar wat kan je doen zonder al die poen. Kan je jouw droom dan ook realiseren? Kan je er alvast een begin mee maken?

Jawel, natuurlijk kan dat. Gewoon beginnen aan jouw droom. Net als Daan zegt in zijn reactie op mijn blog van vorige week: “Maar wat houdt me nu dan nog tegen?” Bedenk de stappen die je wel alvast kan zetten. Met 30 miljoen lijkt het makkelijker, maar iedere droom is hard werken. Die 30 miljoen doen je durven dromen. Daarna realiseer je bij jezelf dat je heel veel kan doen zonder die poen.

Je droom is je visie, het beeld waar je naar toe wilt.
De weg waarlangs, de manier waarop je die droom wilt realiseren is je missie.
De piketpaaltjes langs die weg, je doelen (kort, midden, lang).

Is dit dan zó makkelijk? Ben je er dan. Natuurlijk niet. De realisatie van je droom is het moeilijkste gedeelte, maar daar gaat dit blog nu niet over. Want zonder droom is het nog veel moeilijker. Dromen zijn als Simon Sineks ‘Why’ achter ieder succesvolle organisatie. Voor een droom kom je je bed uit. Met een droom krijg je mensen mee. Met een droom kan je jouw potentie waarmaken. En daarmee ik de mijne.
Dromen doen je besluiten om in actie te komen.

Delen op:

“Op vakantie gaan, het huis repareren en een feest vieren.”
“Wat zou jij doen als je 30 miljoen wint in de staatsloterij.”
“Onzin we winnen toch niks.”
“Ok, hypothetisch dan, wat zou je verder doen.”
“Zomerhuisje, pensioenpotje, studiegeld kinderen”

“En verder, je hebt zeker nog 29 miljoen over…”
Ieder van onze kinderen een eigen huis?

“En hoe herinneren ze jou later? Wat heb jij betekend, met 30 miljoen.
“Misschien behoeftige helpen, of euh… een bedrijf voor werkelozen.”

“Mijn dorp doen herleven. Een bibliotheek, een school, boomgaarden, moestuinen, machines voor boeren en bedrijven, waterpartijen, zwemgelegenheid. Een vakantiepark met kleine huisjes. Samen met de mensen van mijn dorp en alle die nu elders wonen. Iedereen verenigen, samen bedenken, uitwerken en het economisch rendabel opzetten.”

Wat een prachtige droom.
We hebben allemaal dromen. Je moet durven te dromen.
Wat zou jij gaan doen als je op 1 januari de hoofdprijs van 30 miljoen wint?

Zijn dromen bedrog of alleen maar een luchtspiegeling op een verveelde zondagmiddag?
Of kan je werkelijk iets met je dromen?

Volgende week over mijn droom en wat je kunt met dromen.
Ondertussen, durf jij te dromen? Dromen wat jij zou doen met 30 miljoen…

Delen op:

“Nee hé!”
De installatie wordt ongedaan gemaakt en de computer keert terug naar het vorige besturingssysteem. Moedeloos kijken we elkaar aan. Daarvoor zitten mijn tante en ik nu al de hele middag achter de computer. Eerst wilde de installatie van Windows 10 al niet starten. Na wat speurwerk op Internet en wat schoonmaak acties op de computer, startte de installatie eindelijk. Op 37% is het dan opeens voorbij. Keurig wordt de vorige toestand, Windows 7 hersteld. Dat is demotiveren. We zijn precies beland op het punt waar we begonnen waren, zonder ons doel te bereiken. Niets voelt zo slecht. Waarom, vraag ik me af?

Een collega wijst me op een video waarin Dan Ariely vertelt over wat ons goed doet voelen op het werk. Het simpel negeren van iemands werk doet de motivatie al enorm slinken. Niet een beetje zoals de meeste mensen in zijn onderzoek vermoeden. Een tikje demotiverender is als je werk voor je ogen vernietigd wordt. Dat gevoel herken ik met Windows 10 installatie.

Andersom werkt het ook en dat sluit mooi aan op mijn blog van 2 weken terug: Positieve psychologie. Op een positieve manier aandacht geven aan iemands werk, levert een enorme motivatiewinst op. Daarbij komt, volgens Dan Ariely dat mensen hun eigen resultaat hoger beoordelen naar mate hun inspanning hoger is, zelfs als het resultaat objectief gezien minder is.
Je zou zeggen dat je mensen niet verder moet aanmoedigen in dit waanbeeld, maar deze conclusie trekt Dan Ariely niet. Hij ziet hierin een les hoe wij als mensen evalueren. Doorgaand op motivatie komt hij aan het eind juist tot de conclusie dat wij in de huidige kenniseconomie juist meer op motivatie moeten sturen dan op efficiëntie. Motivatie dan niet op de Tsjakka manier van positiviteitsgoeroe Emile Ratelband. Maar door echt zin te geven aan het werk op gebied van: betekenis, eigenaarschap, uitdaging, creatie, identiteit en trots.

Dit sluit bijna naadloos aan bij mijn ervaring met groepen. Mensen eigen verantwoordelijkheid en eigenaarschap geven over hun werk. Zelf hun oplossing laten creëren en niet voorschrijven hoe ze iets uitvoeren. Hun eigen uitdaging en beloning laten bepalen. Je waardeert de inspanning in plaats van het resultaat. Maar hoe kom je tot goede resultaten? Zoals hiervoor al aangehaald, naar mate mensen zich meer inspannen, ze zichzelf hoger waarderen, ook als het resultaat minder is. Daar komt de groepsdynamica om de hoek kijken. Doordat mensen in de groep zowel zelf creëren als elkaar evalueren trekt dat de zaak weer recht. Want zoals Dan Ariely laat zien werkt dit bij degene die evalueren juist andersom. Door als leidinggevende ervoor te zorgen dat de motivatie hoog blijft, blijft de energie in de groep ook hoog. Doordat de groep zelf het doel en beloning hebben bepaald, zullen ze dat ook willen bereiken. Zelfsturende groepen.

De week erop zit ik weer bij mijn tante. Enig onderzoek heeft uitgewezen dat het een driver probleem moet zijn. Van de website van een welbekend computer merk downloaden en installeren we alle updates van de drivers inclusief een nieuwe bios. De installatie verloopt vlekkeloos voorbij de 37%. We passeren de 50% en zelf het punt waar alle driver geïnstalleerd zijn. Nu het laatste configuratie stukje. 87% “Nee, hé!!!” @X$X&%

Delen op:

Goedendag lezer,

Deze week sla ik over.
Mijn welgemeende excuus.
Wel gedachte, maar geen idee.
Wel woorden, maar geen zinnige zin.
Wel tijd voorradig, maar geen moment gekozen.

Gewoon een weekje dat het effe niet lukt.
Tot volgende week.

Met vriendelijke groeten, Laurent

Delen op:

“Naar links, Néé niet recht er op af. Sturen, sturen, sturen!!!”
Ik was er nog niet bij zo’n 60 à 70 jaar geleden, maar mijn oma kon niet fietsen.
Het familieverhaal klonk altijd hetzelfde: “Als ze een paaltje zag, reed ze er recht op af”
Helemaal gefocust op dat ene paaltje. Later in mijn leven kwam ik het nog dikwijls tegen:
“Alles waar je op focust wordt sterker.., groter…, breder…” Je kan er niet meer omheen.

Dus niet focussen op wat je fout doet. Vele jaren terug was dit ook de boodschap die ik meekreeg. In gesprekken dwaalde ik vaak af. Mijn hoofd zat zo vol verhalen en alles leek wel samen te hangen. Vaak merkte ik dat de aandacht van mijn toehoorders verslapte. Mijn eerste reactie was nóg meer voorbeelden erbij halen, in de hoop de aandacht terug te krijgen. “Focus op het verhaal dat je wilt vertellen. Als je merkt dat je afdwaalt zie dat als iets positiefs. Je herkent dat het anders moet, maar ga er niet op focussen. Probeer gewoon je verhaal te vertellen. Je leert het vanzelf als je er niet op focust”. Persoonlijk werkt dit goed voor mij.

Werkt dit ook voor groepen? Focussen op wat je slecht doet als team betekent niet automatisch dat je dan een goed resultaat krijgt als team.
“Iedereen bijeenroepen als het fout gaat, dat doen we, maar doen we dat ook als het goed gaat?”
Die vraag kreeg ik op een avond over talentontwikkeling op de school van mijn zoon. Positieve psychologie. Een waarderende manier van benaderen. ‘Wat werkt wel’ benadrukken. Want alles waar je op focust wordt sterker. Wat ging goed vandaag en waarom? Dit pas ik nu ook toe bij mijn huidige team en het eerste resultaat is dat de energie in het team toe neemt.

Dat deze positieve benadering ook werkt in Afghanistan bewijst David Mason uit Denemarken die er al 10 jaar een circus school runt. Zie: Floortje Dessing Circus in Afghanistan (9:48)

Complimenten maken doe je op de strategie, niet op uitkomst. Op het hoe. Je waardeert de inspanning in plaats van het resultaat. Hierdoor voelen mensen zich gesterkt in wat ze doen. En dat geeft energie om nog meer dingen goed te gaan doen.

Klats, Boem, klabam… Mijn Oma had haar paaltje midden op de weg weer feilloos gevonden. Voor haar was dat een reden om fietsen maar aan andere over te laten. Ze concentreerde zich op waar ze wel goed in was. Een hele lieve Oma.

Delen op:

Vervolg van vorige week:
“Snap jij hoe je deze formulieren moet invullen?”
“Nee, maar waarom doet de leverancier het niet zelf, zij hebben dit toch zeker vaker gedaan.” De nieuwe grote bloemenbak stond inmiddels te zoemen tussen alle andere potten en potjes. Henk had, na de gesprekken met Laurent, opdracht gegeven mee te werken aan de migratie van alle planten. Maar zijn medewerkers hadden moeite te begrijpen hoe deze migratie moest plaatsvinden. De leverancier had formulieren opgestuurd waar de gegevens van ieder plantje ingevuld moest worden. Zodra alle informatie binnen was konden de technici van de leverancier de plantjes gaan overzetten.

Het duurde weken en formulieren kwamen maar mondjesmaat terug. Vaak foutief ingevuld of helemaal niet. De leverancier ging zijn beklag doen bij Henk. En Henk vroeg aan zijn teams wat er aan de hand was. “Ik begrijp echt niet wat ze willen met die formulieren. Ze vragen zoveel informatie, het meeste is niet relevant. Ze hebben dit soort migraties al zo vaak gedaan. Maar ze sturen alleen maar formulieren.” De leverancier werd er ondertussen niet vrolijker op. Hij vroeg zijn technici of ze niet gewoon konden beginnen. “Echt niet, er zitten heel veel gevoelige plantjes bij die mag je niet zomaar overzetten. Sommige mogen alleen maar onder bepaalde condities. Het is echt niet zo dat je er maar even de schep in zet.” We willen gewoon weten waar de risico’s zitten. De spanning liep weer op.

“Wat is nu jullie probleem met die formulieren?”
“We snappen niet wat ze willen weten en de kennis van de nieuwe bak zit toch bij hun…”
Laurent in gesprek met de teams van Henk. Wat speelt er nu, waar zit de kneep. “Stel jullie wonen in een grachtenpand in Amsterdam. De gemeente komt onder jullie huizen boren voor de Noord-Zuid lijn. Er staat een paaltje scheef in jouw huis, bel je dan met de gemeente om iets af te spreken?” “Of vertrouw je op de technici van de gemeente.”
“Nee zeiden ze in koor, we gaan bellen.”
“Dat is nou precies wat de leverancier van jullie verwacht” Hij kent de gevoeligheid van jullie plantjes niet. Weet niet in onder welke condities sommige plantjes verpot mogen worden.”

Van dat moment af kwam de informatie stroom opgang. Er werden gesprekken georganiseerd tussen de teams van Henk en de technici van de leverancier. Laurent maakte een migratieplan met een risico inventarisatie en een overzichtelijke planning. We hingen de planning midden tussen de teams van Henk. Zodat iedereen kon zien wanneer hij aan de beurt was. Conflicten in en aanpassingen aan deze planning waren dan ook gelijk voor iedereen duidelijk. Het duurde dan ook niet lang of Laurent voelde zich overbodig. “Ik zou graag vertrekken” vroeg hij aan de leverancier en Henk. Nog even niet antwoorden zij: “Als er iets is met de teams krijg jij antwoord en wij niet.”

Dit is het vervolg van het verhaal dat werd geschreven na een workshop storytelling. In mijn blog van vorige week gaf ik aan welke verhaallijn je kunt aanhouden. Hoe maak je nu een verhaal over je eigen professie? Schrijf eerst eens op waar jij het allemaal voor doet aan de hand van de volgende vragen:

Nu zoek je de gebeurtenis waar dit het meest in naar voren kwam en maak je je eigen Pixar verhaal.

Delen op:

Henk liep tevreden tussen zijn planten. Hij gaf ze water. Zo nu en dan een beetje Pokon®. Zijn planten waren de mooiste van de straat. Als winkelmanager van de BloemenKiosk® was hij een tevreden man.

“We gaan alle bloempotten veranderen. Er komt een grote bloemenbak met een systeem dat automatisch de aarde ververst. Zodat iedere plant altijd de juiste hoeveelheid aarde heeft.”

Henk wist niet wat hij hoorde toen hij dit bericht las van het hoofdkantoor. Wie had dit beslist? Waarom was hij niet betrokken. En wie ging er wat doen?
Henk’s hakken gingen in het zand. Er zou hier geen bakje aarde meer verplaatst worden. De stoom kwam Henk letterlijk uit de oren.

De leverancier die de nieuwe grote bloemenbak kwam plaatsen, werd totaal genegeerd. De bak kon hij wat Henk betreft plaatsten, maar er ging geen plantje in. Alle verzoeken om informatie werden door Henk vakkundig de mist in geleid. Een aantal weken gebeurde er helemaal niets. De leverancier werd er niet vrolijker op. Zijn spiksplinternieuwe bak stond daar prachtig te zoemen. Echter zonder ook maar één plantje erin. Ook bij de leverancier werd langzaam het kookpunt bereikt. Toen dacht hij terug aan zijn een oude vriend Laurent. Wat die vriend eigenlijk deed snapte hij niet, maar hij kon dingen laten werken.

“Ze doen hier altijd van alles, zonder mij te raadplegen.” In gesprek met Laurent kon Henk voor het eerst zijn hart luchten. En vooral ook vertellen over zijn mooie winkel en plantjes. Henk vertelde ook over zijn plannen, hoe hij zelf dacht zijn plantjes en winkel nog meer te laten bloeien. Nu het vertrouwen was gewonnen vroeg Laurent naar de nieuwe bak en wat Henk ervan vond.

Nu de boosheid was gezakt…

Dit verhaal werd geschreven na een workshop storytelling. Deze workshop gebruikt de verhaallijn van de meeste Pixar films als leidraad. Voor wie de Pixar films niet kent volgt hier de verhaal opbouw:

Wil je weten hoe het verhaal afloop?
Lees mijn volgende blog.
Hierin ook hoe je over je eigen professie een verhaal kunt maken.

Delen op:

In hemelsnaam, wat gebeurt hier? Hoe moet ik mij dat voorstellen? Soms houdt het op en gaat het mijn inbeeldingsvermogen te boven. In mijn ogen is geen enkele vergelijking hier op zijn plaats. Toch tolt mijn hoofd en ben ik constant opzoek naar beelden.

Beelden die mij altijd houvast bieden om complexe situaties te begrijpen. Beelden die inzicht geven in niet tastbare begrippen als liefde, vertrouwen, doorzettingsvermogen en trouw. Maar haat, niets ontziende haat. Wat kan ik daarmee? Of is het wel haat? Er sprak geen emoties van hun gezichten. De gezichten van de mannen die de kalasjnikovs keer op keer leegschoten.

Mijn blog zou gaan over mijn ervaring met positieve psychologie. Maar mijn hoofd zit vol met vragen. Waarom heeft dit zo’n inpakt op mij en niet de mensen van dorpen in Nigeria die afgeslacht werden door Boko Haram. Hoe komt iemand tot zo’n daad? Gek, gebrainwasht zeggen mijn kinderen, voor hen is het niet zo moeilijk. Gaan zij voor de beloofde beloning in het volgend leven? Dagen na de schietpartij krijgen sommige daders een gezicht. Gewone mensen eigenlijk net zoals jij en ik. Ik kan het niet geloven. Wat beweegt iemand tot zo’n daad?

Mijn voorstellingsvermogen houdt helemaal op als ik de verhalen lees over wat er gebeurt in Le Bataclan. Kun je dan nog verder leven? Vele verwoorden het als onrecht, dat zij het overleefd hebben en andere niet. De gruwel in je hoofd, ik heb er gelukkig geen ervaring mee.

Mijn kracht is het delen van mijn ervaring. Mijn beelden van complexe zaken delen met andere en samen tot nieuwe inzichten te komen. Vandaag lukt het even niet. Dit gaat mijn inbeeldingsvermogen te boven. Toch moeten we er samen uitkomen, geweld is nooit de oplossing. Ook al klinkt dit als een cliché een betere wereld maken we samen en niet alleen.

Prachtig, mooi goudbruin en goed gerezen. De heerlijke geur verraad dat hij ook heel lekker zal smaken. Voorzichtig haal ik de taart uit de over en zet hem op het aanrecht. Langzaam snij ik de taart los van zijn vorm, haal hem eruit en zet hem op een mooi rond bord. Ik bewonder het resultaat. Mijn taart is veel beter gelukt dan ik op basis van de afzonderlijke ingrediënten kon voorspellen. Wat een succes.

“He, dit klopt precies met mijn verhaal, dit sluit helemaal aan.” roept een van de uitgenodigde sprekers halverwege de oefensessie. “Ja dat klopt, daarom hebben we je ook uitgenodigd.” Je hebt het samen zo bedacht. De verschillende denkbeelden samengebracht. Het blijft verbazen dat het zo klopt. Als werkgroep Visuele Enterprise Archtectuur (VEA) hadden wij de afgelopen week een oefensessie. Dit ter voorbereiding van onze presentatiereeks (track) op het komende Landelijk Architectuur Congres (LAC). Voor het eerst waren de afzonderlijke sessies van onze track bij elkaar. Gedurende de avond werd de sfeer steeds beter, de afzonderlijke sessies bleken als puzzelstukjes in elkaar te schuiven tot een mooi geheel. De opbouw van onze track: ‘Op reis met behulp van de VVV‘ zit evenwichtig in elkaar en sluit naadloos aan bij het thema van het LAC congres van dit jaar: ‘De Architect: van Ego naar Eco’.

Voorheen stelde de architect zich dan vaak op als Ego en probeerde alle wensen vanuit de verschillende vakdisciplines in een bedrijf te vertalen naar goede IT oplossingen. Voor integrale en discipline overstijgende bedrijfsoplossingen werden dit vaak vertalingen van vertalingen van vertalingen. Met het nieuwe Eco paradigma kwamen wij tot de stelling: Stop met vertalen maak eerst een gemeenschappelijk beeld.

De Ego architect bevindt zich in ecologie van een bedrijf. Gezamenlijk met de stakeholders van andere disciplines binnen deze ecologie hebben zij tot taak de juiste sturing te geven die zorgt voor een duurzame ontwikkeling van het bedrijf. De uitdaging waar men voor staat is dat de verschillende disciplines vaak hun eigen vaktaal en cultuur kennen. Hierdoor ontstaat meestal een kakofonie en onderlinge strijd om het eigen gelijk.
Onze LAC track: ‘Op reis met behulp van de VVV’ geeft om de Verlangens vanuit de verschillende disciplines te Verbinden door middel van Verbeelding een aantal handvatten:

• Hoe mensen met een andere achtergrond door jou meegenomen worden in de overtuiging van nut en noodzaak van een nieuwe ontwikkeling.

