Vorige week vertelde ik dat het hebben van gezamenlijk doel pas het halve verhaal is. Ik voegde daar aan toe dat een vertrekpunt net zo belangrijk is om niet in een Braziliaanse jungle te belanden.
“Ah, nou snappen we het weer”, hoor ik de IT architecten onder u roepen: “IST en SOL bepalen en dan de stappen daar tussen in. Dan kunnen we stap voor stap van IST naar SOL bewegen.”
Dit is vaak de wereld van de IT architecten. Een hele blauwe wereld om in de kleuren van de Caluwé te spreken. De maakbare wereld. Een veranderaar die er in gelooft dat je een verandering kunt plannen. In mijn ogen zijn veel dingen niet te plannen. Neem nou de man opzoek naar zijn vriend in de Braziliaanse jungle. Als hij het vertrekpunt geweten had, zou hij dan van te voren kunnen plannen hoe hij bij zijn vriend komt? Of zou hij onderweg nog dingen tegen kunnen komen die hij niet voorzien had? Zou zijn weg er achteraf niet heel anders uitgezien hebben dan hij van te voren bedacht had? En dan is zo’n tocht nog redelijk makkelijk te plannen. Het oerwoud, blijft nog wel even het oerwoud, voor zover hij geen ontbossers tegenkomt. En het huis van zijn vriend zal ook niet gelijk heel veel van plaats veranderen.
Met verandertrajecten waar mensen bij betrokken zijn, wordt dit nog wat complexer. In onze huidige dynamisch tijd verandert de wereld constant. Daarbij komt dat wij allen een ander beeld van de werkelijkheid hebben en deze werkelijkheid creëren in interactie met die wereld om ons heen. Iedere interventie in een verandertraject, verandert het traject of hoe het waargenomen wordt door de deelnemers. Eigenlijk verandert de wereld om ons heen al bij de eerste stap die we zetten in het verandertraject. Wij veranderen en beïnvloeden elkaar continue. Mijn voorkeur gaat dan ook uit naar wat de Caluwé de witte veranderaar noemt. Hij die denkt dat veranderingen autonoom gebeuren en de veranderaar slechts tot taak heeft blokkade en obstakels weg te halen. Dit sluit mooi aan bij de Lean poster laatst op mijn werk: De manager wordt geacht blokkades weg te halen, anders wordt hij zelf de blokkade.
“Wat hebben we dan aan een IST en SOL?” hoor ik de blauwe IT architect al vragen.
In een woeste zee ben je op zoek naar een baken waar je op kan sturen. Door gezamenlijk een beeld te creëren van waar je staat en naar toe wil. Heb je een richting. Die richting kun je vasthouden door regelmatig bij te sturen, 0pnieuw te bepalen waar je staat en waar je heen wilt. De richting zal bepalen dat je daar komt waar je wilt zijn. Dit zal vast anders zijn dan wat je dacht toen je vertrok. Maar is dat erg? De wereld is ondertussen veranderd en je verandert mee.
Twee tracks, tijdens onze LAC track van november 2015, die gingen over veranderingen met beelden, kwamen ook beide met dezelfde conclusie. Niet het eindbeeld is belangrijk, maar de gezamenlijke reis er naar toe.
Helemaal eens. In deze dynamische wereld die elke seconde lijkt te veranderen is het goed om af en toe stil te staan en om ons heen te kijken, samen met iedereen. Wat is de afgelopen tijd gebeurd, wat is er goed gegaan, wat fout en wat kunnen we van elkaar leren en vooral hoe ziet onze omgeving eruit en wat is daarin veranderd.
Waarschijnlijk is het tijd om onze bestemming aan te passen.
In de metafoor met de vriend hebben we misschien van hemzelf of van anderen gehoord dat hij inmiddels ergens anders verblijft. Dan zou het onzinnig zijn om naar zijn oorspronkelijke woonplaats te gaan.
Misschien hebben we ons doel in het begin niet geheel goed geformuleerd: Ik wil niet naar een speciale plaats op de aarde: “Ik wil mijn vriend weer eens zien”.
Dus voor alle TOGAF adepten. Vergeet meer dan één transition architecture en formuleer de target architecture in heel algemene termen.
Dank voor je reactie Frans,
Ik zou nog verder willen gaan dan ‘formuleer de target architecture in heel algemene termen.’ Creëer een gemeenschappelijk beeld.