• Hoe je een groep mensen van verschillende disciplines, binnen een organisatie als bv, Rijkswaterstaat, samen kan brengen in de verbeelding van hun verlangen.

• Hoe je tot een gezamenlijke visualisatie van de verlangens binnen een bedrijf als bv. ABN-Amro tot stand komt.

• Hoe je als Architect binnen Tata Steel worstelt met Eco en Ego.

• Communicatie met beeldtaal, de wetenschappelijke basis.

“Is er niet meer taart? Er zijn nog mensen die hem willen proeven.”
Verbaasd kijk ik naar het lege ronde bord, de laatste kruimels verraden dat de taart geheel geconsumeerd is. Had ik nu maar een stukje voor mezelf apart gezet.

Delen op:

“Je begint gewoon. Je weet toch welke punten je wilt maken?”
“Ja, dat wel, maar ik heb het hele verhaal nog niet compleet.”
“Een verhaal vormt zich vaak terwijl je schrijft, je moet gewoon beginnen.”

Een kort gesprek met Roel Janssen op een simpel bierviltje ontvang ik een aantal waardevolle tips. Dit gesprek leidt ertoe dat ik precies één jaar geleden ben begonnen met bloggen.
Op 3 november 2014 verschijnt mijn eerste blog: “Wat is uw deel van de koek”
De tips van Roel op een rijtje:
– Kies één onderwerp met één boodschap
– Kies een stijl. In mijn geval metaforen.
– Schrijf willekeurig je gedachten op met in je achterhoofd de punten die je wilt maken.
– Probeer niet al je punten in één verhaal te stoppen, vaak is één genoeg.
– Je verhaal vormt zich over de blogs heen. Laat het gebeuren.

Verhalen vertellen is een van mijn grote passies. Midden jaren ’60 sta ik voor de klas. Ik ben dan een jaar of 9. Er hangt een kalender aan de muur. Op de kalender is een jongetje te zien dat achter de fanfare aanloopt. Daar begint mijn verhaal. Na een klein kwartiertje ga ik weer zitten in de klas. Trots dat ik meestersvraag, wie iets wilde vertellen, zo makkelijk kon invullen. Nog jaren heb ik gedacht de spreekbeurt te hebben uitgevonden. Want na mijn vertelling maakten de meester er iets wekelijks van, voor alle kinderen. Gaan schrijven leek dan ook een logisch vervolg. Dat dit zo’n 45 jaar geduurd heeft aleer ik begonnen ben heeft een andere oorzaak. Dyslexie of een enorme taalzwakte. Wat het precies is, ben ik nooit achtergekomen. Als ik schrijf, maak ik de domste fouten.

“Ik wil je blogs wel nakijken, iedere week”
“Echt waar? Dat zou wel heel fijn zijn.” Mijn buurman Tom Seghers biedt aan mijn blogs iedere week na te kijken en heeft dat het afgelopen jaar ook trouw iedere week gedaan. Of ik ze nu op tijd aanleverde, of pas maandagochtend vroeg nadat ik de blog al op de website had gezet, Tom kijkt ze altijd gelijk na en geeft ook goede tips. Zoals: “Wijk, ter verrassing, eens een keer af van je stijl”

Zonder deze 2 mensen was het mij nooit gelukt om te gaan bloggen. Daarom na één compleet jaar bloggen: “Hartelijk bedankt.”

Natuurlijk wil ik ook alle mensen bedanken die mij inspireerde bij het schrijven van mijn blogs. En daarnaast ook allen die de moeite namen om mijn blogs te lezen en/of een reactie te geven. Op naar de 10 jaar bloggen.

Delen op:

De dijk slingert door het Hollandse landschap. Ontluikende ochtend, dauw hangt over de weilanden. Het water aan de ene kant, koeien aan de andere kant.

“Blijf staan.” verbaasd en hulpeloos kijk ik naar mijn vriend.

“Echt?” Ze komen recht op me af, een stuk of 10 koeien, in volle draf. Mijn vriend zetten me neer, op het midden van de weg. “Armen wijd houden en blijven staat,” zei hij. En nu sta ik daar, hulpeloos alleen. ZIJ zijn met z’n tienen en met 30 keer zoveel gewicht.

Soms moet je recht blijven staan, ook als het zweet je aan alle kanten uitbreekt. Vertrouwen op zij die er meer verstand van hebben dan jij. Je rug recht houden noemen ze dat. In sommige situaties is dat heel moeilijk. De organisatie komt als het ware op je afstormen. Het moet nu geregeld worden. De escalaties vliegen je om de oren. Je gaat bijna door de knieën…

De grond trilt onder mijn voeten. Ik voel de adem van de eerste koe zowat in mijn gezicht. Hun geur bereikt mijn neusgaten. Nauwelijks hoor ik mijn vriend nog bemoedigend roepen: “Blijf staan, armen wijd.”

Als ook mijn leidinggevende binnen komt stormen voel ik het laatste beetje moed vervliegen. Ergens in mijn achterhoofd klinkt zacht de roep van de techneuten. We lossen het op, informeer jij de organisatie, dan kunnen wij doorwerken. Onopvallend sluit ik de deur achter mij en raap mijn laatste beetje moed weer op: “Heren en dames, er wordt hard aangewerkt, nog even geduld, er komt zo dadelijk meer duidelijkheid.

Ik voel de bezeten lijven net voor mij langs schieten. Eén voor één verdwijnen de koeien door het openstaande hek het weiland in. Mijn vriend komt lachend aangelopen:“Stadsmensen”. Hij sluit het hek van de wei en we lopen samen naar de boerderij: “Koffie?”

Delen op:

“Pas op voor je handen, je kunt je flink bezeren aan die ruwe stenen.”
Voorzichtig worden de touwen vastgemaakt. Vooraan, twee keer eromheen en achteraan, twee keer eromheen. Ali controleert of de touwen goed genoeg vastzitten. Daarna maakt hij de lange trektouwen vast. Voorzichtig knoopt hij de touwen aan de zijkanten en aan de bovenkant vast en leidt ze dan naar voren. Daar staat de trekker klaar. Maar voordat hij de trektouwen overdraagt vlecht Mohammad ze eerst ineen tot een grote bundel. Jaffar rolt een zachte doek om de bundel en maakt die met leren banden vast. Dan geeft Ali de bundel aan de trekker Said. Zelf neemt hij plaats achter de steen samen met de andere duwers. Het onderhoud van een piramide in het oude Egypte is een hele klus, maar Ali weet dat hij met zijn team een van de beste van Egypte zijn. Ze hebben het onderhoud goed in de hand door alle taken te verdelen en duidelijke afspraken te maken.

Het onderhoud van moderne IT systemen gebeurt tegenwoordig vaak met ITIL processen als Configuration, Incident, Problem en Change. Door deze processen strak in te richten met goede afspraken en rapportages kun je met een minimale bezetting een groot serverpark onderhouden.

Iedere week worden alle stenen gecontroleerd op scheuren en basten. Alle meldingen worden verzameld in een centraal systeem. Hierin is ook terug te vinden wanneer en waar de steen werd gemaakt. Ook de oorsprong en kwaliteit van de steen staan geregistreerd. De melding wordt met deze data van de steen vergeleken en dan wordt bepaald of de steen vervangen moet worden of toch nog gerepareerd kan worden. Daarna wordt de melding doorgezet naar de reparatie of vervangingsploeg.

“Ali, mag ik een paar man van jou lenen? Ik moet een nieuwe vleugel aan de piramide bouwen en heb jullie kennis van stenen nodig”. “Ali mag ik een paar man van jou lenen? Ik heb jullie kennis van touwen nodig”. “Ali, kun je even meekijken. Het vlechten gaat hier niet goed.

Projecten hebben vaak de neiging om mensen te lenen uit de operatie. Het zijn vaak goedkopere krachten met een goede kennis van de huidige omgeving. Een mooie aanvulling om het projectbudget te drukken. In veel organisaties is de druk op projecten groot. De realisatie van iets nieuws geeft vaak voordelen ten opzichte van de concurrentie. De operatie wordt als een gegeven beschouwd. Het draait toch allemaal. Vanzelf?

Als Ali terug komt staat Said alleen aan de steen te sjorren. Hij komt geen millimeter vooruit. De stenen tableaus met meldingen puilen uit de mand. En ergens bovenaan de piramide begint het al aardig te verzakken door een gebarsten steen. Links achter de Piramide ziet hij dat de nieuwe vleugel al bijna af is. Die nieuwe vleugel moet straks ook mee in het onderhoud en daar is nog niets voor geregeld…

Delen op:

De oude tuindeur kraakt in zijn voegen. Piepende scharnieren bij iedere windvlaag. Kreunend doorstaat de oude deur de storm De spleten tussen de planken worden groter en kleiner, je kan er bijna door naar buiten zien.
“Wanneer ga je die deur eens repareren, onderaan hangt hij los en sluiten doet hij ook niet goed meer.” Die middag haal ik de deur los van zijn scharnieren. De onderkant is deels rot. Moet ik de hele deur vervangen? Of snij ik de rotte plek weg en lijm er nieuw hout in? Het laatste lijkt sneller en goedkoper en het geeft meer voldoening. Dan kan ik mijn vakmanschap tonen.

Vakmanschap; Veel technici, ook in de informatie technologie (IT of ICT), zijn er trots op. Laten zien wat je allemaal kan. Wat de mogelijkheden zijn. We leggen graag uit wat we doen en wat onze keuzes zijn. Daarbij merken we vaak niet dat de ander allang is afgehaakt.

Mijn vrouw wil graag snel een goede tuinpoort en wil niet graag een paar dagen zonder deur zitten. Het maakt haar niet uit hoe ik dat doe. Ze vraagt wel of ik gelijk dat nieuwe soort slot kan monteren, zo eentje die je met je smartphone kan bedienen.

Oudere IT systemen vergen veel onderhoud. Veel is in de loop van de tijd verbeterd en aangepast aan de tijd. Hierdoor is ook de complexiteit van een systeem ontzettend toegenomen. Dit maakt vervanging niet eenvoudig. Gebruikers ervaren ook de noodzaak niet direct. Alles werkt toch? En als er dan een storing optreedt ligt een nieuw lapmiddel meer voor de hand dan het hele systeem op dat moment te vervangen.

Ondertussen ben ik in de schuur bezig. Blijkt de rotte plek groter dan gedacht en moet ik nog meer hout wegsnijden. Dat komt vanavond niet meer klaar, dan maar een nachtje zonder deur. Een nachtje zonder deur, dat kan ik wel uitleggen aan mijn vrouw. De volgende dagen blijkt het hout van de deur nog zo doorweekt dat ik het nieuwe hout er nog niet in kan lijmen. Drogen duurt dagen. Gaten stoppen, schuren, gronden, verven. Na 2 weken zit de deur er nog niet in.
“Nu is het genoeg, ik bestel vanavond nog een nieuwe”, zegt mijn vrouw. Maak het maar provisorisch af en hang hem terug.

Voor gebruikers is het uitvallen van IT systemen vaak meer dan lastig. Ongepland 2 weken uitval is helemaal uit den boze. Het is dus zaak op tijd te beslissen een IT systeem te gaan vervangen. Hiervoor een flinke dosis overtuigingskracht in zetten om de benodigde financiën bijeen te krijgen. Vervolgens een gefaseerde aanpak kiezen. Een waarbij delen van de functionaliteit uit het oude systeem overgeheveld worden naar het nieuwe systeem. Om daarna pas deze delen in het oude systeem uit te zetten.

Nadat de deur is teruggehangen wordt de avond besteed met het zoeken naar een nieuwe deur. Een nieuwe deur bestellen blijkt nog niet zo eenvoudig. Onze oude deur blijkt een incourante maat te hebben. Eentje die ze niet standaard maken. Levertijd 8 weken en dan moeten we hem zelf aflakken. Dan maar hopen dat de oude deur nog even blijft hangen…

Delen op:

“In een reflex kneep ik in mijn handremmen en stond meteen stil. Op de leuning van het bruggetje zag ik hem zitten. Geweldig mooi! Fel oranje met blauw: een ijsvogel.” Zo begint Jan Smit zijn column uit zijn boekje: Het ijsvogelprincipe. Hij vervolgt met een prachtige beschrijving van zijn gevoel op dat moment. Iets wat hem zo raakt dat hij voortaan iedere keer als hij langs het bruggetje fietst ongewild kijkt of de vogel er weer zit. Het ijsvogelprincipe noemt hij dit.

Wierook kan ik niet meer ruiken. In mijn studententijd stond de geur van wierook voor vage feestjes en de zolderkamers van vriendinnen. Waar de geur van wierook en Patchouli de weg naar volwassenheid begeleiden. Mijn moeder brandde ook veel wierook. Zo ook bij de opbaring van mijn vader. Er werd dagenlang wierook gebrand. In die dagen gaf dat steun. Maar vanaf die tijd kan ik de geur van wierook niet meer ruiken zonder terug te keren naar die trieste dagen.

Ankers. Ze liggen vast in onze herinnering. Soms fijn, soms pijnlijk. En zo worden we verrast door onze eigen ankers. Je schiet vol bij een stukje muziek in de supermarkt. NLP maakt gebruikt van ankers en leert om ankers te gebruiken.

Je woont in Amsterdam, in een grachtenpand. De gemeente komt boren voor de noord-zuid lijn, onder jouw huis. Ga je dan wel of niet met de gemeente bellen als je weet dat er een paaltje scheef staat in je huis?” Deze vraag legde ik aan software beheerders voor die niet begrepen waarom hun medewerking nodig was bij de vervanging van de hardware. De computer programma’s(software) moesten blijven draaien terwijl we de computersystemen(hardware) gingen vervangen. Je wil dan graag weten wat er kan gebeuren, wat de risico’s zijn.

“Ja maar natuurlijk gaan we bellen. Zet mijn paaltje even vast of boor wat langzamer.”
“En dat wil ik nu van jullie weten, wij kunnen best nieuwe computersystemen onder jullie programma’s zetten, maar we kennen jullie huizen en scheve paaltjes niet.” Nu het begrip gekweekt was kwamen de verhalen los en konden we snel een risico inventarisatie maken. Als het dan ergens in het project weer eens stokte, en men vroeg mij wat ik ook alweer wilden weten, dan hoefde ik niet het hele verhaal van de Noord-zuidlijn te vertellen. “Je scheve paaltje” zei ik dan. En dat werkte. Het anker was gezet. De metafoor van de noord-zuidlijn is een van de metaforen van de werkgroep VEA. Hier staan ze allemaal.

Waar niemand het leuk vindt om over de zwakke plekken te praten had het anker ‘scheef paaltje’ ook nog een ander effect. Hoeveel makkelijker is het om over een scheef plaatje te praten dan over fouten in jouw software. Maar dat is misschien voor een volgende keer.

Delen op:

“MIJN kamer, en nu eruit”.
“Dit is mijn poppetje, die neem ik lekker mee.”
“Neem deze, deze dan ook mee, ik wil die troep niet in MIJN kamer. Nadat mijn zoon en dochter uren lang samen gespeeld hebben met de Playmobil® slaat opeens de vlam in de pan. Waar ze eerst nog hele verhalen op de vloer uitbeelden, worden nu de grenzen scherp gesteld. De drempel wordt vakkundig door een krijtstreep in tweeën gedeeld. De denkbeeldige lijn wordt loodrecht naar boven getrokken.

“Je staat nog steeds in MIJN kamer”
“Nee hoor mijn voeten staan precies achter de lijn.”
“Ja hoor, maar je schouder niet, die komt in mijn kamer.”
“Als jullie gestopt zijn met spelen, kunnen jullie allebei je kamer opruimen?”
“Deze troep is niet van mij, hij heeft er mee gespeeld?” Zowel mijn dochter als mijn zoon zijn ineens niet meer de eigenaar van heel veel spullen. Nu het aankomt op verantwoordelijkheid nemen voor je eigendom, zorgen dat het netjes blijft, is het aan de ander om op te ruimen.

In veel bedrijven waar ik kwam heb je van deze ‘eigendomsconflicten’ gezien. Zolang het spel gespeeld wordt is er niks aan de hand en wil iedereen meepraten. Iedereen is heel druk bezig om te laten zien waar ze allemaal mee bezig zijn. Erg belangrijk in sommige bedrijven om vooral betrokken te zijn. Mensen die van alles wat af weten en overal een mening over hebben. Erg handig als je zulke mensen kent. Je komt dan snel te weten waar de schoen wringt.

Om zaken aan te pakken zijn een groot enthousiasme en betrokkenheid van alle medewerkers van groot belang. Om zaken echt op te pakken én door te pakken is eigenaarschap van belang. En dan wordt het enthousiasme vaak een stuk minder. “Het eigen straatje schoon vegen.” “Over de muur gooien.” “Ik ben er niet van.” Zijn dan veel gehoorde opmerkingen. In sporttermen wordt het ook wel pingpongen genoemd. Het spel waar de bal steeds naar de ander gespeeld wordt.

Een manier om eigenaarschap vast te leggen is de RACI-matrix.

Belangrijk is om een persoon eindverantwoordelijk te maken voor een proces of taak. Hij of zij hoeft de taak niet uit te voeren, maar is wel eindverantwoordelijk dat hét gebeurt. Er kan altijd maar één persoon accountable zijn. Van alle andere rollen kunnen door meerdere personen ingevuld worden.

“Ik weet eigenlijk niet wie hier nu voor verantwoordelijk is.” “Weet je wat, zet het maar op mijn naam, ik zoek het wel uit.” Gelukkig zijn er ook mensen in meetings die er wel van zijn. Ze zorgen er voor dat niets overboord valt en geven het stokje pas door als iemand anders het oppakt. Nog mooier is als Pingpongen verandert in Rugby. Als je teamgenoot de bal laat vallen, duik ze er met het hele team op om de bal weer te veroveren.

Al gauw eindigt de ruzie en wordt er samen opgeruimd. Ze hebben er een spelletje van gemaakt. Als een echt team werken ze samen en worden beide kamers opgeruimd. Maar op het moment dat papa wil gaan gloeien van trots, dan…

Voorzichtig loop ik de trap af. De brede eiken houten leuning geeft steun in mijn zij. Mijn voeten plaats ik een voor een op de smalle treden. De stapel borden in mijn handen rammelen bij iedere tree. Bij de draaiing van de trap schuif ik met mijn zij van de leuning naar de muur. Ik probeer mijn elleboog naar voren te schuiven om steun te zoeken op de leuning. Op het moment dat mijn elleboog de leuning raakt begint het bovenste bord van de stapel te schuiven. Iets te vlug kantel ik de stapel borden naar voren om het bord terug op de stapel te krijgen. Op dat moment schuift het bord van achter de stapel af. In een oogwenk zie ik het bord langs de stapel naar beneden komen en in een flits steek ik mijn hand uit om het bord op te vangen. Was dat wel de goede keuze…?

Keuzes maken.

Vaak zijn we te druk en nemen ook nog wat werk van die zieke collega erbij. Dan is het handig als je een programma manager hebt die wat richting geeft. Al zal alleen richting niet iedereen helpen. Waar ik in mijn vorige blog het gebrek aan keuzes besprak gaat het nu over: In alle hectiek de juiste keuzes maken. Om een beetje bij de borden te blijven ken je vast wel deze circusact van bv.
David Burlet:

Wildwatervaren, ook zo’n metafoor. Geen tijd om na te denken. Links, rechts, links. Rotsen ontwijken en op tijd de juiste doorgang kiezen. Letterlijk in het diepe gegooid worden.

We zijn lang niet allemaal circusartiest of sportman. Al voelen we onszelf soms wel eens bordengoochelaar of vinden we onszelf terug in een wildwaterbaan. Iedereen trekt aan ons, niemand is tevreden en gister is al te laat. Wat moet je dan doen?

“Wie altijd roept dat hij/zij het druk heeft kan geen prioriteiten stellen.” Prioriteiten stellen helpt, als je ook keuzes durft te maken en deze te communiceren. Het maakt mensen vaak niet zoveel uit hoelang je er over doet, als je maar wel voorspelbaar bent. Als ik zeg dat ik iets morgen klaar heb en het wordt volgende week, heb ik een probleem. Als ik zeg dat ik eind van de week klaar ben en vrijdagmiddag pas laat weten dat ik het niet red, heb ik een probleem. Maar als ik zeg volgende week en ik ben morgen al klaar of halverwege de week geef ik aan dat ik een foute inschatting heb gemaakt, is er vaak niks aan de hand. Plannen en prioriteiten stellen heeft alles te maken met verwachtingsmanagement. Voorspelbaar zijn en op tijd communiceren als er iets dreigt uit te lopen.

Terwijl ik het bord in mijn uitgestoken hand vang, bevindt mijn rug zich wederom op de leuning van het onderste trapdeel. Met een uiterste inspanning krijg ik de hellende stapel weer in balans. Met een zucht van verlichting neem ik de laatste treden en zet de borden op de tafel. Trots gloeit van binnen dat ik het toch heb gered.

“Stommeling” zegt mijn vrouw. “Loop gewoon twee keer in plaats van die halsbrekende toeren.” De trots wordt vervangen door het gevoel te zijn betrapt.

Delen op:

Vogels fluiten in de vroege morgen. Het net gemaaide gras ruikt fris. Spinnen vlechten kunstwerken in de struiken. Met ochtenddauw en opkomende zon doen ze niet onder voor Picasso’s. Ik loop een rondje door het park. Zal ik langs de mooie lindelaan naar het bos lopen? Of neem ik dit pad naar de zandverstuivingen. Misschien het pad naar de vijver, waar de gracieuze zwanen hun ochtendritueel voltooien. Het pad naar huis, er is nog veel te doen vandaag. Zo loop ik nogmaals hetzelfde rondje.

Het bos is wat ver, dus loop ik weer verder. Geen Lindelaan. Zand in mijn schoenen krijgen? Goh, en ik heb net schone sokken aan. Geen zandverstuiving vandaag. De vijver die stonk laatst. De zwanen zijn vast al klaar met hun ritueel. Dan maar naar huis, of toch niet, het is zo’n prachtige ochtend. Ongemerkt loop ik zo mijn rondjes door het park. Zie geen zwanen, geen Lindelaan en niet de prachtige schittering van de ochtendzon in het zand. En het werk thuis blijft nog even liggen.

Keuzes maken. Als je niet beslist sta je stil. Rotonde is een mooie metafoor. Altijd ben ik voor goed afwegen. Graag alle plussen en minnen even op een rijtje zetten. Geen domme overhaaste beslissingen nemen. De valkuil, dat je niet beslist en te lang blijft overwegen.

“Waarop baseer je deze beslissingen. Je bent, net als ik net binnen. Je kunt toch helemaal niet weten of dit de goede richting is.” “Moeten we dat niet eerst grondig onderzoeken”
“Klopt, dat weet ik ook niet, maar nu rent iedereen alle kanten uit en zo gaan we in ieder geval dezelfde kant uit.” “En we kunnen altijd bijsturen als we eenmaal op weg zijn.” Ik was in gesprek met de programmamanager van een groot project waar ik bij betrokken was. Ik was niet geheel overtuigd, maar er zat wel een gedachte achter zijn manier van beslissing zitten. In de loop van de maanden die volgden zag ik hoe richting geven werkt als niemand het zeker weet. Voortschrijdend inzicht deed ons dingen aanpassen, maar de projecten vormden zich ook naar de gekozen richting en uiteindelijk kwamen we tot een tevreden resultaat.

Daar was dus moed voor nodig. Als niemand het weet gewoon een weg kiezen. Toch bleef ik met de vraag zitten. Hoe verzamel je de moed? Hoe weet je voor jezelf wat de goede richting is, zonder alles af te wegen?
Leerling in leiderschap
Het boek leest als een roman. Het is geschreven als een roman. Een mooi verhaal dat aangeeft dat je op je gevoel moet afgaan.
“Je ervaring en je gevoel geven je de goed richting aan” zei de programmamanager toen ik er om vroeg. Leiders maken keuzes en daarom hebben leiders volgers, zoals Jan Smit terecht opmerkt in zijn blog.

Heerlijk liep ik op de Lindelaan, genoot van de bomen en sloeg af net voor het bos. Net op tijd bij de vijver om het ochtendritueel van de zwanen te mogen aanschouwen. Vol nieuwe energie en ideeën nam ik het pad naar huis.

Delen op:

Een nieuw ritme, een nieuwe baan.
Even wennen, niet te lang.
Nieuwe gedachte, nieuwe mensen.
Even wennen, al die namen.
Weg van huis, in te trein.
Even wennen, kaartjes kopen.
Koffie met collega’s en niet met de vrouw.
Even wennen, komt wel goed.
Geen blog deze week.
Niet gaan wennen, voor één keer.

Als ik roep: “Discipline”.
Waar denkt u dan aan: ‘het leger?’
In mijn jonge jaren werd mij geregeld voorgehouden:
“Bij het leger brengen ze jou wel wat discipline bij”.

Discipline en Creativiteit.
Een tegenstelling zoals in deze clichébeelden:

Discipline:
Vastgeketend zitten in een ijzeren kooi.
Tomeloze eentonigheid van een zich herhalend patroon.
Grijze grauwe luchten, geen zonnestraal te bekennen.
Zonder sprankje hoop ooit verrast worden.
De grijze massa mens.
Geen lichtpuntjes.

Creativiteit:
De ongebonden chaos van de vrijheid. Alles kan en alles mag.
De kleur van bloemen, de geur van warm gebakken brood.
Duizend verschillende patronen in de wolken aan een eindeloze horizon. Altijd nieuwe dingen ontdekken, nieuwe mensen ontmoeten. Geen patroon, altijd gaan en staan waar je wilt.

Is dat zo?
De creatieveling, zonder enige rust en regelmaat, creëert de mooiste dingen en uit de kazerne hoor je alleen het gestamp van de laarzen en de schreeuw van de sergeant: ‘Discipline!’

Of samengaan van discipline en creativiteit?
De boerderij als lichtend voorbeeld. De discipline en efficiëntie bij het verzorgen van de dieren en alle andere ‘dagelijkse’ activiteiten. De vrijheid en ruimte om zomaar iets nieuws als een camping te beginnen juist omdat je de zaken rond de boerderij zo goed geregeld hebt. Creativiteit, het ontwikkelen van nieuwe dingen gaat niet zonder de discipline.

Innovatie en IT, een veel gebezigd woord. Innovatie is hot. Met de nieuwste snufjes kun je scoren. Cloud, Internet of Things… wat is nu de laatste mode? Zonder discipline in beheer is geen innovatie mogelijk. Als de beheerskosten de pan uitreizen, is er geen budget over voor innovatie. Met beheer haal je geen punten, hooguit minpunten. Als het niet werkt zoals men gewoon is, komen de klachten. Een lastig dilemma? Investeer in beheer om zo de geoliede machine te maken met discipline en regelmaat. IT als een fabriek. Zo creëer je ruimte voor echte innovatie.

De restaurantmetafoor op mijn visitekaart geeft dezelfde boodschap. Een eenvoudig menu van basisservices maakt ruimte voor de slagroom op de taart.

Delen op:

“Zie jij ergens een parkeerplaats langs de straat? Dit is al de derde parking die vol aangeeft.”
We rijden met de familie door Gent, de prachtige hoofdstad van Oost-Vlaanderen. Dat vinden blijkbaar veel mensen want het is erg druk. Geen plekje meer vrij, niemand die gaat, iedereen komt.

We rijden door de gezellige drukte terug naar de periferie van Gent. Op bezoek bij vrienden. Lekker kopje thee en bijkletsen.

“Je kunt het beste naar de St. Michielsparking rijden, vandaar kun je makkelijk het centrum in.”

Zelf iets uitzoeken is leuk, maar een goed advies is beter. Als autodidact probeer ik zelf van alles altijd eerst zelf. Ik ben niet het type dat eerst een cursus doet en vandaar weet hoe het moet. Trail en error heet dat in mooi Amerikaans, gewoon proberen in het Nederlands. In een van mijn eerste blogs schreef ik over de boerderij en de inspirerende werking die het bezoek daar op mijn had. Waar die inspiratie vandaan kwam? Door de lage melkprijs worden boeren gedwongen om creatief te zijn. Deze boer had naast zijn melkbedrijf een kampeerboerderij opgezet. Een hele leuke kampeerboerderij, met rondleidingen, pizzabakken en nog veel meer. Maar het leukste was dat je gewoon welkom was op het bedrijf. Je kon kalfjes geboren zien worden, kuikens redden van de zolder en net geboren katjes verzorgen.

In gesprek met de boer vroeg ik mij af hoe dat nu was om iets heel anders bij te doen naast je eigenlijke werk. De boer maakte al snel duidelijk dat een kampeerboerderij niet iets was wat hij erbij deed, de kampeerboerderij bracht inmiddels meer op dan het melkbedrijf, maar dit ter zijde.

“Je kunt alles aanpakken, jij ook” zie de boer. “Ten eerste gewoon beginnen, niet wachten, niet twijfelen. Als je begint kan je altijd bijsturen, als je niet begint sta je gewoon stil.” “Ten tweede niet bang zijn om fouten te maken. Fouten maken we allemaal en als je een fout zelf oplost leer je het meest.” “En tenslotte goed luisteren naar anderen die al ervaring hebben, zei kunnen je behoeden voor al te grote beginnersfouten en je goed op wel helpen, door je de weg te wijzen.”

En toen was ik weer in Gent. Na een heel prettig bezoek en een hartelijk afscheid reden we naar St. Michielsparking. We konden gelijk naar binnen en vonden al snel een plaatsje dankzij een geavanceerd systeem in de parking precies aangeeft hoeveel plaatsen er vrij zijn in een bepaalde gang. Je kunt de vrije plaats ook van verre zien. Rood lamp is bezet, groen lampje is vrij. Zo’n systeem had ik nog nooit gezien. Eenmaal buiten gekomen was het om de hoek de burg over en stonden we midden in het centrum van Gent.

Delen op:

“Dat doen wij hier niet.”
“Ok”. Mijn mond viel open van verbazing. Vlug sloot ik hem weer en keek schuchter onder mijn wenkbrauwen door om te zien of mijn reactie haar was opgevallen. Daar was niets van te zien. Na haar opmerking was ze gewoon door gegaan met haar drukke werkzaamheden. Ze zag me allang niet meer staan. Nog een beetje bedeesd verliet ik het pand.
“Dat doen ze hier dus niet,” het was in ieder geval heel duidelijk geweest.

Nog niets van klantgericht werken of zaakgericht werken. Hier waren nog de aloude procedures van kracht. En mijn verzoek, zeker niets wereldschokkends, had niet in de huidige manier van werken gepast. Of het nou een redelijk of logisch verzoek was deed eigenlijk helemaal niet ter zake.
“Dat doen wij hier niet.”

Verandertechnisch zijn dit wel de leuke dingen. De steeds mondigere consument laat zich steeds minder afschepen met procedures. We verwachten meer, bv. een klantgerichte aanpak. Bij deze organisatie valt dus nog veel winst te behalen. Dat wil niet zeggen dat je dat dan ook 1, 2, 3 voor elkaar hebt. Daar zijn een aantal dingen voor nodig:

• Ten eerste een verlangen om te willen veranderen. Het gevoel, dat het écht nodig is om te veranderen. En als dat gevoel niet aanwezig is, zal het gecreëerd moeten worden.
  Verlangen => create a sense of urgency

• Ten tweede een groep van mensen die willen leiden. Het verbinden van mensen tot een team van creatieve en inspirerende mensen. Mensen die sterk gemotiveerd zijn om zowel oplossingen te zoeken als anderen te inspireren om ook mee te doen.
  Verbinden => create a guiding coalition

• Ten derde een goed beeld in welke richting oplossingen gezocht moeten worden. Een beeld dat richting geeft aan ons denken, beperkt het aantal oplossingsmogelijkheden. Het is beter het beeld bij te stellen als nieuwe inzichten verkregen zijn, dan te blijven rond dobberen in de pool van oneindige mogelijkheden.
  Verbeelden => create a vision for change
  De kracht zit in de beperking. Om echt goede oplossingen te vinden is vaak creativiteit vereist. Deze video laat zien dat creativiteit vaak komt met beperkingen.

De oplettende lezer herkent vast de eerste 3 stappen van Kotters “8-Step Process for Leading Change” In deze beeldshow worden de stappen prachtig uitgelegd door een metafoor met pinguins en een smeltende ijsberg.

De zon scheen op mijn gezicht toen ik het gebouw verliet en naar mijn fiets liep. Mijn gedachte waren ineens heel helder. Verlangen, Verbinden, Verbeelden, precies zoals bedoeld in onze track op het Landelijk Architectuur Congres in november met de titel: Op reis met behulp van de VVV.

Delen op:

“Ja daar was het.” Hij vertraagde zijn pas. Keek goed om zich heen. Op zoek naar herkenningspunten. “Of was het die daar?” Even verderop boog de straat naar links. De huizen leken daar verderop iets naar elkaar toe te komen. Nee het was deze lantarenpaal waar hij nu ruim dertig jaar geleden tegenaan gelopen was.

“Kunt u mij vertellen hoe ik bij de Roerdompstraat kom?”

“Roer-domp-straat?…” “Ja hoor, hier doorlopen en dan tweede straat links en vandaar aan het einde rechts.” Hoeveel hij nog wist uit zijn oude buurt. “Zou die bakker er nog zijn”, dacht hij. “Daar waar ze die lekkere broodjes hadden”.

“Laten we een vuurtoren maken, de led’s laten knipperen op dezelfde frequentie als de vuurtoren van Scheveningen.” Ik ben bij de Haagse Makers, het platform voor de Maker Movement Den Haag. De Haagse Makers willen (nieuwe) makers bij elkaar brengen, kennis delen, ontmoetingen faciliteren en mooie en nieuwe dingen maken. Na mijn besluit om iets fysieks te maken ben ik van alles aan het uitproberen en daarin ontmoet ik nieuwe mensen. We gebruiken een Arduino, een open-source electronica platform. Een soort microcontroller die je kunt programmeren.

En zo beland ik weer ruim dertig jaar terug. Mijn kennis van elektronica blijkt nog verrassend actueel. Het blijkt dat ik ook wat kan uitleggen hoe sommige componenten werken. Andere leren mij het programmeren. Dat programmeren van zo’n Arduino is eenvoudiger dan ik had gedacht. Eerst één ledje laten knipperen, dan een aantal ledjes op een rij. Zolang ze een voor een knipperen is als nog simpel. Maar de vuurtoren heeft 2 lichtstralen. Eén na 6 seconde en één 2 seconde daarna. De ledjes in een cirkel. En als we dan 2 rondjes programmeren een van 6 en een van 2 seconden komen die na elkaar. Dat is nou net niet wat we willen zien. De rondjes in elkaar verweven kan niet, de microcontroller handelt alles na elkaar af. Twee ledjes tegelijk laten branden kan wel, maar dan moeten we ze per led aansturen en niet als rondje.

Het klinkt allemaal veel te ingewikkeld, dat valt wel mee als je het ziet werken. Van welke kant je ook kijkt de ledjes knipperen in het zelfde patroon.

Het is leuk dat je meer weet van een vroeger ambacht dan je dacht, en dat het allemaal ook weer bovenkomt. Maar nog leuker is dat je van nieuwe mensen dingen leert die je anders nooit was tegengekomen.

Hé, waar is die bakker? Dan maar een broodje thuis eten. Maar wat een leuke bloemist, dat soort bloemstukken heb ik nou nog nooit gezien. Wat leuk dat ik hier nu langs kwam.

Delen op:

Nog even doortrappen. De kuiten branden, langzaam wordt de pijn ondragelijk. Het asfalt voor hem lijkt langzaam te veranderen in een brede sloot van teer. Zijn banden worden er in weggezogen. Staand op de pedalen, zittend in het zadel, doorgaan, doorgaan, klinkt in zijn hoofd.
Een wielrenner in de bergen gaat over pieken en komt door dalen. Hetzelfde gevoel heb je in het leven. Mijn ontdekkingstocht naar werk, als een bergetappe in de Tour de France. Altijd alert, overal rekening mee houdend, de volle overgave en de pieken en dalen.

De hoop, als een zaadje in de grond dat opbloeit in de zwarte aarde. Dag na dag een beetje water een beetje mest. Een haagje als bescherming tegen de felle westenwind. Koesterend dag in dag uit. Iedere morgen bij dag en dauw, voorzichtig glurend door de beslagen ramen, hoe staat het erbij?

De ontgoocheling, als het wakker worden na een feest waar je net even te veel gedronken hebt. Had ik maar… en had ik maar niet… Waar ging het mis en waarom. Waarom? Kan ik het nog wel en hoe nu verder…

De verbetenheid, als de terriër aan de broekspijp van de postbode. Doorbijtend en vasthouden aan de gekozen weg. Steeds opnieuw vastgrijpen aan die kans die voorbij komt. Wetend dat er een dag komt dat het zal lukken. Keer op keer jezelf uitvinden en het opnieuw proberen, vandaag gaat het lukken.

De vermoeidheid, als het wegzakken in drijfzand. De steeds zwaarder wordende armen en benen. Het hoofd zwaar en vermoeid, vol met gedachten en leeg van ideeën. Steeds maar willen slapen en weten dat het nu niet het juiste moment is. Maar wanneer dan, ik wil rusten, dagen lang.

De zege, als het gevoel dat je weet dat je er komt en je toch nog verrast als het er is.

De renner die wint, heeft na de etappe het minst last van de pijn en herstelt het snelst. Het was zwaar maar de winner herinnert zich het moment van demarrage eerder dan de pijn die hij leed. Winnen is als doping, maar dan eentje die niet voorkomt op de dopinglijst van het UCI.

Delen op:

Ik hoorde het haar met veel aplomb zeggen. Zo’n toon die ongeduld verraad en geen tegenspraak duldt. Het moest nu maar eens afgelopen zijn met het gezeur. Geen woorden meer, maar daden. “Het is van tweeën één…” gevolgd door de twee opties waaruit gekozen kon worden. Het was A of B. Meer smaken waren er niet. Het was van tweeën één. En zo werd weer een deur dichtgesmeten voor nuance of alternatieven. Knappe jongen die ‘m weer open kreeg.

Zo begint een blog van Arjen Uittenbogaard: verhalenmaker, dat maakt nieuwsgierig. Ging dit over management van leiders die geen tegenspraak dulden? Of was dit de inleiding naar een nieuwe manier van leiding geven, juist in tegenstelling met wat gesuggereerd wordt in de aanvang?

Veel artikelen die ik lees gaan over deze nieuwe manier van leiding geven. Daar waar de leider voorwaarden schept, blokkades weghaalt en de beslissingen, daar waar kan, delegeert naar het laagst mogelijke niveau zo dicht mogelijk op de uitvoering. “Probeer niet te managen, de gouden regel van een platte organisatie” aldus Sjoerd Klumpenaar en Rob Bos heeft het over “…rigide topdownstructuur vervangen door wisselende leiderschapsvormen en gedeelde verantwoordelijkheden.”

Het lijkt wel een hype te worden en dat heeft ook zeker te maken met het succes van Ricardo Semler:

Toch is deze wetenschap niet nieuw. Prof dr. Léon de Caluwé en dr. Hans Vermaak herkennen dit als de witte veranderaar in hun boek “Leren veranderen”. In boeken over de Spaanse burgeroorlog (jaren 30 van de vorige eeuw), lees je dat arbeiderszelfbestuur in die tijd leidt tot grote mate van productiviteitstoename bij bedrijven.

Maar er is vaak meer nodig dan kennis om iets te veranderen. Waar vroeger de bedrijfsvoering nog leek te kunnen worden gecontroleerd van bovenaf. Daar waar de kennis zich cumuleerde. Is door de opkomst van het Internet en de sociale media een democratisering van kennis ontstaan. Controle wordt nu steeds meer de remmende factor op innovatie. Rob Bos concludeert dan ook: “Plat gezegd, de wereld is te complex geworden om de besluitvorming alleen aan managers over te laten.’”

Het is dus meer een noodzaak dan een hype. Een ontwikkeling die niet meer is tegen te houden. Zo denkt Arend van Randen(6:21) dat binnen 1 à 2 generaties je moet gaan uitleggen dat je vroeger voor een baas werkten.

Het begin van de blog van Arjen Uittenbogaard is helaas ook het einde. Nu weet ik nog niet over welk soort management hij nadenkt. Dan maar eens aan hem gaan vragen.

Delen op:

Mag ik een PS4?
“Daar gaan we pas over praten als je goed je best doet tijdens de proefwerkweek”
Mag ik nu een PS4?
“Ok we gaan nu praten, dan wil ik graag zien dat je…”

‘Pubers zijn alleen gevoelig voor grote beloningen.Op een kleine beloning reageren de hersenen van pubers helemaal niet’, aldus Margriet Sitskoorn in haar boek: “Het maakbare brein”
“Men vangt meer vliegen met stroop dan met azijn”. Uit deze volkswijsheid spreekt dat iedereen gevoeliger is voor beloning dan voor straf.

Waarom lijkt Nederland deze volkswijsheid de laatste tijd dan te zijn vergeten? De zomercolumn van Wessel de Jong vergelijkt de ervaring van zijn zoon met Nederlandse en Amerikaanse scholen. Hierbij blijken Nederlandse scholen een heilig vertrouwen in straffen te hebben. Zelf organisaties als de Fietsersbond en Veilig Verkeer Nederland willen dat de politie per direct weer streng gaat optreden tegen het rijden zonder licht na een bericht over een forse daling boetes voor fietsen zonder licht.

Is straf werkelijk zinvol als je een gedragsverandering wilt?
Bij een vorige werkgever waren er twee afdelingen. Bij de ene afdeling werd direct na het optreden van een fout een schuldige gezocht die gestraft moest worden. Fout was hier ook echt fout. Op de andere afdeling werden fouten beschouwd als leermomenten. De fout werd eerst opgelost. Dan werd gekeken hoe de fout had kunnen ontstaan en waarom de fout gemaakt werd. De oplossing werd dan vaak gevonden in het onmogelijk maken dat zo’n fout nogmaals kon optreden. Het maken van fouten werd impliciet (en soms ook expliciet) beloond. De organisatie en de persoon konden daardoor groeien. Welke afdeling leverde volgens u de beste resultaten en had de beste sfeer?

Onder dwang veranderen levert best wel resultaten op. Het artikel over de achterlichten bewijst dat. Maar als je de druk van de ketel haalt doordat het bijvoorbeeld ‘onhaalbaar’ is om het hele jaar door fietscontroles te houden dan vallen mensen weer terug in niet gewenst gedrag. Als je blijvende gedragsverandering wilt is er iets anders nodig dan straf. Je kan je dan beter concentreren op “What’s in it for me”. Daarmee wordt bedoeld dat je goed kijkt naar wat een positieve prikkel is voor iemand om te willen veranderen. Deze positieve prikkel zou je kunnen inbakken in het veranderproces. Hierdoor wordt veranderen beloond. “Men vangt meer…” Precies zoals in het voorbeeld hierboven van de tweede afdeling.

“Men vangt meer vliegen met stroop dan met azijn” Of deze volkswaarheid ook letterlijk waar is heeft men in Groningen onderzocht en beschreven in dit artikel. En ook te zien in deze video:

Delen op:

Langzaam voelt hij de druppel van zijn gezicht glijden. De druppel vervolgt het spoor van zijn halsplooi. Wipt over zijn schouder heen en begint de lange tocht naar beneden. De rilling loopt over zijn rug en dat ondanks de hitte. Wat is het warm deze week. De hele dag zit hij al te zweten.

Wat doe je tegen die hitte, het raam openzetten?
Buiten is het warmer dan binnen.

De laatste keer dat hij zo gezweet had was een paar maanden terug. Verhitte discussies in het project, terwijl de temperatuur buiten net boven het vriespunt lag. Met die hitte kon hij omgaan. Zijn interventies hadden gewerkt.

Als iemand erg boos reageert wat is dan de beste reactie?
In mijn jeugd, vloog ik er met mijn temperament bovenop, wat vaak tot nog bozere reactie leidde.
Later leerde ik mijn emoties controleren en mijn kalmte te bewaren. Iemand laten uitrazen.
Dat werkte soms, maar andere keren werd men eerder bozer…
“Snap je dat dan niet”, daar zou jij toch ook van ontploffen?” Nee ik snapte er niets van.

Boos met boos te lijf gaan helpt dus niet. Kalmte werkt soms ook als een rode lap.
“Meegaan in de energie van degene die boos is”. “Net onder zijn of haar energieniveau gaan zitten”. Het werkt ook bij kinderen”. Aan het woord mijn NLP trainer. Dat moest ik uitproberen…
En, het werkte.

Iemand die boos is zoekt erkenning van zijn boosheid. Heel hard er tegen in maakt een dialoog onmogelijk en leidt bijna altijd tot spijt wat er gezegd is. ‘Iemand uit laten razen’ is ook geen erkenning, eerder kleinering, zo van: “Raas jij maar lekker uit”. En dat hoef je dan nog niet eens uit te spreken. Je houding, je blik zeggen genoeg. Bij emoties zijn woorden sowieso maar 7% van de communicatie. Er stevig ingaan, erkent de boosheid. Met net iets minder emoties dan de ander voelt het niet bedreigend, maar als begrip. Als die erkenning van de boosheid er eenmaal is, kun je iemand meenemen naar het ‘normale’ communicatie niveau. Hoewel dit heel gespeeld klinkt, is dat nou net niet de bedoeling. De emotie moet echt zijn. Je moet je eigen emoties toelaten en de ruimte geven, maar ook professioneel weten waar de grens is. Dat vergt oefening. Dan is het leuk dat het bij kinderen ook werkt. Thuis, in de veilige omgeving oefenen is veel makkelijker. Als je dan resultaten boekt, snijdt het mes aan twee kanten.

Splets, shit, een druppel zweet valt midden tussen de toetsen. Waar zijn de tissues. Met temperaturen boven de 30 graden zou je eigenlijk niet moeten werken. Lekker op het strand. Nog een paar weken.

Delen op:

Parallelle lijnen lopen tot in het oneindige langs elkaar heen. Ze zullen elkaar nooit ontmoeten. Gelukkig is het in het leven zo dat je ervaring in het ene werkveld soms ook heel goed kan toepassen in een ander werkveld, al lijken sommige vakgebieden soms gescheiden door een Chinese muur.

IT architectuur en informatiekunde zijn 2 van die vakgebieden gerelateerd aan de IT die toch op enige afstand van elkaar staan. In mijn blog van 20 april kwam ik in aanraking met het werk van Prof. Dr. Ir. G. M. Nijssen, grondlegger van ‘controlled natural language’. Het door hem opgerichte bedrijf heet PNA. Nieuwsgierig als ik ben heb ik dit bedrijf benaderd voor een kennismaking. Tot mijn verrassing kwam een positieve reactie en na een oriënterend gesprek aan de telefoon werd een lunch afspraak gemaakt.

Kenniskunde 1A en Kennis Gebaseerd Werken zijn 2 boeken die het vak kenniskunde uitleggen aan de hand van veel voorbeelden. Volgens de schrijvers dienen de huidige basisvaardigheden lezen, schrijven en rekenen van kenniswerkers aangevuld te worden met additionele generieke vaardigheden, zoals het vermogen om sneller nieuwe kennis en vaardigheden te leren. Het is mooi om te lezen hoe je kennis heel structureel kunt vastleggen, zodat iedereen die er meewerkt precies weet wat er mee bedoeld wordt. En verder worden afspraken vastgelegd over hoe je de kennis uitwisselt, wat de beperkingen zijn en zo meer. Als het je interesse heeft gewekt of je met veel kennis werkt, raad ik je aan de boeken lezen.

Tijdens de lunch en al tijdens het telefoongesprek kwam naar voren dat onze uitdagingen parallel lopen. Wij als architecten, met de werkgroep VEA, zijn op zoek om de betekenis van IT- architectuur beter belicht te krijgen bij mensen zonder IT achtergrond. Daar helpen de soms onbegrijpelijk IT platen niet. Een bestuurder, uit het bedrijf van een van onze architecten, zei ooit: “waarom hangt jouw TV schema hier aan de muur?” Verbeelden, visualiseren, verhalen en metaforen vormen de zoektocht van de werkgroep VEA. Een zoektocht waarbij de IT architect niet meer tegenover de business staat, maar een van hen is. De informatie analisten staan voor vergelijkbare uitdagingen. De BPMN platen die zij gebruiken hebben ook iets weg van TV schema’s. Ook zij zoeken het hoger liggende centrale proces, wat wij gemeenschappelijk beeld noemen.

Een aangename kennismaking die smaakt naar meer. Hoe twee parallelle werelden voor even samen kwamen. Wordt vervolgd.

Delen op:

Langzaam trekken de wolken weg. De regen klettert nog na van de daken en schuren. Het maanlicht valt over de donkere straat. Hijgend staat Jan in de nis onder een klein afdakje van leisteen. Pfff. net gered. In de verte ziet hij drie grote gestaltes uit het zicht verdwijnen. Ze hebben het opgegeven. Wie niet sterk is moet slim zijn. Survival of the fittest?

It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent that survives. It is the one that is most adaptable to change. Dat niet de sterkste overwint sprak mij wel aan, zelf niet groot van stuk en ook niet stevig gebouwd. Niet bang voor verandering werd mijn motto. Daarbij zocht ik altijd de uitdaging en de grens. Het heeft mij veel geleerd. Tot ik er laatst achter kwam dat deze aan Darwin toegeschreven uitspraak helemaal niet van Darwin is.

Is de uitspraak ‘niet altijd de sterkste overleeft’ daarbij dan gelijk helemaal onzin geworden?
In een uitzending over apen, waren er eens 2 broeder apen die de leiding over de troep kregen en een sterk alfa mannetje verjoegen. Niet omdat de broers samen sterker waren, maar omdat ze coalities sloten met de andere apen. En zo gezamenlijk deze potentaat verjoegen.

Ook bij plankton speelt er meer dan alleen de sterkste, zegt een wetenschapper in dit artikel. “Wat me ook verraste is dat veel organisme afhankelijk zijn van elkaar om te overleven. Het is niet alleen ‘survival of the fittest’, maar alles moet samenwerken om het leven te laten evolueren”, concludeerde een van de wetenschappers.

In mijn blog van 27 april trok ik een vergelijking tussen computersystemen en dieren. “Dieren die alleen maar overleven binnen hun habitat . Zo is niet alleen jacht en vervuiling er verantwoordelijk voor dat vele soorten uitsterven, maar vooral ook het verminderen van het leefgebied. Denk maar aan de grootschalige ontbossing van het tropisch regenwoud.” Hier zou aanpassend vermogen wel helpen, maar bewijs dat het ook gebeurt heb ik niet gevonden.

Tim Kastelle brengt in zijn artikel nog een nieuw inzicht op de uitspraak dat de meest flexibele overwint. Hij zegt: “De uitspraak is compleet verkeerd als we naar het individu kijken, daar overwint de sterkste”. “Maar het zou ons iets kunnen zeggen over de soort. Als de soort genoeg variatie heeft zullen tijdens extreme condities er altijd een paar zijn die zich kunnen aanpassen aan de verandering.” Nog verrassender is als Tim dit doortrekt naar innovatie.
Hij stelt dat een product als een individuele soort is en die moet de sterkste zijn in de marktsegment. De organisatie is als de soort en moet er juist zijn voor verandering en variatie te creëren.

Survival of the fittest? Het blijft mij boeien. Juist in deze tijd waar we allemaal leven in een wereld die maar steeds lijkt te veranderen. Hoor je dan bij de sterkste of degene die meegaat in de verandering. Ik hoor graag hoe jij er over denkt in het onderstaande commentaarveld.

Delen op:

Heeft u wel eens een sluiswachter aan het werk gezien?
Ik wel, vroeger in Leidschendam. Ik kon uren kijken naar de boten die voorbij kwamen. En dan de klomp die de sluiswachter voorhield aan de schipper van de passerende boot, daar gingen wat centjes in. De sluiswachter, verantwoordelijk voor het veilig passeren van de boten door de sluis én de auto over de brug.

Dan is het raar als je van een sluiswachter hoort dat hij boten met een vrachtwaarde van minder dan 5 miljoen euro zonder meer laat passeren. Boten met een vrachtwaarde van meer dan vijf miljoen euro, worden onderzocht op kwaliteit van de lading en de boot. Ze worden ook verder gevolgd door de sluiswachter. Ze moeten gedurende hun tocht allerlei informatie aan de sluiswachter verstrekken. Ook kan de sluiswachter, als ze heel ergens anders varen, plotseling opduiken, de boot en de lading controleren. Als ze dan niet aan zijn kwaliteitseisen voldoen, kan de sluiswachter de tocht stoppen. De eigenaren van de boten worden ook op het matje geroepen en ze krijgen dwingende adviezen hun bedrijfsbeleid aan te passen. Daarnaast informeert de sluiswachter de Tweede kamer en treedt hij op als adviseur van Kamerleden.

Je denkt dan: ‘dat is geen sluiswachter meer, maar een enorm groot controle apparaat’. Integendeel het moet juist een kleine efficiënte en slagvaardige organisatie worden, aldus het rapport van de commissie Elias. Het BIT (Bureau ICT toetsing) de instantie die zal functioneren als een sluis.

Zoals eerder gezegd visualiseren wij voor onszelf als oefening, het rapport van de commissie Elias. Dit doen we met behulp van Dan Roam, de schrijver van boek: ”The back of a napkin”. De schets van vorige week heb ik hierboven verder uitgewerkt. Het proces van Dan Roam is Look – See – Imagine – Show. Ik Kijk en lees in het rapport Elias over een sluis. Ik Zie een heel blauwe* oplossing voor gele* departementen. Mijn fantasie (Imagine): Kleinduimpje met een lange lijst voor de reuze departementen; Een overheid die zichzelf uit het ICT moeras wil trekken; Een duizendpoot vechtend met een veelkoppige draak. Dan is het tijd om te tekenen…Show

In een netwerkgesprek hoorde ik dat de beoogde alles beslissende en overziende sluiswachter op ministerieel niveau, al een adviesorgaan is geworden onder de vleugels van de CIO, (de IT baas). Ook vond ik al vele artikelen die mijn blik van buitenaf lijken te bevestigen.
Wordt vervolgd…

Terzijde:
* Blauw, Geel, Rood, Groen en Wit zijn kleuren die prof dr. Léon de Caluwé en dr. Hans Vermaak gebruiken in hun boek “Leren veranderen” In mijn blog Remmen en stilstaan zie je een overzichtje van de kleuren. Twynstra Gudde, het bureau waar Léon de Caluwé voor werkt heeft ook een kleurentest.

Delen op:

Pinguïns leren vliegen. Één van de leuke spelletjes op Internet waar de fantasie losgaat.
Iedereen weet dat het niet kan, maar als we pinguïns nou eens zou vragen of ze het willen leren?

Dat beeld van ‘pinguïns leren vliegen’ ontstond bij het doorlezen van het rapport van de commissie Elias. De aanbeveling 2a zegt: “De Kamer zal zich voorafgaand aan haar politieke keuzes beter moeten verdiepen in de technische uitvoerbaarheid en de doorlooptijden van ICT-projecten….” Terwijl het rapport eerder opmerkt: “De kamer maakt haar controlerende taak niet waar door een gebrek aan interesse voor ICT…” Dat mensen met gebrek aan interesse voor ICT snel afhaken als ICT aan de orde komt, heb ik zelf ondervonden. Verwachten dat je hun interesse voor ICT kan leren, dan niet als…

Gebrek aan interesse in ICT ga je niet oplossen. Je zult dus een taal moeten creëren waarmee je communicatie mogelijk maakt. Een taal die aanspreekt voor zowel ICT ‘er als mensen die geen binding met ICT hebben. Eigenlijk is dit geen ICT probleem. Maar een breder communicatie probleem van mensen uit verschillende vakgebieden, die ieder zo hun eigen vaktaal hebben.

Beeldtaal kan de gemeenschappelijke taal zijn. Door een gezamenlijk beeld te creëren van de gewenste verandering. Kan ieder vanuit het vakgebied de uitdagingen of wensen van dat vakgebied uitdrukken in termen van het gemeenschappelijk beeld. Dit idee van een gemeenschappelijk beeld is ontstaan in de Werkgroep Visuele Enterprise Architectuur (VEA). Zie hiervoor ook mijn blog van 23 februari 2015. Dit gemeenschappelijk beeld zal het centrale thema zijn van onze track, van 5 lezingen, die wij gaan verzorgen op het Landelijk Architectuur Congres (LAC) in november van dit jaar.

Zoals eerder gezegd visualiseren wij voor onszelf als oefening, het rapport van de commissie Elias. Dit doen we met behulp van Dan Roam, de schrijven van boek: ”The back of a napkin”. Als voorproefje een schets van de sluis die in het rapport Elias genoemd wordt. Daarover volgende week meer.

En pinguïns?
Er is inmiddels een reeks aan pinguïn spellen. Spelen tot de late uurtjes: http://www.penguingame.org/

Delen op:

“Koffie”, een moeder komt haar dochter ophalen, een vriendinnetje van mijn dochter. De was ligt op het balkon, die was ik aan het ophangen, toen de bel ging. En is het al vijf uur, ik gaan koken, voor de linzen gaar zijn… Het lijkt wel of alles tegelijk moet gebeuren. Ik ga wel verder met die sollicitatiebrief als de kinderen in bed liggen. Mijn vrouw is 10 dagen naar het buitenland, mijn dagelijkse routine is drastisch veranderd.

Soms merk je dat je dagelijkse routine niet effectief is en dat je graag een aantal dingen wilt veranderen. Na een tijdje merk je dat iedere poging strand in goede bedoelingen. Hoe makkelijk verandert de routine als het moet, waarom is het dan zo moeilijk als je het wilt…
Herkenbaar?

Zolang wijzigingen passen binnen bestaande gewoontes, lukt het vaak nog wel. “Als je iets echt wilt veranderen moet je ook wel wat iets anders gaan doen.” zei laatst acquisitiecoach Jan Boon. Hij vertelde over zijn ervaring met bedrijven die meer omzet verwachten, maar eigenlijk nog steeds hetzelfde deden. Ze vonden het vreemd dat er niks veranderde aan de omzet. Zodra je merkt dat als je écht iets wilt veranderen, dan ontkom je er niet aan om je gewoontes aan te passen. Gewoontes veranderen is heel uitdagend.

Het begint met inzicht, veranderen heeft namelijk niet alleen maar voordelen, je raakt ook iets kwijt. Daarom moet heel helder zijn wat je kwijt raakt en wat je er voor terug krijgt.(What is in for me) Iets kwijt raken is altijd een rouw proces. Dat klinkt misschien wat dramatisch, maar zo is het niet bedoeld. Emotionele stadia’s van een veranderproces zijn vergelijkbaar met een rouw proces.
Ontkenning – Weerstand – Verkenning – Betrokkenheid(Vereenzelvigen)
In het Engels: Denial – Resistance – Exploration – Commitment

Nu is gelijk te zien waarom het veranderen van gewoontes zo uitdagend zijn, ondanks je wil om iets anders te bereiken ontken je in het begin dat je daarvoor iets los moet laten en even later kom je zelfs in opstand… Maar als je echt wilt en de positieve kant van de verandering duidelijk voor ogen hebt begint het  experimenteren en ontdekken. Waarna je uiteindelijk je vereenzelvigt met de benodigde verandering. Uiteindelijk committeer je je er volledig aan.

En dan zit ik ’s avonds tevreden op de bank met mijn vrouw in het buitenland te appen. Alles is goed gegaan. Morgen voor ze thuis komt nog even stofzuigen, de badkamer schoonmaken en … het werk in het huis is ook nooit klaar. De waardering voor het beroep van huisvrouw stijgt alras.

Delen op:

“Ik ga even iets te drinken halen…”
“Oh… interessant en doe je ook nog iets anders?”

Zeggen op een netwerk bijeenkomst dat je werkveld Informatie- en Communicatietechnologie (ICT of kortweg IT) is, zorgt dat er meestal voor dat je gesprekspartner snel afhaakt. Veel mensen op dit soort bijeenkomsten hebben niet zoveel met het soms veel te technische en ingewikkelde werkveld als de IT. En ze zijn niet de enige.

De rijksoverheid heeft haar ICT projecten niet onder controle

Als je het rapport van de commissie Elias, over IT-projecten bij de overheid er op naslaat staat er letterlijk: “De Kamer maakt haar controlerende taak niet waar door een gebrek aan interesse voor ICT en een gebrek aan deskundigheid op ICT-gebied.”

Overheid neemt deskundigen niet serieus

Dit rapport van 219 pagina (electronische versie) bevat slechts één plaatje. En dit plaatje is ook nog in tweeën gekipt en over 2 pagina verdeeld (blz. 70-71). Ik vraag me af hoe je mensen die zich weinig kunnen voorstellen bij alleen al het woord ICT kunt betrekken met een rapport zonder verbeelding ?

Design thinking
“Design thinking”; dat hebben we nodig. Een proces om tot de verbeelding van de verandering te komen. Dan Roam beschrijft in zijn boek “Back of the Napkin” welk proces hij gebruikt om business veranderingen te visualiseren: Look – See – Imagine – Show. Zoals Dan Roam betoogt zegt een plaatje op een servet vaak meer dan een vuistdik document.

Verspilling ICT tussen 1,5 en 5 miljard euro

Uitdaging
Dat klinkt als een uitdaging die ik samen met de andere leden van de Werkgroep Visuele Enterprise Arcitectuur (VEA) oppak. We gaan dit rapport van de commissie Elias visualiseren en gebruiken daarvoor het proces van Dan Roam. Gaat het lukken? Beoordeel zelf. De schetsen in dit blog kwamen bij mij op na het lezen van alleen nog de eerste aanbeveling (van 10). Genoeg stof om te verbeelden. Ook mensen uit andere werkvelden zijn geïnteresseerd in Dan Roam. Neem Koen Fehrmann van Facilikoen met: Het antwoord op saaie en warrige powerpoint presentaties

Op de netwerkbijeenkomst zeg ik voortaan dat ik coach en gids ben, dat mijn werkveld IT is komt soms terloops ter sprake.

Delen op:

Meer over Dan Roam:
Basis vormen tekenen
How to LOOK – SEE – IMAGINE – SHOW
Step 2 Seeing
Step 3 Imagining
Introduction to “Showing”
Slideshare

“Verderop loopt het pad omhoog en dan scherp naar rechts.”
“Maar we moeten aan die kant van de beek blijven.”
“Hier aan deze kant van het bruggetje is geen pad te vinden.” Ons familieweekend. We wandelen in de Ardennen. De techniek laat ons hier even in de steek. Ondanks 3 GPS apparaten is het niet geheel duidelijk welk pad we moeten volgen?

In de eco architectuur uit mijn vorige blog Familieberaad, is techniek ook even niet leidend. Bij een uitdaging of nieuwe kans binnen een organisatie is het van belang bepaalde zaken binnen je organisatie zo aan te passen dat je deze nieuwe uitdaging aankan of dat je de nieuwe kans benut.

Om een goed beeld te krijgen wat zo’n verandering voor de organisatie betekent, is het noodzakelijk om eerst de grove lijnen te schetsen van wat de verandering inhoudt voor de verschillende onderdelen van de organisatie. Daarbij is van belang dat de belangrijkste betrokkenen binnen de organisatie hetzelfde gezamenlijke beeld hebben van deze verandering.
Het is een proces om te komen tot een goed ‘gezamenlijk’ beeld van de verandering.
Hierbij zijn de volgende punten van belang
– Dat de juiste belanghebbenden bij elkaar gebracht worden.
– Deze belanghebbenden ten alle tijden beschikken over de goede informatie.
– Zij zich hebben kunnen vrijmaken van de dagelijkse operatie.
– Er aandacht is voor het groepsproces, zodat een ieder zijn bijdrage kan leveren.
– Het proces effectief gemonitord en geregistreerd wordt.
– Een feedback loop, verbinding tussen eerdere resultaten en nieuw verkregen inzichten.
Om deze punten te borgen is de eerste rol van een eco architect die van facilitator en groepsbegeleider.

Al doende ontstaat bij iedere belanghebbende een beeld van de verandering. Deze belanghebbenden
– hebben een verschillende achtergrond,
– komen uit een andere disciplines,
– hebben elk een andere vakkundigheid, en
– spreken hun eigen vaktaal.

Om elkaar te begrijpen is een gemeenschappelijke taal een vereiste. Visualisatie (beeldtaal) kan die rol van gemeenschappelijke taal vervullen. Visualiseren is daarom de tweede rol van de eco architect.

De derde rol van eco architect is die van belanghebbende vanuit de IT. Deze rol ligt het dicht bij de traditionele rol van architect als vertaler. Met dit verschil dat de architect niet als vertaler optreedt die vragen uit de organisatie vertaalt naar IT oplossingen. In deze rol is de eco architect vertegenwoordiger vanuit de IT. Daarbij brengt de eco architect de IT mogelijkheden en uitdagingen in, als bijdrage aan het gemeenschappelijk beeld.

Eco architect uit mijn vorige blog Familieberaad staat dus voor een uitdaging waar techniek even niet leidend is. De een eco architect heeft 3 rollen:
– Facilitator van het groepsproces om te komen tot een gemeenschappelijk beeld;
– Visualisator van dit gemeenschappelijk beeld;
– Stakeholder vanuit de IT.
De vraag is nu: “Moet iedere huidige IT architect omgeschoold worden tot eco architect of zou het ook mogelijk zijn dat de 3 rollen ingevuld worden door verschillende personen?”

“Mijn intuïtie zegt dat we hier de berg omhoog moeten gaan en daar het pad volgen”, zegt mijn zwager. Na enige tijd sluiten de 3 GPS’en zich naadloos aan bij de intuïtie van mijn zwager.

Delen op:

“Zal ik je ei bakken”. Mijn zoon wil leren koken, de eerste stappen zijn gezet.
“Gaan jullie, maar wij passen wel op onszelf”. En zo gaan we lekker met z’n 2’en wandelen op de Scheveningse boulevard. Onze kinderen krijgen hun eigen inbreng in ons gezinsleven, ze groeien naar volwassenheid.

Met de werkgroep Visual Enterprise Architecture discussieerde we de afgelopen weken over de veranderde rol van de Informatie Technologie (IT) in de samenleving. Voorheen was de IT architect vooral een vertaler. Behoefte uit bedrijfsleven, overheid of zorg werden door IT architecten vertaald naar IT oplossingen. Het toenemende belang van IT voor veel organisaties, maakt dat veel meer mensen, in die organisaties, belang hechten aan goede IT. Zozeer zelfs dat sommige traditioneel gezien niet IT bedrijven, zichzelf als IT bedrijf laten voorstaan. IT is dus veel meer onderdeel van de organisaties en het speelveld waarin organisaties zich bevinden. Je zou kunnen zeggen dat de IT langzaam volwassen wordt. Naast de groter wordende inbreng binnen veel organisatie, zouden de IT architecten ook hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Dit is net als bij mijn gezin, waar we van de kinderen naast meer inbreng ook een stukje verantwoordelijkheid vragen.

Vanuit hun expertise kunnen IT architecten organisaties verrijken. Hierdoor zouden ze moeten stoppen met vertalen en bijdragen aan het totale beeld. Zie hiervoor ook mijn blog over het gemeenschappelijk beeld. Deze nieuwe vorm van IT architectuur willen we als werkgroep ook graag uitdragen op het Landelijk Architectuur Congres in november. Aansluiten op het thema van dit LAC: ‘van Ego naar Eco’, noemen we deze vorm ‘Eco architectuur’.

Elkaar begrijpen door middel van een gemeenschappelijke taal is voor Eco architectuur een vereiste. Visualisatie (beeldtaal) kan die rol van gemeenschappelijke taal vervullen.
De IT architectuur wordt ook langzaam volwassen

Familieberaad, ons gezinsleven is een stuk kleurrijker geworden met de inbreng van onze kinderen.

Delen op:

Bestaat er een dier dat zichzelf aanpast aan zijn leefomgeving? De mens niet meegerekend. Een kameleon kan heel mooi één worden met zijn omgeving, maar kan hij overleven in woestijn of poolgebied. Katachtigen, als soort, komen al aardig in de buurt. Katten komen bijna overal op aarde voor. De verschillende soorten zijn aangepast aan hun omgeving. De individuele kat kan zich niet aanpassen als zijn leefomgeving verandert. Zo zijn er dus katten die met uitsterven  worden bedreigd.

Computersystemen, zoals beschreven in mijn vorige blog, kunnen zichzelf, net als een individuele kat, niet aanpassen aan hun omgeving. Nu nog maakt de voortdurende veranderende werkelijkheid, bijv. nieuwe wetgeving, dat computersystemen steeds aangepast moeten worden. Zou het niet handig zijn als computers die werkelijkheid zelf konden waarnemen en zichzelf daaraan aanpassen? Er zijn ontwikkelingen die hier op lijken, bijvoorbeeld de aanpassingen van de website naar aanleiding van je surfgedrag.

Computers gaan steeds meer onze persoonlijke werkelijkheid benaderen. Wij gaan ons steeds meer baseren op wat de computer ons voorspiegelt. Zo komt er een moment waar er geen onderscheid meer te maken is tussen mij en mijn computer alter ego

We zijn nog niet zover, maar volgens sommige informatici krijg je ooit een computersysteem als een ‘verbeterde’ uitgave van de mens. Wat ‘beter’ is laat ik nog even in het midden. Het lijkt nu nog een utopie, maar in de jaren negentig van de vorige eeuw was ook zo’n discussie. Of een computer ooit zo goed zou kunnen schaken als een mens. “Het schaakspel is veel te complex voor een computer”, zeiden velen. De discussie is gestopt nadat: Deep blue het wint van Kasparov

Uiteindelijk is het ook niet van belang of computersystemen ‘beter’ worden dan mensen. Maar hoe wij als mensen omgaan met steeds ‘slimmer’ wordende computers. Laten we ons straks rijden in de zelf rijdende auto van Google. En wat als de computers beter kunnen leren van de interactie met personen dan wij dat als mens zelf kunnen? Wie neemt dan de beslissing? In 2013 kondigde IBM aan dat oncologen van the Maine Center for Cancer in New York Watson supercomputer gingen inzetten voor de aanbeveling van behandeling voor longkanker. De computer kan veel meer informatie doorgronden dan waar mensen toe in staat zijn. En zo op vele gebieden betere beslissingen nemen. Misschien straks ook wel over hoe we computers verder ontwikkelen.

Een zichzelf ontwikkelende computer, die misschien ooit alle beslissingen van ons overneemt? Waar trekken wij de grens? Of juist niet en laten we ook deze beslissing aan de computer.

En katten, als de met uitsterven bedreigde Sumatraanse tijger zich zou kunnen aanpassen om te overleven in een stedelijke jungle als New York, zou dat een goede ontwikkeling zijn?

Dit blog is wederom geïnspireerd op de dialoog met Frans van Koppen Bedrijfsarchitect bij Ordina.

Delen op:

Om met elkaar te kunnen communiceren hebben we allerlei afspraken ‘vastgelegd’ in bijvoorbeeld taal, gedragsregels en wetten. Deze zijn lang niet zo formeel als een computerrsysteem vereist. In mijn blog van vorige week hadden we een oplossing gevonden voor het probleem van Piet. “Piet is volwassen”. Dat lijkt heel eenduidig, maar in de context van andere landen en wetgevingen kan dat waar zijn of niet. En als Piet in de kroeg weer eens raar doet, dan krijgt de uitspraak “Piet is volwassen” een ironische lading. Als we nu context toevoegen, zoals Paul Oude Luttighuis heeft gedaan met Essence, dan is “Piet is volwassen” met de context “volgens de Nederlandse wet” eenduidig waar.

Lost dit helemaal het probleem van eenduidigheid op? Niet helemaal, zoals eerder besproken in mijn blogs, ga ik ervan uit dat ‘de werkelijkheid’ niet bestaat. Dat wij onze werkelijkheid creëren in ons hoofd terwijl we in interactie zijn met onze omgeving.

Een omgeving die ook nog eens continu aan verandering onderhevig is. Zodanig zelfs dat we over de tijdsgeest spreken als we het over de heersende normen en waarde van een bepaalde periode in het verleden hebben. Dat we daarmee in een heel andere werkelijkheid leven dan bijvoorbeeld in de jaren 60 van de vorige eeuw zal niemand ontkennen.

Toch zit er nog wel code uit die tijd in bepaalde computerprogramma. Meestal is dit niet zo’n probleem omdat veel programma’s continu worden aangepast als er iets veranderd, bv in de wetgeving. Rond het jaar 2000 leek deze oude code wel een probleem op te leveren, beter bekent als Y2K. Ik heb toen voor het eerst van mijn leven en hopelijk voor het laatst de oud en nieuw nacht op het werk doorgebracht.

Wat hier vooral duidelijk wordt is dat computersystemen alleen kunnen functioneren binnen een van te voren bepaalde context. Het is te vergelijken met met dieren. Veel dieren kunnen alleen maar overleven binnen hun habitat (leefgebied). Zo is niet alleen jacht en vervuiling er verantwoordelijk voor dat vele soorten uitsterven, maar vooral ook het verminderen van het leefgebied. Denk maar aan de grootschalige ontbossing van het tropisch regenwoud.

Computersystemen zijn dus helemaal niet zo flexibel als vaak gedacht wordt. Je kan zeggen dat alle flexibiliteit ontstaat door de continue aanpassingen aan computersystemen. Als computersystemen dat aanpassen nu eens zelf zouden kunnen, zich aanpassen aan de omgeving. Wordt het dan niet veel beter? Hierover in mijn volgende blog…

Dit blog kwam wederom tot stand na de dialoog met Frans van Koppen Bedrijfsarchitect bij Ordina.

Delen op:

“Kun je een kat niet vegetarisch grootbrengen”.
Die vraag kreeg ik eens van een huisgenoot in mijn studietijd. Deze huisgenoot was net zelf actief vegetariër geworden en wilde graag de kat meenemen in haar enthousiasme.

Eigenlijk om dezelfde reden dat je een kat geen worteltjes kunt laten eten, kun je een computer niet voeren met gewone spreektaal. Om iets door een computersysteem te laten oplossen heb je opdrachten en instructies nodig specifiek voor dat computersysteem. Deze instructies moeten héél erg logisch zijn opgebouwd. En dat is niet zo eenvoudig, neem het volgende voorbeeld maar eens:
“Piet is volwassen”. Dat lijkt heel eenduidig, maar in de context van andere landen en wetgevingen kan dat waar zijn of niet. En als Piet in de kroeg weer eens raar doet, dan krijgt de uitspraak “Piet is volwassen” een ironische lading. Het hangt dus ook af van in welke werkelijkheid zich dit afspeelt.

Er is veel werk verricht om onze uitgesproken taal te vangen in logisch opgebouwde instructies. Bijvoorbeeld Prof.Dr.Ir.G.M.Nijssen is de grondlegger van ‘controlled natural language’ een soort “natuurlijk taal” die begrijpelijk is voor iedereen en toch de structuur bevat die computersystemen vereisen. In deze video spreekt hij over de “natuurlijk taal” voor pensioenen. Paul Oude Luttighuis heeft met Essence, in het formalisme het begrip context toegevoegd. Een formalisme is waar, zolang het binnen een bepaalde context wordt gebruikt. Wat in ieder geval een oplossing geeft van ons probleem met Piet. De valkuil van dit soort benaderingen is dat men onmiddellijk weer een nieuwe formele taal creëert en zo direct de valkuil van objectiviteit weer ontstaat. Zoals eerder besproken in mijn blogs hebben we in bedrijven vele stakeholders die allen in hun eigen realiteit leven. Waarbij het niet alleen belangrijk is wat iemand zegt, maar ook vanuit welke context. Over deze dynamische context valt nog veel meer te zeggen, daarover meer in mijn volgende blog.

Mensen die werken in de Informatie technologie (IT) hebben vaak last van datzelfde paradigma tussen ‘de dynamische werkelijkheid’ en ‘de behoefte om deze werkelijkheid te structureren en in formele taal, die door de computer begrepen wordt, om te zetten’. Hun werkelijkheid bestaat uit computersystemen die gevoed moeten worden met logisch opgebouwde instructies. Te vaak proberen informatici hun werkelijkheid aan anderen uit te leggen of zoals Professor Nijssen eens zei: “Wij van Swahili moeten ophouden de rest van de wereld Swahilisch te willen leren”

Dit blog kwam tot stand na een dialoog met Frans van Koppen Bedrijfsarchitect bij Ordina. Hierdoor heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd aan dit blog. De dialoog levert zoveel stof tot nadenken op, dat ze ook de komende 2 blogs hiermee gevoed gaan worden.
En de kat, die werd gelukkig gewoon met brokjes gevoed en leefde nog lang en gelukkig.

Delen op:

Langzaam haal ik mijn voet van het gaspedaal. De auto’s voor me komen dichterbij, veel rode remlichten. Dan doven de remlichten en we gaan weer in gang. Maar niet voor lang. Het rood, licht op voor mij. Dit patroon blijft zich nog wel even herhalen. Het is druk op de weg naar huis. Na een tijdje realiseer ik me: “Mijn voet is boven het gaspedaal en niet boven de rem”.

In projecten blijf ik ook altijd doorgaan. Zo nu en dan het gas eraf, even rustig kijken, waar ontstaat de ruimte en dan weer verder. De sfeer, die ik ervaar bij binnenkomst van een project, is er een van: “We moeten verder, snel we raken achterop”. Vol het gas erop om er vervolgens achter te komen dat we met z’n allen stil staan en niemand weet waar het door komt…

Die verspilling van brandstof, iedere keer als je remt. Als Hagenaar ben ik zuinig en wil ik mijn vaart graag benutten. Na het remmen moet je altijd weer optrekken en dat kost geld.

Doorstroming…Hoe hou je de vaart in projecten? Niet de deadline of de milesstone zijn de belangrijkste drivers, maar de voortgang. Is iedereen bezig? Zijn we goed op weg? Weet iedereen wat er verwacht wordt of worden er obstakels ervaren die de doorgang beletten. Volgens de Léon de Caluwé ben ik dan een witte veranderaar. Iemand die uitgaat van de autonome verandering en alleen blokkades verwijdert. Een beetje uit het lied van John Lennon: “Life is what happens to you while you’re busy making other plans” in het liedje Beautiful boy(min 2:16).

Werkt het? Ik ervaar van wel, bv in één van mijn ervaringen hieronder:
“Kom als-je-blief hier naar toe! Ik word gek van die lui”. “Ze werken niet mee, ik krijg geen informatie en de deadline nadert”. “Nog 4 maanden dan moet de migratie van de systemen klaar zijn. Dat halen we nooit meer. Alles staat stil.”
“Ik?” “Wat denk je dat ik kan doen, ik ben toch geen crisis manager.”
“Ga met ze praten, zorg dat er iets gebeurt, nu staat het stil.”
Ik ben gaan praten en vooral vragen stellen. Is er wat aan de hand? Geen fouten zoeken, maar openingen vinden. Geen harde beslissingen vragen, maar obstakels opruimen en mensen verbinden. Als vanzelf ging het lopen en na 4 maanden was alles gebeurt en meer. Wat had ik nu eigenlijk gedaan. Na de grote migratiegolf was ik voor mijn gevoel wel klaar. Veel meer dan de planning bijhouden deed ik niet meer. Ik ging naar de projectmanager en vroeg of ik kon gaan.

“Je bent de enige echte consultant hier” kreeg ik als compliment van deze project manager. “Je bent de enige die echt luistert en je mag nog niet weg.” “Als er wat gebeurt krijg jij antwoord en ik niet.”

Alle remlichten springen weer aan en iemand voegt ineens voor mij in. Nu moet ook echt hard remmen, shit. Hé, een gaatje, gauw naar rechts, daar rijdt het nog een beetje. Gas erbij, effe asociaal zijn. Ook ik blijft maar een mens hé, die ook zo snel mogelijk thuis wil zijn.

Zit jouw voet boven de rem of het gaspedaal?
Laat het me weten in het commentaarveld hieronder.

Delen op:

“Zou het niet cool zijn als je al die informatie kon projecteren op de doosjes?”
“Zeker wel, kan dat dan? En wordt dat niet heel prijzig?”
“Volgens de video die ik laatst zag wel. De hardware is niet zo duur en de gebruikte software is uitgegeven als open source”

In mijn zoektocht naar Pranav Mistry SixthSense technologie kwam ik erachter dat de software niet verder is gekomen dan de eerste versie, WUW v0.1 beta. De 2 aangeraden mini projectoren zijn niet meer te koop. Pranav Mistry zelf werkt nu voor Samsung aan de Galaxy Gear
Toegevoegde Realiteit (Augmented Reality) lijkt al bijna een hype die voorbij is. De meeste artikelen die ik tegenkom dateren uit 2009, ook het jaar van de video van Pranav.
Zoals het artikel op Frankwatching met allerlei voorbeelden als:
Augmented reality volgens BMW en Rayban (in commentaar)
Ik vraag me steeds meer af wat er nu nog iets gebeurt met toegevoegde realiteit of verwacht ik teveel, te snel. Tenslotte zegt Pranav onderzoeksleidster Pattie Maes aan het eind van hun gezamenlijke presentatie (min 8:23) Maybe, who knows, in another 10 years… Misschien toch meer een slow hunch dan een hype. En misschien moet deze slow hunch zijn wederhelft nog vinden. Zo werkt het met ideeën vaak, zoals verteld in mijn blog Samenbrengen en groei van ideeën
Ook roept Pranav video herinneringen op. HP had toch ook zoiets: Aurasma. Deze video van Matt Mills laat alles zien wat ik op een demonstratiedag bij HP te zien kreeg.

Aurasma app kan gebouwen herkennen zoals Jonathan Margolis in zijn video laat zien. Mij lukt het niet, maar zo kom ik op een andere app: Google Goggles, die niet alleen gebouwen herkent, maar ook andere zaken als barcodes en logo’s. En dit werkt verbazend goed. Gebouwen, zelfs van foto’s, worden herkend, de barcode van een theedoosje wordt herkend en zelf het logo van de thee wordt herkend. Dit geeft weer mogelijkheden. Al bepaald Google hier wat er herkend kan worden. Dit wordt wel steeds uitgebreid en zo werkt Google, volgende de Wiki, aan het herkennen van bloemen en planten. Google kennende zal hier snel nog meer bijkomen. Waar Aurasma een soort platform wil zijn waar je zelf zaken kan toevoegen heb ik die functionaliteit bij Google niet kunnen ontdekken.
Mijn fysieke presentatie gaat een digitaal randje krijgen. Deze zoektocht is pas begonnen.
Heb je ook goede of minder goede ervaring met toegevoegde realiteit laat het me weten in het commentaarveld hieronder. Alvast bedankt.

Delen op:

“Kijk, de broccoli is als eerste boven gekomen”
“Dat had ik niet verwacht, die groeit toch niet zo snel.”
Van Zuid-Holland tot Limburg de moestuin is weer ongekend populair.

Wij hebben ook die moestuintjes van AH voor het raam staan en de kinderen kijken iedere dag naar het ontluikend groen. De ontkiemde plantjes worden teder verzorgd en beschermd tegen de tocht.Heel wat anders dan de grote kniptang die we hebben gekocht voor het snoeien van de rozen en de hedera (klimop). Dat het onderhouden van een tuin ander gereedschap vergt dan de tere plantjes in de vensterbank zal iedereen begrijpen.

In een bedrijf heb je ook nieuwe plantjes en de oude takken. Zo heb je innovatieve activiteiten en meer volwassen activiteiten. Waar je volwassen activiteiten zo efficiënt mogelijk wilt doen, zijn de meer innovatieve activiteiten gebaad bij een trial-and-error of Agile aanpak. Deze activiteiten zijn meer chaotisch van origine, daar waar volwassen activiteiten meer lineair verlopen. Het gaat fout als je innovatie lineair gaat aanpakken, bv met het in een vorig blog al aangehaalde “Idear process.”

Denkt startup-goeroe Eric Ries daar heel anders over? “Als gevestigde bedrijven meer denken als startups, kunnen ze veel efficiënter werken”, zegt Eric Ries. Voor start-ups is logisch om in het begin alles innovatief aan te pakken, voor hun is alles in eerste instantie innovatie. Maar zoals ook Simon Wardley tijdens OSCON 2010 aangeeft, is het op termijn niet handig om lineaire processen te beheersen met een Agile aanpak of andersom.

Als je naar het groeimodel van Greiner kijkt zie je ook dat in eerste fase van zijn model de groei zit in creativiteit. Ieder groeiend bedrijf komt volgens Greiner steeds in een volgende crisis terecht. Pas als zij deze crisis weten te beheersen kan men verder groeien. Naarmate een bedrijf groeit worden er dus andere manieren van aanpakken van belang. Dat werd bevestigd door mijn bezoek laatst aan een jong sterk groeiend bedrijf. Ze zaten helemaal op de Agile aanpak en veel directe waarde voor de business werd gecreëerd. Maar ook zij merkten dat er een grens aan de Agile aanpak begint te komen.

Er is dus niks mis mee om gevestigde bedrijven meer te laten denken als start-ups. Maar dan wel voor hun innovatieve activiteiten en niet voor de lineaire. Ook in het artikel van Eric Ries gaat het over een innovatief proces, namelijk nieuwe product ontwikkeling. Zo heeft ieder soort activiteit zijn eigen aanpak nodig.

Net zoals wij de snoeischaar niet gebruiken om de ontluikende plantjes te verzorgen. Als daar al iets geknipt moet worden heb je daarvoor eerder een nagelschaartje nodig dan een snoeischaar.
De smaak van de moestuin hebben we inmiddels te pakken en zo hebben we afgelopen zaterdag ook een moestuin aangelegd in onze buurttuin.

Delen op:

“NIET rennen.” “STOP, kijk uit het is glad”

Ze horen me niet en rennen door naar de douche. De zwemles is afgelopen. Na 3 kwartier inspannend luisteren en oefeningen doen, mogen ze naar huis, naar buiten. De vrije zaterdag tegemoet.

“Alles waar je op focust wordt sterker, al zet je er een ontkenning bij”, zegt een collega naderhand. “Natuurlijk” denk ik: “Denk NIET aan een roze olifant”. “Waar DENK je nu aan?”

En zo las ik dit artikel over ergernissen. Een peiling: wat zijn jouw grootste ergernissen.
Ik moet heel lang nadenken, ergernissen…?

Het is veel leuker om na te denken over je eigen kwaliteiten. Vaak kennen mensen hun eigen kwaliteiten niet. Dingen waar je trots op bent, zijn vaak wat je geleerd hebt. Bijvoorbeeld iets wat je niet kon en door hard werken, oefening en training jezelf aangeleerd hebt. Maar is dat jouw kernkwaliteit?
Jouw kernkwaliteit is zó gewoon, zo gewoon dat iets lukt, dat je niet ziet dat het een kwaliteit is. Mijn moeder zei dat wel eens tegen mij, voor jou lijkt dat zo gewoon… Andere zien het vaak wel. Hoe kom je nou zelf achter die verborgen kwaliteiten. Daar waar je echt goed in bent.

Kijk naar iemand waar je je aan ergert, die iets doet wat jij nooit zou doen en echt allergisch voor bent. Zo ergerde ik me vaak aan hele gladde verkopers, bv. goed gebruinde makelaars, met strakke haren en pakken. Tot ik de kernkwadranten van Daniel Ofman leerde kennen. Want dat bleken mijn leermeesters.

“Leermeesters” zul je denken, ja leermeesters. En er is nog iets anders, dat wat je heel goed kan, wil je ook wel eens overdrijven. Dan wordt het teveel van het goede. Dat is je valkuil. Om daar niet in terecht te komen heb je hulp nodig. Maar even terug naar het begin, hoe kom je achter je kernkwaliteiten. Neem een ergernis, een echte allergie. En dat is heel persoonlijk. Want dit gaat over jouw kwaliteiten, dus neem een eigen voorbeeld. Waar erger jij je nu zo aan? Bij mijn gladde verkoper was het feit dat hij alles veel mooier maakt dan de werkelijkheid. Het positief tegenovergestelde van je allergie is je kwaliteit. Bij mij was dat feitelijkheid. Zo presenteer ik graag de dingen liefst zo feitelijk mogelijk. Liefst nog een beetje minder mooi. Mijn Heineken baas zei mij een paar weken nadat hij mij had aangenomen: “Je kan veel meer dan je hebt gezegd”. Logisch toch? Niet volgens Daniel Ofman’s kernkwadranten. Om effectief te zijn moet je niet 100% je kwaliteit doen, want dan beland je in je valkuil en ga ik mensen juist vervelen met allerlei juiste details. Je uitdaging is om 80% je kwaliteit te doen en 20% je allergie. Dan ontstaat de balans waarin je kwaliteit floreert.

De mensen waaraan je ergert worden dan je leermeesters, want zij kunnen juist goed wat jij ontbeert. Terug bij de gladde verkoper. Wat kan hij goed? Iets mooier voorstellen dan het is. Om mijn kwaliteit van dingen juist weergeven ook effectief over te laten komen. Moet ik juist niet te belanden in mijn valkuil en zo mijn boodschap te laten ondersneeuwen. Goed kijken wat mijn leermeester doen en de juiste feiten weten te verkopen, zodat mensen jouw boodschap ook geloven. En weg is de ergernis. Kernkwadranten invullen is leuk om het eens te doen. Ik heb het ook wel eens gedaan op verjaardagen. Hoe meer ergernissen hoe meer kwaliteiten en hoe meer leermeesters.

Bang dat je je eigen ergernis wordt. Echt niet. Al probeer ik voor mijn gevoel heel hard een gladde verkoper te zijn, zal ik waarschijnlijk nooit de 20% bereiken. Misschien niet eens de 10%. Het blijft natuurlijk wel je allergie. Er bestaat ook een kernkwadrantenspel. Iets anders van opzet dan mijn uitleg hierboven. Probeer gewoon wat jou ligt of kom eens langs.

“Rustig lopen, rustig lopen” en dat werkt wel. De kinderen veranderen hun pas en rustig gaan ze onder de douche. Alles waar je op focust wordt sterker, ook goede dingen.

Delen op:

…Boem.
“Euhh, naar de kant. Links, rechts, knipperlicht. Waar kan ik stoppen? Ok daar, in de zijstraat bij het benzinestation. Volgt hij? Ja, een witte sportauto…” deze gedachten schieten door mijn hoofd. Zojuist ben ik van achter aangereden, optrekkend bij een stoplicht. Gelukkig maak je dit niet iedere dag mee. Toch weet je precies wat je moet doen, toch?

“Mijn schuld. Goedemiddag, heeft u een schadeformulier, en een pen? Ik moet naar het vliegveld, kunnen we dit snel afhandelen?” Uit het dashboard kasje pak ik het schadeformulier en de pen. Het schadeformulier wordt snel ingevuld.
“Heeft u een schroevendraaier?” “Ik kan mijn wieldoppen er niet afkrijgen.”
“Wieldoppen?” Oh, dit is iemand anders. Een vrouw is komen aanlopen en ik geef haar een schroevendraaier. We gaan verder met het afhandelen van de schade.

Calamiteiten, ze komen altijd onverwachts. Bij een aanrijding met alleen blikschade is dat nog relatief simpel:
Situatie overzien.
Iedereen veilig? Niemand gewond?
Auto’s aan de kant.
Schade opnemen en afhandelen.
En weer verder.

Bij wat bedrijfscalamiteiten werkt dat eigenlijk precies zo.
Situatie overzien, mensen veilig. Schade opnemen en afhandelen. En weer verder.
Zo simpel als het klinkt, zo chaotisch is vaak de werkelijkheid.
Wat moeten we doen? Wie is verantwoordelijk? Wie moeten we waarschuwen? En wat nu? Hoe gaan we verder…?
Wat helpt, is zorgen dat je goed voorbereid bent. Maar hoe bereid je iets voor of iets wat je van te voren niet weet? Bij een aanrijding met alleen blikschade is dat te overzien.
Papieren bij, pen bij en weten wat je moet doen. Toch gaat het hier al vaak moeizaam.
Heeft u een Europees schadeformulier in de auto liggen? En een pen? Auto- en verzekeringspapieren altijd bij u?
En een schroevendraaier? O nee, dat was iets anders

Bedrijfscalamiteiten zijn vaak complexer en de voorbereiding ingewikkelder.
Vaak splits men de zaken in crisismanagement en continuïteitsmanagement. Oplossen en verder gaan. Coördinatie wordt dan belangrijk, als de mensen veilig zijn wil je ook graag verder gaan.
Voor crisismanagement is vaak wel iets geregeld, soms niet helemaal perfect. Zo stonden we eens bij een oefening lacherig met z’n allen in een school. In de school wist niemand dat ze verzamelpunt waren voor het naastgelegen bedrijfspand. Continuïteitsmanagement is vaak een ondergeschoven kindje. De blik van veel bedrijven is gericht op innovatie, nieuwe business en ‘time to market’, de concurrent verslaan. Een calamiteit is vaak ver weg. Het komt als je het niet verwacht.
En dan, achteraf, is er animo om zaken te regelen. Vaak is het voorbereiden op de ramp die net geweest is , niet op de ramp die nog gaat komen. Zo kom je als consultant dus vaak binnen na een calamiteit. Dus we gaan eens stevig analyseren wat er allemaal mis ging. Dat urgentiegevoel kunnen we nu gebruiken om een aantal zaken goed te regelen. Liefst zo snel mogelijk want gelukkig vergeten we vervelende zaken snel. En gaan weer over tot de orde van de dag, in de slag met de concurrent.

Binnen enkele minuten zoeft de witte sportwagen weg. Alles netjes geregeld.
“Wees hoffelijk, blijf kalm..” lees ik nu pas op het schadeformulier.
Hoe te handelen leer je niet van een formulier. Ervaring helpt, maar die heeft niet iedereen.
Voorbereiden en trainen blijft dan over. Neem u daar de tijd voor?

Delen op:

Heeft u wel eens iemand van Schiphol gehaald die u niet kende? Met alleen een beschrijving of een foto? Of zoekend naar je vrienden op een festival waar duizenden bontgekleurde mensen rondlopen? Je weet dat ze er zijn, maar langzamerhand, kijk je wanhopiger rond. Op zoek naar dat ene bekende gezicht.

Zo voel ik me soms als ik naar Infographic kijk. Al die data, soms schots en scheef weergegeven. Waar is hier de boodschap? Alles lijkt te mogen, en in het geweld van informatie delen sneuvelt de boodschap vaak als eerste.

En dat terwijl wikipedia zegt: Information graphics or infographics are graphic visual representations of information, data or knowledge intended to present complex information quickly and clearly.

Ook dit blog over infographics constateert dat veel infographics een bonte data verzamelingen zijn en komt met één boodschap: “Begin niet met je data“.

“Wat wil je hiermee vertellen? Denk je dat je boodschap zó overkomt?”
“Maar wat, alles staat er toch, ze kunnen toch lezen…”
“Een affiche is geen boek of een puzzel, van afstand moet je boodschap aantrekken, zodat je uitgenodigd wordt de detail van dichtbij te gaan lezen.”
“Kom laten we samen gaan zitten…”

Geen discussie van vorige week, maar eind jaren ’70. Tijdens mijn studie had ik een zeefdrukkerij opgezet. Dit als reactie op mijn ergernis van de vele goedbedoelde affiche overladen met informatie, waarbij de boodschap mijns inziens verloren ging.

Met datzelfde gevoel kijk ik nu naar de stortvloed aan infographics die de laatste tijd over ons uitgestrooid wordt. De meeste Infographics vind ik bar slecht. Te rommelig, vol met data, zonder dat het totale beeld de boodschap brengt.

De boodschap in de hier boven aangehaalde blog: “Begin niet met de data” is een negatieve uiting, Ik zou willen zeggen:”Begin met je boodschap.”
Creëer eerst in je hoofd of op papier een beeld van je boodschap. Je zou een metafoor kunnen gebruiken. Metaforen refereren aan iets wat iedereen meteen herkend en dat plak je dan op jouw boodschap. Zoals ik aan het begin van de blog het beeld creëer van een heel druk festival waar ik op zoek ben naar dat ene bekende gezicht. Dat beeld van je boodschap moet op afstand herkend worden en aantrekkelijk zijn om in te zoemen op jouw boodschap. En daar komt jouw data dan om de hoek kijken. Bij het in zoomen op, of het uit zoomen van jouw infographic moet de data een duidelijk beeld van de onderbouwing van jouw boodschap zijn. Eigenlijk net als bij affiches in de jaren 70. Die hingen op straat, trokken de aandacht en dan pas kwam je dichtbij om te lezen.
Nu is het niet anders. Tussen alle andere informatie op Internet moet jouw beeld de lezer aantrekken om op jouw infographic in te zoemen. Met als bijkomend voorbeeld dat als je hem voor je doelgroep laat uitprinten om op te hangen, het ook goed werkt als affiche.

Resumerend neem je de volgende stappen: :
1: “Begin met je boodschap” Zorg dat je een goede boodschap heb die waard is om te delen. (Shareability)
2: Maak een aantrekkelijke verbeelding van je boodschap die in één oogopslag duidelijk is. “Het beeld op afstand.” (Design)
3: Verwerk je onderbouwende data in je Infographic, laat “het beeld van afstand” intact of versterkt worden door je data. (Data)
4: Van dichtbij moet je onderbouwende data goed leesbaar en logisch opgebouwd zijn, zodat het leest als een goed verhaal.(Story)

Het klopt met het plaatje dat een collega laatste deelden. Zie de woorden tussen haakjes hierboven en de dik gedrukte woorden hieronder:

Als laatste heb ik nog gezocht naar in mijn ogen goede infographic. Echt tevreden ben ik niet maar deze verzameld op mijn Pinterest bord komen in de buurt.

Ben jij het eens of oneens met mijn zienswijze over infographic? Laat het weten als reactie hieronder. Heb jezelf voorbeelden van goede infographic, deel ze met mij. Dank je wel.

Delen op:

De kamer is leeg. Hier beneden is het stil. Boven slaapt iedereen nog op dit vroege uur in de ochtend. Mijn hoofd zit vol, vol met gedachte. Solliciteren, de mail aan …, en straks de kinderen weer naar school, de vakantie is voorbij. Maar nu nog even niet. Ik schrijf  ‘dingen die niet kunnen wachten’ op een lijstje, voor straks. Langzaam raakt mijn hoofd leeg van dringende zaken. Dan pak ik mijn onderwerp. Wat weet ik er eigenlijk van? Ik lees wat op het Internet: “Ah dat is ook interessant”. Al snel slaat de afleiding weer toe. Ik plot het in Evernote, mijn bak van gedachten voor later. Ik keer weer terug naar de rust en begin te spelen met mijn idee. Dan voel ik het potlood bewegen, de eerste lijnen op papier.

Mijn vorige blog als oproep aan IT architecten om te stoppen met vertalen en eerst een gemeenschappelijk beeld te creëren, leidt tot discussies in de verschillende linkedIn forums. Het gemeenschappelijk beeld staat centraal in deze discussies. Een gezamenlijk beeld: kan dit wel, wil ik dit wel, is de teneur van de reacties. Een stap verder – Hoe werkt verbeelding van een gezamenlijk beeld, komt nog nauwelijks aan de orde.

In een groepssessie waar ik aan deelnam, gebeurde het als volgt:
Iedereen is fel in gesprek, de kamer bruist van energie. We zitten duidelijk op het goede spoor maar we kunnen het nog niet benoemen. Ik merk dat ik afdwaal in mijn gedachte, ik zie iedereen praten, inclusief mijzelf. Slechts flarden van het gesprek dringen in mijn hoofd. Daar dansen ze rond en vormen ze langzaam een beeld. Eerst vaag en alleen met contouren, maar langzaam komt het helderder naar voren. Als ik het uitspreek, zit ik weer midden in het gesprek. “Wat een goed idee, daar gaan we mee door, Laurent’s idee”. “Nee hoor, dat is niet van mij. Ja, voor een stukje, maar ook een stukje van … en van …” Ze horen mij al niet meer. En ze zijn volop aan de slag met ‘mijn’ idee.

Mijn creativiteit is vaak het koppelen van gedachten. Hoe werkt dat nu, vraag ik mij al tijden af. Onderaan in de vorige blog somde ik mijn inspiraties op. Als puzzelstukjes die mij helpen een beeld te vormen en te begrijpen hoe het werkt. Deze week kwam daar weer een stuk van de puzzel bij. In een artikel dat een collega deelde zaten 2 video’s over linker en rechter helft van ons brein. Niet de traditionele verdeling in beredenerend en verbeelding. Daarvoor heb je beide helften nodig aldus Iain McGilchrist.

Rechterdeel van ons brein gaat veel meer over context, alert voor het onbekende en linkerdeel is meer gespecialiseerd in detail van het bekende, met patronen die versimpelen en die heden verleden en toekomst koppelen. Zie Iain McGilchrist’s voorbeeld van het vogeltje. Meer nog trok mij de boodschap die ik in beide video’s las. De westerse wereld is te ver doorgeslagen in gebruik van onze linkerkant. De patronen die we begrijpen en waar we alles in willen vatten. Jill Bolte Taylor’s in haar video “stroke of insight” doet zelfs aan het eind een emotionele oproep met als strekking: “Hoe meer tijd we in onze rechterhelft door brengen hoe meer vrede we uitstralen en hoe vrediger de wereld wordt”.

Jill Bolte Taylor – Stroke of insight (minuut 17:52):

Hoe kom ik tot een beeld? Misschien tijd doorbrengen in mijn rechter hersenhelft?

Mijn tekening is bijna af. Ik oefen mij in de essentie weergeven van problemen die bedrijven in het nieuws ondervinden. Deze keer ProRail/NS.

“Oeps is het al zo laat”. Vlug maak ik iedereen wakker, de dagelijkse routine begint.

Delen op:

Stop met vertalen,
maak eerst een gemeenschappelijk beeld.

“Ieder heeft zijn eigen model van de aankomende verandering, in zijn eigen taal, soms zelfs prachtig gevisualiseerd.” Aan het woord is Frans van Koppen Bedrijfsarchitect bij Ordina.

“Business modellen, bedrijfskundige modellen, financiële modellen, data en informatie modellen, applicatie en procesmodellen, etc. Al deze modellen gaan over dezelfde (toekomstige) werkelijkheid. Ieder model heeft een andere kijk op die werkelijkheid. Goed voor de stakeholders en voor het kunnen begrijpen van de bestaande situatie en het kunnen beheersen van de verandering. De gemeenschappelijkheid verliest men echter nog wel eens uit het oog.
Die gemeenschappelijkheid zou je in één keer in één taal willen borgen. In de praktijk gaat iedere opsteller weer op zijn eigen wijze aan de gang. De opstellers kijken wel naar elkaars modellen en nemen wel dingen over, maar daarbij vertalen ze ook. Als het eenmaal vertaald is, bekommert ieder voor zich niet meer over het consistent houden van de modellen. Dat kost teveel tijd en teveel communicatie.” Soms neemt een enterprise architect het vertalen in de hand om de verbinding te leggen tussen al die beelden van de werkelijkheid.

Aan tafel met de leden van de werkgroep Visuele Enterprise Architectuur, die ik niet allemaal ga noemen. We vallen midden in een discussie over verbeelding van verandering, één van de onderwerpen van de werkgroep voor 2015.

“Als we eenmaal een gezamenlijk beeld zouden kunnen creëren, bv een bedrijf als tandeloze leeuw. Zou een ieder zou dan vanuit zijn vakgebied kunnen redeneren hoe de leeuw een kunstgebit krijgt
(of een spuitje).”

“Waar ik nog mee worstel, mag het beeld in de loop van de tijd evolueren of moet het juist een sterk anker zijn. Het beeld van de tandeloze leeuw is volgens mijn zo’n anker. Dat ga je niet omvormen naar een tandeloze cavia of olifant of mijn opa (zalig is zijn ziel). Maar misschien een tandeloze griffioen zou weer wel kunnen??”

“Laat ik het uitbeelden als een rollende bal, bij voetbal of een ander balspel waar de bal uiteindelijk in het doel moet komen. Je kan een rechte lijn naar het doel trekken en van te voren alle stappen bedenken die je moet afleggen om bij het doel te komen, maar we weten dat het zó niet werkt. De verandering is dus dynamisch al blijft het wel een bal. Onze bewegingen dus steeds bijstellen naar mate de positie van de bal verandert. De consequenties die dat dan heeft voor de afzonderlijke vakgebieden zou dan iedere speler in termen van de bal en zijn positie weer terug kunnen geven aan dat gemeenschappelijke beeld. Zodat de anderen deze consequenties kunnen doortrekken naar hun eigen vakgebied. Zo blijft iedereen gericht op de bal en het doel en kunnen we uiteindelijk scoren.”

De werkgroep vraagt zich af hoe we dat creëren van een gemeenschappelijk beeld in de vingers kunnen krijgen. De werkgroep denkt hardop:

“Design thinking” dat hebben we nodig.” “Een proces om tot de verbeelding van de verandering te komen. Dan Roam beschrijft in zijn boek “Back of the Napkin” welk proces hij gebruikt om business veranderingen te visualiseren: Look – See – Imagine – Show

“We kunnen ook kijken hoe product designers dat doen, in onze inactieve sessie bij het LAC hebben al in hun wereld gekeken en ik zou best meer willen weten, ze kennen daar veel meer processen, bv ‘The Seven Universal Stages of Creative Problem-Solving‘, outlined by Don Koberg and Jim Bagnell.”

“Of deze?: Government Digital Service Design Principles.”

“OK we gaan ons komend jaar verdiepen in:
‘Welk proces kunnen we gebruiken bij het creëren van één gezamenlijk beeld als communicatie middel voor alle stakeholders van de verandering’.”

“En welk proces heb jij bewandeld bij het creëren van de visualisatie voor dit blog?”

“Ik? ‘Een proces’ gebruiken voor creatie? Weet je wie mijn gevoel daarbij goed verwoord;
Simon Wardley tijdens OSCON 2010 (‘an idear process’ minuut 21:28):

Mijn inspiratie bij creatie?
John Cleese: Jezelf ruimte en tijd geven om te spelen met het idee.
NLP: Vanuit verschillende gezichtspunten.
Steven Johnson: Mijn hunches combineren met die van andere.
Peter Skillman / Tom Wujec Prototyping, gewoon beginnen (bv. met tekenen)

TIP van een werkgroep lid Bob te Riele:
“Iedere bèta zou dit boek eens moeten lezen, ‘Het exacte verhaal’ van Ionica Smeets.”
 
Delen op:

“Ik zag je aankomen, hier in mijn kantoor, kijk ik uit op de ingang.”
“Je zit hier mooi, lekker veel licht.”

Op bezoek bij Maarten Stolk, ontwerper van “narrative environments”, ruimtes die een verhaal vertellen. Hij is een beelddenker en zegt: “ik laat me inspireren door beelden, bv. op Pinterest”. Gewoon kijken welk beeld je aanspreekt en dan kijken naar het verhaal daar achter, en vaak klopt het dan.

Maarten heeft een nieuw beeld voor mij. Bij de open coffee raakten we in gesprek en mijn verhaal inspireerde hem. Hoe ik mensen bij elkaar breng en samen de oplossing laat ontdekken, die ze eigenlijk al kennen. Hij zag me al staan, in een bedrijf, vertellend. Maar er ontbrak nog iets aan. Dat wil hij graag met mij delen en daarom drinken we een kopje thee in zijn studio.
Zijn idee ga ik uitwerken en hou ik nu nog even voor me.

“Kijk, hier zie je wat ik bedoel”, zegt Maarten. Hij laat me de video van Steven Johnson zien. Hoe ideeën langzaam gevormd worden, vaak door stukjes idee van andere samen te voegen.
Where good ideas come from by Steven Johnson.

In de video gebruikt Steven Johnson “Collisions”.

Schilpadden – collisions?
Collisions komt toch een beetje over als Bam, en de 2 schildpadjes knallen op elkaar. En Wham het nieuwe idee is gevormd. Steven Johnson zegt juist is dat meerdere ideetjes (hunches) samensmelten. Samensmelten of groeien…

Ik zoek in mijn hoofd, …treinrails?

Riviertjes?

Bomen, bomen die vergroeien. Bomen die iets nieuws creëren: Een brug

Hier kan ik me iets bij voorstellen en het blijkt nog te bestaan ook:

En de hunch(ideetje) van Maarten?
Er groeit iets in mijn hoofd. Inmiddels heb ik beloofd het voor onze volgende ontmoeting uit te werken tot iets fysieks. Wil je het ook eens proberen? Kom gezellig bij mij op de thee of koffie en ontmoet mij of andere mensen op een open coffee.

 
Delen op:

“Pappa wat teken jij?”
“V&D”.
“V&D?”
“Ja die grote winkel in de stad waar het zo slecht mee gaat”.
“Welke?”
“Je weet wel die hele grote in de stad”.
Ik kan mijn zoon van 12 moeilijk duidelijk maken welke winkel ik bedoel en al helemaal waarom ik daarover zou tekenen. Dan eindelijk zegt hij: “Oh die, waar we ooit eens geweest zijn… “

“Hoe zou jij de huidige situatie bij V&D visualiseren?”.
“V&D?”
“Ja gewoon als oefening”.
“Een metafoor voor een bedrijf of de problemen bij een bedrijf als basis voor jouw visualisatie”.
Aan de lijn met Mark Paauwe in gesprek over het visualiseren van een bedrijf of de problemen daar.
Eerst maar een googelen waardoor het mis ging. Afslag gemist. Op de klippen gelopen. Geen duidelijke koers …

De eerste schetsen zijn zo gemaakt. Zijn dit nu de metaforen waar ik naar op zoek was? En wat moet er op de ijsberg staan? John Cleese galmt in mijn hoofd: “durf te spelen met een idee”.

V&D, waar ging het mis? In mijn jeugd was ik er kind aan huis. De roltrappen, dat was iets bijzonders. Je had er van alles, servies, schoenen, camping spullen, de schoolcampus en speelgoed.
“Mama ik moet plassen”.
“Even op het bord bij de roltrap kijken op welke etage de WC is”.
V&D alles was er.

Dan vind ik in dit artikel met een tabel van finno, waarin vier (online)warenhuizen vergeleken worden. Een tabel, kan ik dat visualiseren?
Een infographic? In de opeenvolgende versies liet ik steeds meer informatie weg…

En?
Ik stuur Mark de eerste 2 schetsen. Naast zijn opmerkingen zegt hij:
“Ik zou jou weleens ProRail willen zien tekenen”.
“ProRail?” Dat wordt weer googelen.

Iets voor jou? Moeilijk? Deel jouw schetsen met mij. Ter inspiratie nog een video van Dan Roam de schrijver van “The Back Of The Napkin”:

Delen op:

Pap, kijk uit waar je loopt. Je trap op meneer Lego.
Op wie? Ze luisteren al niet meer en gaan helemaal op in hun verhaal. Ze bouwen niet alleen met Lego. Er worden hele verhalen nagespeeld.

Lego inspireert niet alleen kinderen. Collega-architect Bart den Dulk schreef: Lego voor enterprise-architecten? Met vele toepassingen geïnspireerd op Lego. En afgelopen week in een uitzending van VPRO Tegenlicht (minuut 14:27 – 16:06), gebruikt David E. Weekly, (Google product manager) Lego om te beschrijven wat er in je hoofd gebeurt als je in een flow komt tijdens het programmeren.

Wat is er nu zo inspirerend aan het gebruik van Lego binnen de ICT?

• Het visuele aspect? Zaken uitbeelden die mensen herkennen, zoals The Guardian quiz, de grote incidenten bij Incidentcity en de sprekende toepassing van het consortium, allen in Barts artikel.
• Het standaardisatie aspect? Ondanks hun verschillen blijven de blokjes herkenbaar als Lego.
• Het verbindingsaspect? De blokjes passen altijd op elkaar.

Voor mijn kinderen is het duidelijk: Het past zo lekker in elkaar, je kan er allerlei dingen mee bouwen en uren lang mee spelen en fantaseren.

Binnen ICT wordt vaak de nadruk gelegd op het standaard zijn van de bouwblokken. Ook Bart haalt dit aan: ”Belangrijkste constatering voor mij is iedere keer toch weer hoezeer de creativiteit wordt geprikkeld op basis van zeer sterk gestandaardiseerde bouwblokken.” En “Een daaropvolgende constatering is dat ICT afdelingen binnen organisaties zich veel meer moeten toeleggen op het aanbieden van lego-blokjes”. Enig Googelen levert vele bedrijven op die, vaak in samenspraak met Cloud computing, het gebruik van standaard bouwblokken sterk aanprijzen. Het meest uitgesproken voorbeeld hiervan is Itility. Het waarom blijft vaak onuitgesproken. De metafoor met Lego zoals kinderen dat ervaren lijkt hier al rotsvast verankerd.

Overtuigd? Ik niet, zeker ik zie de voordelen van standaardisatie. Vooral in het verminderen van beheersinspanning. In mijn werk bij Heineken zag ik liever minder merken en types laptops, dan meer. Zo was installatie, onderhoud en troubleshooten een stuk eenvoudiger te organiseren. Ook het bouwen van functies ter ondersteuning van de business is een stuk makkelijker met gestandaardiseerde blokjes, maar ziet de wereld er zo uit?

Voor het visualiseren van ingewikkelde zaken is Lego, met zijn versimpeling van de werkelijkheid, een uitstekend middel. Maar die Lego metafoor doortrekken naar de werkelijke wereld en alles met gestandaardiseerde blokken willen bouwen? Volgens Lakoff en Johnson* is de bouwblokkentheorie, waarbij de wereld bestaat uit objecten met goed gedefinieerde eigenschappen gebaseerd op de mythe van objectivisme**. Lakoff en Johnson stellen dat wij (mensen) de werkelijkheid creëren in interactie met die wereld. Dit wordt ook nog eens verwoord door Arthur van Hoff (Serieel ondernemer) in de boven aangehaalde uitzending van VPRO Tegenlicht (minuut 44:38-45:16)
“One thing you are going to ? realize is that people live in a virtual reality. What you see is not what you actually see, it is what you imaging the world to be like. The world is in your head, it is not literately out there. You only see colors in a very small part of your vision. And your hearing? You hear everything…, but you only hear me speak, right? But you don’t hear the background noise, so there is a lot of filtering going on. And you build this concept of the world that is your representation of the world. That sort of ability to create a reality is very profound in human beings.”

Het is goed je te realiseren dat het streven naar een blokkendoos, die bouwen zo eenvoudig maakt, soms meer werk is dan waarvoor je de blokkendoos wilt gebruiken. Je komt al een heel eind als je zorgt dat de in- en uitgangen van je blokjes goed gestandaardiseerd zijn. Zeg maar de connecties pinnen van de Lego. Dit zie je ook mooi terug in het filmpje Why Enterprise Architecture? uit het artikel van Bart. Waar de blokjes precies passen maar van binnen allemaal anders uitzien:

Lego, het blijft inspireren zeker bij visualisaties. Ik heb dan ook meteen Lego Designer gedownload om daar eens mee te spelen. En mijn kinderen? Die leggen alle blokjes apart die niet passen, dat is de afvalberg zeggen ze, dan hebben deze nep Lego-blokjes toch nog een functie in het spel.

*Lakoff en Johnson “Metaphors we live by”
** Wetenschappelijk-filosofische opvatting dat de wereld principieel of daadwerkelijk objectief te kennen is en niet beïnvloed wordt door het subject (bron http://nl.wikipedia.org/wiki/Objectivisme)

Delen op:

Die video, ik mis de passie. Zo’n simpel tekeningetje met IST en Soll* en de weg daartussen. Is dat de kracht van visualiseren? Ik snap het niet. Wat draagt de visualisatie bij aan haar verhaal? (* huidige en toekomstige situatie)

Wat mij juist aanspreekt is de onderbouwing, waarom je visualisaties moet gebruikten. Daarnaast het vertalen naar een collectief nagestreefde verandering (het voorbeeld van de CEO) Kortom, de argumenten die worden aangedragen, geven precies aan waarom visualisaties wel kunnen werken, waar tekst (gesproken of geschreven) tekort schiet, zegt mijn collega-architect Bart den Dulk.

Bart stuurt mij de link naar deze video met zijn tekst:
Waarom visualisaties gebruiken? Daarom!

Hoe wij anders naar deze video kijken!
Waar hij de onderbouwing waardeert, kijk ik vooral naar de tekening en wat die bijdraagt aan haar verhaal en wat zij beweert. Dat je door een plaatje te schetsen 1 van de 9 kunt worden die wel zijn leven gaat veranderen. Mensen zijn daar nauwelijks toe in staat, zegt zij, zelfs bij levensbedreigende situaties.

Als je echt een ander beeld kan creëren van je leven kan dit in mijn ogen aanzetten tot verandering. Lakoff en Johnson onderbouwen in “Metaphors we live by” hoe dat werkt. Hoe beelden* je in een andere werkelijkheid kunnen zetten. Zij geven daar ook leuke voorbeelden van. (*metaforen, zijn voor mij beelden in je hoofd). Belangrijk is daarbij wat ‘de werkelijkheid’ is en of ‘absolute werkelijkheid/waarheid’ bestaat. Lakoff en Johnson onderbouwen dat wij (mensen) die werkelijkheid creëren in interactie met die wereld. En dus afhankelijk van die interactie jouw eigen werkelijkheid ontstaat. Wij begrijpen de wereld door de betekenis die metaforen ons geven, aldus Lakoff en Johnson.

De crux voor mij is: hoe creëer je nu zo’n nieuw beeld voor jezelf? Vaak zit je zo sterk in het heden en bepaald je huidige zienswijze je denkkader. Patti Dobrowolski (en ook Lakoff and Johnson) zeggen hier weinig over, behalve begin te tekenen. En misschien moet je wel gewoon beginnen. Dus dat ga ik proberen, gewoon beginnen met tekenen.

Het blijkt dus toch een inspirerende video, want hoewel ik haar voorbeeld niks vind, blijft het wel in mijn hoofd zitten. En heb ik de volgende tekening gemaakt.

Is het gelukt? En dan bedoel ik niet de tekening. (Al herkennen mijn collega-architecten vast de eerste tekenles die wij gehad hebben :-)) Het voelt wel zo. De tekening hangt nu boven het trapgat en iedere morgen als ik naar beneden kom zie ik de toekomst waaraan ik werk. En laatst zei mijn vrouw: “kom even naar me zitten op de trap…, even naar onze toekomst kijken.

Delen op:

Sacagawea gids over ongebaande paden…….

Waar nu heen? De expeditie kijkt uit over dit wilde en onontgonnen land.
Ze kijk goed om zich heen, luistert…
Neemt de omgeving in haar op.
Vertaalt de verhalen van de lokale bevolking
Visualiseert in haar hoofd de verschillende opties.
Verhalend spiegelt ze een landkaart voor met een pad naar de bestemming
Ze wijst de weg door het onbekende land.

Sacagawea was een indiaanse vrouw uit de Shoshone-stam. Haar man en zij werden vanuit Fort Mandam gerekruteerd voor de expeditie van Lewis en Clark. Ze vergezelden deze expeditie als tolk en gids tijdens het verkennen van het westelijke deel van de Verenigde Staten. Ze werd in de Verenigde Staten een symbool voor de vrouwenemancipatie en haar beeltenis staat sinds 2000 op de voorkant van een van de actuele munten van één Amerikaanse dollar.

Die passie voor het onbekende deel ik met Sacagawea, niet bang zijn om nieuwe wegen in te slaan. De stappen te gebruiken die ik hierboven aan Sacagawea heb toegeschreven. Bij Heineken pakte dat goed uit. Hier kreeg ik de ruimte om mijzelf en de afdeling te ontwikkelen. Bij HP kreeg dit een succesvol vervolg als consultant met de meest uiteenlopende trajecten, van grote migraties en transities tot het bedienen van de kleine IT afdelingen met proces of infrastructuur vernieuwing.
De rode draad: het onbekende, niet bang zijn nieuwe wegen in te slaan en mensen leiden op weg naar het doel.

Hoe bereid je zo’n reis door het onbekende nu voor? En wat is er zo leuk aan.
Leuk is te vertrouwen op die goede afloop. En dat het lukt dat gevoel over te brengen aan iedereen. Eindigt zo’n reis precies zoals we van te voren gepland en bedacht hadden? Nee, natuurlijk niet. Niemand overziet de toekomst. De spanning in de voorbereiding van de reis zit hem tussen het tot in de puntjes voorbereiden van je reis en te proberen je tegen alle mogelijke obstakels in te dekken. Of je voorbereiden met een zo flexibel mogelijke houding, een aantal tools die je helpen ontdekken en te leren van je reis. Kies je dan voor een van de twee? Nee, dat hangt ook sterk af van de mensen die meegaan op reis en hoe onbekend het land is dat je betreedt.

Ik heb veel business continuïteit programma’s gedaan, waarin het ene bedrijf koos voor slechts een klein team van manager die in tijden van crises alles pas dan zouden bepalen. Een ander bedrijf koos juist weer voor een ter degen geanalyseerd en beschreven BCM plan. Het een is niet perse beter dan het andere. Waar durf jezelf de reis mee aan te gaan? Belangrijker is dat vaak de neiging bestaat om je vooral voor te bereiden op de ramp die geweest is en niet op de ramp die gaat komen.
Vandaar dat ik vooral adviseer zoveel mogelijk ‘responsiviteit’ in te bouwen, waarbij je leert ingaan op wat de situatie vraagt. Bij het voorbereiden van een reis door het onbekende ligt er dus een balans tussen goed voorbereiden en een flexibel team samenstellen. Natuurlijk gebruik je de informatie en ervaring voorhanden en misschien graaf je ook nog wat dieper, maar je gaat ook op weg als je nog niet alles weet. En je leert skills te gebruiken om ongebaande paden te volgen.

Over die skills die ik bij mezelf ervaar, komt nog een volgend blog, Dan bekijk ik waarom de afloop van mijn projecten, trajecten over ongebaande paden, zo opvallend vaak goed aflopen. Wat doe ik dan, welke eigenschappen en tools gebruik ik daarbij? Voor mijn gevoel gaat het vaak het als vanzelf en is in mijn ogen vanzelfsprekend. Wat is mijn werkelijke waarde? Als voorbeeld, bij een groot transitieproject diende ik bij de projectmanager een verzoek in het project te verlaten Ik dacht geen waarde meer toe te voegen. “Jij krijgt antwoord op een vraag, en ik niet” zei de projectmanager, toen hij mijn verzoek afwees. Een tipje van de sluier, passie is één van die skills, de wil om met het doel voor ogen de eindstreep te willen halen.
Passie? Sacagawea kreeg de kans om zich aan te sluiten bij de stam waar ze ooit geboren, nu geleid door haar broer, toch verkoos haar pad te vervolgen met de expeditie van Lewis en Clark

Als afsluiting dit grappige feit dat ik ontdekte:
Af en toe begeeft een overheid zich op ongebaande paden: ICT regie zet kabinet op ongebaande paden. Hoe dit verder verlopen weet ik niet, de website link komt nu uit bij een aanmeldingsformulier voor Amici Psychologen http://www.ict2030.nl/

Delen op:

Je suis Charlie.

Onbedaarlijk staar ik in de diepe.
Ik sta op de rand van het ravijn.
Waar moet ik heen…

Het uitzicht is prachtig, de omgeving schittert.
De zon fonkelt in het water, heel ver in de diepte.
Ik heb hoogtevrees… Wat moet ik doen?

Dat hopeloze gevoel, die leegte in mijn maag, dat zweet in mijn handen voelde ik woensdag.

Alles wat ik hierna schrijf is banaal vergeleken bij dit diep trieste gebeuren.

In mijn wereldbeeld wordt de hofnar niet vermoord.
Twijfelen aan mijn visie doe ik niet, ik heb hem wat scherper opgeschreven.
Maar hoe maak ik dat ooit waar, als mensen zulke dingen doen en onbereikbaar lijken voor reden.
Mijn missie is verbinden, maar hoe? Zij streven naar scheiding van gelovigen en ongelovigen.
Ze zijn niet mijn doelgroep en ik richt me niet tot hen. Mijn werk ligt op een ander vlak, toch raakt het mijn ziel.

Verbeelding is mijn hoop.
Beeldspraak kan een nieuwe betekenis geven. Beeldspraak laat je niet alleen een andere kant zien, maar plaatst de dingen soms bijna letterlijk in een nieuw perspectief. Heerlijk om dit deze week, dan weer te lezen en bevestigd te zien in ‘Metaphors We Live By‘ van Lakoff en Johnson uit 1980. Het mooie voorbeeld dat zij geven zal ik jullie onthouden, misschien een andere keer.

Wat rest is stilte, de stilte van de tocht.

Delen op:

Is er iets mooier en of rustiger dan een strandwandeling over het Scheveningse strand. In de koude winterlucht met de ondergaande zon aan de horizon. Je lief aan je arm en de kinderen om je heen. Je handen en je oren zijn koud maar je hebt het lekker warm van binnen. Een inspirerend moment en een mooi begin van het nieuwe jaar. Kon het altijd maar zo zijn.

De jachtige wereld lijkt vergeten, de stad is even heel ver weg. Toch is het soms moeilijk om te gaan, het lijkt zo zinloos als je druk bezig bent. Deze mail moet ik nog beantwoorden en dit stuk moet ik nog even doornemen. Er moet nog zoveel gebeuren, er is geen tijd om even niks te doen.

Toch is even wegdromen soms heel verstandig en helpt het ons ingewikkelde problemen op te lossen zegt Prof. Kalina Christoff al in 2009 naar aanleiding van een studie over de activiteit in ons brein gedaan met een MRI scanner. Het is ook mijn persoonlijke ervaring als consultant, de rust bewaren en zaken die op mij afkwamen op mijzelf te laten inwerken. De werkelijke oplossingen kwamen dan als vanzelf. Dit vergt wel enig vertrouwen in je eigen oplossend vermogen en standvastigheid om je niet mee te laten slepen in de waan van de dag.

Dat je zoiets kan leren heb ik ervaren in 2007 toen ik van mijn toenmalige coach Steffan Seykens mij er op wees, dat alles waar je op focust sterker wordt. Ik was gewend me ergens in vast te bijten om het opgelost te krijgen. Ik leerde om dingen ook eens in alle rust vanop een afstand te bekijken. Daarbij ervaar ik iedere keer weer dat er verrassende oplossingen komen. Steffans boek “Leerling in Leiderschap” geschreven als een roman hielp me verder op weg het vertrouwen te vinden en de rust te nemen die nodig is om de juiste weg in te slaan. De vasthoudendheid bleef, de rust kwam erbij.

Dezelfde rust die je vindt op het strand in de winter, lekker lopen, letterlijk uitwaaien. En dan lekker aan de warme chocolademelk.

ps.
Steffan Seykens heeft een nieuw boek: ”Dit boek, Cirkel van verandering, biedt een pragmatische aanpak om het eigenaarschap en de zelfsturing binnen teams en organisaties te versterken.” aldus de beschrijving op managementboek.nl. Daar zelfsturing en visualisatie mijn kernbegrippen zijn ga ik dit zeker lezen en kom ik hier later op terug.

Delen op:

Wij hebben nog sneeuw. 2 grote ballen. De rest van de straat is schoon, niets meer te zien. Na weken van wachten ging het toch onverwachts sneeuwen in Scheveningen. Mijn kinderen lieten er geen gras over groeien en gingen gelijk aan de slag. Kom op, we moeten weg, de bus vertrekt zo. Nee hoor dit kon niet wachten.

1. De kans pakken als die voorbij komt.

Luisterend naar de Top 2000, komen de lijstjes voorbij. Zo op het eind van het jaar, de de tijd om je lijst op te maken. Wat zijn jouw favorieten van dit jaar.

2. Je blikveld veranderen geeft een andere kijk.
Bezoek eens een boerderij of ga eens kijken in een ander werkveld. Bekijk je eigen Work-Life Balance eens met een andere blik. Wat is nu werk en wat niet? Als verkoper van mezelf, op zoek naar nieuw werk stel ik die vraag regelmatig. Is dit wel de juiste vraag? Dit artikel geeft een goede richting. Wat helpt mijn productiviteit het meest: “gezond leven en eten”. Leven is werk, gezond eten is werk, rusten is werk…

3. De juiste vragen stellen.
Een probleem oplossen begint met de juiste vragen stellen. Makkelijker gezegd dan gedaan, hoe stel je nu de juiste vraag? Het antwoord is luisteren. Door goed te luisteren tijdens een gesprek vang je vaak signalen op. Niet altijd bewust, maar soms overduidelijk. Mensen draaien weg, kijken op hun horloge of telefoon of plaatsen een losse opmerking tussendoor. Benoem dat, zonder waarde oordeel. Dus niet: “ik zie dat je verveeld bent”, maar: “Ik zie je wegdraaien, op je horloge kijken is er iets…” Hou het open, stel open vragen en stiltes zijn niet erg. Het geeft ruimte voor de ander om te denken en te reageren.

4. Mythes ontmaskerd
MythBusters is erg leuk om zo nu en dan te bekijken. Ook in het bedrijfsleven spelen vaak ‘harde overtuigingen’ Vorige maand werden er nog 5 ontmaskerd. Het goede voornemen voor 2015 mijn is eigen mythes te ontmaskeren. Help me daarbij ze te ontdekken, geef ze door. Elke suggestie wordt beloond met een eigen gebakken appeltaart.

Mijn kinderen gaan ervoor, harde wind of kou houdt ze niet tegen. Nu ligt er sneeuw, nu gaan we rollen, rapen en gooien.

5. De beste wensen voor een schitterend 2015, maak een mooi jaar van 2015, grijp die kansen…

Delen op:

Daar sta je dan als een ijslolly in een hete zomer. (LAC 2014)

400+ ogen staren je aan. En wat heb jij te vertellen…
De rillingen over m’n rug en met zweet op het voorhoofd.

My 60 seconds of fame.

Ik heb een snor. Het is Movember, de zaal is onberispelijk stil.
Het in mijn hoofd goed voorbereide verhaal begint te tollen.

U gaat tekenen op een wit vel papier. Het velt rolt uit en de spreekstalmeester schiet te hulp. Samen houden we het omhoog. Hij kijkt verbaasd naar de voorkant van het lege vel en kijkt snel op de achterkant.Hebben we het verkeerd om? Het is leeg, fluistert hij me toe.

De inleiding wordt verzorgd door Marc Lankthosrt over “de worsteling van de Architect” en Nazli Cila neemt u mee in een andere wereld. Hoe gebruik je metaforen bij product design.
Welkom bij onze interactieve sessie “Beeldend Bewegen”.

Als het kale ijslollystokje loop ik het podium af, ging het goed?

Voor de meeste mensen hebben onderstaande beelden net zoveel betekenis. Voor U?

Daarom stop met uitleggen van de IT architectuur en begin om te consequenties te laten zien,
zegt Marc Lankhorst in zijn inleiding.

Het idee voor het gebruik van beeldspraak moet volgens Nazli Cila origineel genoeg zijn om tot de verbeelding te spreken maar ook weer niet te voor de hand liggend om als saai te worden beoordeeld. Herkent u het oorspronkelijke idee van de citruspers? Waarschijnlijk niet. Die van de tomaat wordt al gauw oninteressant gevonden.

Nazli geeft aan dat bij de toepassing van een metafoor, elke verwijzing naar een bron subtiel genoeg moet zijn, zodat de waarnemer een visuele puzzel voorschotelt krijgt. De verwijzingen naar de bron tot een minimum te beperken en ze te laten samen smelten met het product in plaatst van ze aan de doelgroep op te dringen. Dit om te voorkomen dat het als te grof en expliciet wordt ervaren.

Onderstaand ‘kampvuur’ is een goed voorbeeld waar de ontwerper de eigenschappen die men ervaart bij een kampvuur wil overbrengen bij het gebruik van deze radiator.

Samengebracht kunnen we dus zeggen dat een goede metafoor een balans heeft tussen begrijpelijkheid en originaliteit van het idee en van identificeerbaarheid en subtiliteit van de verwijzing naar de eigenschappen die men naar voren wil halen.

Lees vooral verder, hoofdstuk 6, in de thesis van Nazli Cila: Metaphors we design by

Ehmedo….. ronî heyran tu ne mîr î ne hekîm î. Kuro gede tu ne mîr e, ne hekîm e…
De Koersische klanten van Aynur Dogan klinken door het zaaltje.
Welkom.  Door te trouwen met een Koerdische vrouw heb ik een kijkje gekregen in een andere wereld. Vandaag maken wij als IT architecten, een uitstapje naar de wereld van product design.

Aynur Dogan – Ahmedo (Live)

De opdracht voor de workshop is als volgt:

• Beslis welke functie van de rolkoffer u wilt benadrukken en de soort emotie u wilt oproepen;
• Vind een “bron”, waarin deze functie / emotie sterk aanwezig zijn;
• Maak een verwijzing op een manier die u de juiste acht en benadrukken de gewenste functie / emotie

En de uitwerking:

Delen op:

Hoe zou een olifant dat oplossen?

Waarschijnlijk spuit hij water, hoog in een boog en dan…
En zo dromen we weg in de gekkigheid wat fantasie heet. Eerst nog wat onwennig, maar als blijkt dat het veilig kan, komen andere ook los. Die veiligheid is belangrijk, dat geven we van te voren aan. Alles wat hier gebeurt blijft binnen kamers.

Heel hard stampen en dan met het volle gewicht…
Zo benutten we alle eigenschappen van de olifant om ons probleem op te lossen. Je ziet dat we met z’n allen nog heel goed kunnen dromen, er wordt lustig op door gefantaseerd. Dat kunnen we nog goed zoals ook Wendy Nieuwland aangeeft in haar blog: Hoe zet jij verandering vast met je eigen fantasie?

We moeten er wel de tijd voor durven nemen, de agenda’s afstemmen en de hoofden leeg.

Geen dringende telefoontjes of zaken die we even tijdens de koffie regelen. De komende 1,5 uur zijn voor ons probleem. Exclusief. Zoals ook John Cleese aangeeft in een video over creativiteit*, zijn het niet de meest creatieven die de goede ideeën ontwikkelen, maar degene die het langst met zijn idee durft te spelen. En dat spelen gaan we doen. Weer als een kind het idee van alle kanten bekijken, zelf vanuit de ogen van een olifant. *De video werd verwijderd, de link gaat naar een uitleg van de video

Wendy Nieuwland roept ook op om vooral wakker te blijven als je niet verder komt.
En daar zit ook de crux bij brainstormen, na afloop zijn er goede ideeën zat, maar wat dan.
Daarvoor kies ik een uitbreiding op de COCD-box. Hierin plotten we gezamenlijk de ideeën.

Blauw: Weinig energie, weinig origineel

Rood: Originele ideeën, Goed realiseerbaar op korte- of middellange termijn

Geel: Originele ideeën, de toekomst dromen, (nog) niet realiseerbaar op dit moment

De enveloppe: Het oude zeer, dingen die al vaak geprobeerd zijn en nog steeds niet gelukt zijn.

Door het oude zeer ‘even’ in de enveloppe te bewaren, ontstaat er ruimte om een nieuwe strategie te ontwikkelen.

Door onze gele droom voor de ogen te houden, geeft dit toekomstbeeld ons richting houdt ons op de koers.